Akademik Personel Disiplin Soruşturması Rehberi

A- Disiplin Amirinin Görev, yetki ve sorumlulukları
1- Şikayet ya da ihbar dilekçesinin kayıtlara alınması veya disiplin amirince olayın başka şekilde öğrenilmesi durumunda, olayın durumuna göre disiplin amiri inceleme veya soruşturma başlatır.
2- İnceleme başlatması durumunda, incelemeyi yapan görevli soruşturma yapılmasını önerirse disiplin amiri soruşturma başlatır. İnceleme sonucu hazırlanan raporda soruşturmaya gerek görülmemesi halinde şikayetçiye bilgi verilerek dosya kapatılır.
3- Bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin disiplin cezası verilmesini gerektiren fiiller açısından soruşturma başlatılmadan önce bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarınca inceleme yapılması zorunludur.
4- Disiplin amiri kendisi soruşturma yapabileceği gibi soruşturmacı veya soruşturma komisyonu kurarak da yapabilir. Soruşturma olurunda olay anlatılmalı ve varsa şikayet dilekçesi ile beraber diğer bilgi ve belgeler de soruşturmacıya verilmeli.
5- Soruşturma raporu tamamlanıp disiplin amirine ulaşınca, ceza olarak uyarma veya kınama önerilmişse disiplin amiri bu cezaları verir. Şayet aylıktan kesme veya çoklu maaş kesme cezası önerilmişse, kişinin bağlı bulunduğı birimin disiplin kurulunca bu cezalar verilir. Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma veya kamu görevinden çıkarma cezası atamaya yetkili amirin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verilir.
Disiplin cezası verme yetkisi devredilemez
6- Cezanın tebliği cezayı veren disiplin amiri veya disiplin kurulu başkanı tarafından tebligat kanununa uygun olarak yapılır ve ceza verilen kişinin itiraz başvuru yolları ve süreleri belirtilir.

B- Soruşturmacının/ soruşturma komisyonunun görev, yetki ve sorumlulukları
1- Disiplin amiri tarafından disiplin soruşturmasını yapmak üzere görevlendirilen soruşturmacı veya soruşturma komisyonu, soruşturma olurunu aldıktan sonra derhal soruşturmaya başlar ve 2 ay içinde soruşturma raporunu tamamlayarak disiplin amirine teslim eder. Şayet verilen süre içinde soruşturma tamamlanamaz ise soruşturmacı gerekçelerini yazarak disiplin amirinden ek süre talep edebilir.
2- Soruşturmacı, görevlendirildiği konuda soruşturma yürütür; soruşturma sırasında disiplin soruşturmasına konu olabilecek başka fiillerin ortaya çıkması durumunda bunları gecikmeksizin disiplin amirine bildirir
3- Soruşturma işlemleri bir tutanakla tespit olunur.
4- Soruşturmacı, disiplin soruşturmasıyla ilgili bilgi ve belgeleri toplama, ifade alma, tanık dinleme, bilirkişiye başvurma, keşif yapma, inceleme yapma ve ilgili makamlarla yazışma yetkisini haizdir.
5- Savunma alınmadan disiplin cezası verilemez.
a) Soruşturulana, iddialar hakkında savunma imkânı tanınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın yedi günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen tarihte geçerli bir mazereti olmaksızın savunmasını yapmayan, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.
b) Savunmaya davet yazısında hakkında disiplin soruşturması açılan fiilin neden ibaret bulunduğu, savunmasını belirtilen sürede yapmadığı takdirde savunmasından vazgeçmiş sayılacağı bildirilir.
c) Disiplin cezası vermeye yetkili makamlar gerek görürse, isnat edilen fiil ve soruşturma raporunda önerilen disiplin cezasını da belirtmek suretiyle, bu maddedeki esaslar çerçevesinde (a) ve (b) bentlerindeki usule göre tekrar savunma isteyebilir.
6- Soruşturmacı, soruşturulanın Geçmiş hizmetleri sırasındaki olumlu çalışmalarının olup olmadığını, ödül veya başarı belgesi alıp almadığını veya disiplin cezası alıp almadığını İnsan kaynaklarından yazılı olarak talep eder. Buna istinaden verilecek disiplin cezalarında bir derece alt ceza uygulanabilir.
7- Soruşturma raporunun tanzimi:
a- Soruşturmacı raporunu hazırlarken, şikayet edilen kişinin kimlik bilgilerini ve adresini yazar.
b- Disiplin amirinin görev olurunu ayrı bir başlık altında belirtir
c- Disipline konu edilen iddiaları açıklar
d- Varsa şikayetçileri yazar
e- Alınan ifadeleri tam veya özet olarak rapora ekler
f- Şikayet edilen veya edilenler hakkında daha önce disiplin cezası alıp almadıklarını insan kaynakları daire başkanlığından talep eder
g- Alınan bilgi, belge ve ifadeler doğrultusunda değerlendirmeler yaparak, iddialar hakkında yaptığı değerlendirme de isnat edilen suçun sübut bulup bulmadığını belirtir ve fail ile eylem arasında illiyet bağının olup olmadığını ortaya çıkararak raporda belirtir
h- Netice ve kanaat kısmında tüm bu değerlendirmeler neticesinde kanaatini belirtir. Ceza önermesi durumunda sübut bulan fiile karşılık gelen ceza maddesi belirtilerek öneride bulunur.
i- Soruşturmanın tüm safahatlerindeki yazışmalarda ve soruşturma raporunda dayanak olarak sadece 2547 sayılı kanunun 53. Maddesi gösterilir.
j- Raporda geçen her kaynak ve belge için metin içinde Ek.. sayı numarasını vererek sonunda buna göre dizi pusulası yazıp rapora ekler. Disiplin soruşturması dosyasının evrakları dizi pusulası sıralamasına uygun olarak düzenlenir.
k- Tamamlanan raporun her sayfasını paraflayıp son sayfasını imzalar.

