Ceza Hukuku Avukatı

       Ceza hukuku, suç teşkil eden bir haksız bir fiilin  varlığından söz edilebilmesi ve  bir kişi hakkında işlemiş olduğu bu haksızlıktan dolayı ceza hukuku yaptırımı uygulanabilmesi için gerekli koşulların  oluşup oluşmadığını ayrıntılarıyla irdeleyen  bir hukuk dalıdır. Bu kapsamda; suçun unsurlarına, ceza sorumluluğunun diğer şartlarına ve yaptırımlara ilişkin kurallar ceza hukukunun genel konularını oluşturmaktadır. Ceza hukuku, diğer hukuk dalları gibi, kendi vasıtalarıyla toplumsal yaşamın devamı sağlama görevini üstlenmiştir. Toplumsal yaşamın devamı açısından vazgeçilmez öneme sahip belli değerleri korumak suretiyle üstlenmiş olduğu, bu görevi yerine getirir. Ceza hukukunun  bu fonksiyonu  TCK’nın 1. maddesinde ifadesini bulmuştur:Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir. Kanunda, bu amacın gerçekleştirilmesi için ceza sorumluluğunun temel esasları ile suçlar, ceza ve güvenlik tedbirlerinin türleri düzenlenmiştir.

      Ceza hukuku, kamu hukukunun bir dalıdır.

Maddi Ceza Hukuku ise; Ceza Hukuku Genel Hükümler ve Ceza hukuku Özel Hükümler olmak üzere iki  bölümden   oluşur.

CEZA HUKUKU’NUN SUÇ TİPLERİ VE SUÇ ÖĞELERİ

CEZA HUKUKU’NUN SUÇ TİPLERİ VE SUÇ ÖĞELERİ

Suç Kavramı:Suç, toplumsal açıdan tehlikeli ya da zararlı olduğu için devlet tarafından kanunlarla yasaklanan buna rağmen yapıldığında cezalandırılan insan davranışlarıdır.

SUÇ TİPLERİ

Suç türleri; kişilere karşı suçlar, topluma karşı suçlar millete ve devlete  karşı suçlar dört başlıkta tasnif edilmiştir.

1.KİŞİLERE KARŞI SUÇLAR:

 -HAYATA KARŞI SUÇLAR:

• Adam öldürme (kasten, ihmali davranışla işlenmiş, intihara yönlendirme, taksirle) 

 -VÜCUT DOKUNULMAZLIĞINA KARŞI SUÇLAR 

• Adam yaralama (kasten, neticesi sebebiyle ağırlaşmış, ihmali davranışla işlenmiş) 
• İnsan üzerinde deney 
• organ
• İşkence
• Eziyet 
• Cinsel saldırı 
• Çocukların cinsel istismarı 
• Tehdit 
• Şantaj 
• Cebir 
• Hakaret •Hırsızlık
• Yağma
• Kundaklama 
• Mala zarar verme
• Dolandırıcılık  

2.TOPLUMA KARŞI SUÇLAR  

• Parada sahtecilik
• Resmî belgede sahtecilik 
• Müstehcenlik 
• Fuhuş
• Kaçakçılık 
• Katliam

3.MiLLETE VE DEVLETE KARŞI SUÇLAR

• Zimmet 
• İrtikap
• Rüşvet
• Görevi kötüye kullanma
• İftira 
• Yalan tanıklık
• Yalan yere yemin
• Suçluyu kayırma
• Türklüğü, Cumhuriyeti, Devletin kurum ve organlarını aşağılama
• Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak 
• Anayasayı ihlâl 
• Halkı askerlikten soğutma 
• Vatana ihanet

4.ULUSLARARASI SUÇLAR 

• Soykırım 
• İnsanlığa karşı suçlar 
• Göçmen kaçakçılığı
• İnsan ticareti
• Savaş suçu 
• Terörizm Kişilere karşı suçla

SUÇUN UNSURLARI

 Bir haksızlık durumu olarak suçun; 

1. a) Maddi unsur,
2. b) Manevi Unsur 
3. c) Hukuka Aykırılık Unsuru, olmak üzere üç  unsuru bulunmaktadır.

a)Maddi Unsurlar:

• Fiil : Bir suçun oluşması için  en önemli öğe, bir fiilin mevcut olmasıdır.Fiil yoksa  suçun manevi unsurlarını araştırmak gereksizdir. Dolayısıyla  öncelikle dış dünyada meydana getirilen bir etkinin “fiil” olup olmadığı araştırılmalıdır, aksi takdirde  suçun yapısı ve