C- Zamanaşımı
1- Disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezalarında bir ay içinde,
b) Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin soruşturması açılamaz.
2- a) Disiplin cezası verilmesini gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl,
b) Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil açısından altı yıl geçmiş ise disiplin cezası verilemez.
c) Bilimsel bir eserin akademik atama ve terfilerde kullanılması ya da kısmen veya tamamen yeniden yayımlanması hâlinde ikinci fıkrada belirtilen zamanaşımı süreleri yeniden işlemeye başlar. Disiplin cezasının yargı kararıyla iptal edilmesi hâlinde, kararın idareye ulaştığı tarihten itibaren kalan disiplin ceza zamanaşımı süresi içerisinde, zamanaşımı süresinin dolması veya üç
aydan daha az süre kalması hâlinde en geç üç ay içerisinde karar gerekçesi dikkate alınarak yeniden disiplin cezası tesis edilebilir.

D- Disiplin cezası verilmesinde uygulanacak temel ilkeler
1- Aynı fiile birden fazla disiplin cezası verilemez
2- Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiilin, cezaların özlük dosyasından çıkarılmasına ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır.
3- Tekerrüre esas alınacak cezanın, süresi içerisinde itiraz edilmemesi veya itirazın reddedilmesi suretiyle kesinleşmiş olması gerekir.
4- Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiiller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.
5- Kanunla affedilmiş disiplin cezaları ile tekerrür nedeniyle verilen bir derece ağır cezalar tekerrüre esas alınmaz.
6- Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan veya ödül veya başarı belgesi alanlara verilecek disiplin cezalarında bir derece alt ceza uygulanabilir.
7- Bir derece alt cezayı, asıl cezayı vermeye yetkili makam verir.
8- Disiplin cezaları, verildikleri tarihten itibaren, aylıktan veya ücretten kesme cezası ile kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezası ise cezanın verildiği tarihi izleyen aybaşında uygulanır.

E- İtiraz
Disiplin cezalarına itiraz edilebilecek amir ve kurullar şunlardır:
1- Uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, ilgilinin görevli olduğu birimin disiplin kuruluna, rektör tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı üniversite disiplin kuruluna yapılabilir.
2- Cezayı veren disiplin amiri disiplin kurullarına katılamaz. Bu halde ilgili disiplin kuruluna, üyelerden en yüksek unvanlı öğretim üyesi, en yüksek unvanlı öğretim üyesinin birden fazla olması halinde en kıdemli üye, öğretim üyesi bulunmaması halinde en kıdemli öğretim görevlisi başkanlık eder.
3- Aylıktan veya ücretten kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezasına karşı itiraz ilgilinin görevli olduğu üniversite disiplin kuruluna yapılabilir.
4- İtiraz süresi, cezanın tebliğ tarihinden itibaren yedi gündür.
5- İtiraz mercileri, itiraz tarihinden itibaren altmış gün içinde karar verir.
6- İtiraz mercileri itirazı kabul ya da reddedebilir.
7- İtirazın kabul edilmesi halinde ceza tüm sonuçlarıyla ortadan kalkar, ancak ilgili disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından kabul gerekçesine uygun olarak en geç üç ay içerisinde yeni bir işlem tesis edilebilir.

F- Soruşturma Raporunun Tesliminden Önce Soruşturmacı Tarafından Yapılması Gereken Kontroller
Soruşturma emrindeki ve varsa ekinde yer alan şikâyet dilekçesindeki iddialar incelenerek soruşturma bu konularla sınırlı tutuldu mu?
Öncelikli olarak bilgi ve belge temininde bulunuldu mu?
İlk olarak şikâyetçinin ifadesi alındı mı?
Şikâyetçi tanık gösterdi ise bu tanıkların ifadesi (yeminli olarak) alındı mı?
Hakkında soruşturma yapılan kişi tanık gösterdi ise bu tanıkların ifadesi (yeminli olarak) alındı mı?
Kişilere tebligatlar tebliğ-tebellüğ belgesi ile ya da 7201 sayılı Tebligat Kanunu usulüne göre yapıldı mı?
Soruşturma raporu usulüne uygun hazırlandı mı?
Soruşturma raporunda fiil, suç ve ceza ayrı ayrı değerlendirildi mi?
Soruşturmacı tarafından hakkında soruşturma yapılana tebliğ tarihinden itibaren 7 (yedi) günden az olmamak üzere süre verilerek savunması alınmış mı?
Soruşturma raporunun her sayfası paraflanıp son sayfası imzalandı mı?
Dizi pusulası oluşturulup soruşturma dosyası dizi pusulasındaki sıraya göre tanzim edildi mi?

G- Disiplin Amirinin Soruşturma Dosyası İle İlgili Yapması Gereken Kontroller
Konuya ilişkin bilgi ve belge temini yapılmış mı?
Varsa şikâyetçinin ve tanıkların ifadesi alınmış mı?
Hakkında soruşturma yapılanın savunması alınmış mı?
Hakkında soruşturma yapılanın savunması alındı ise 7 (yedi) günden az olmamak üzere savunma süresi verilmiş mi?
Soruşturma raporu usulüne uygun hazırlanmış mı?
Soruşturma raporunun her sayfası soruşturmacı tarafından paraflanıp, son sayfası imzalanmış mı?
Soruşturma dosyası için dizi pusulası oluşturulmuş mu?
Soruşturma dosyası bir dilekçe ekinde ve kapalı zarf içinde teslim edilmiş mi?

• ALTINBAŞ ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK PERSONEL DİSİPLİN SORUŞTURMASI REHBERİ’nden alınmıştır.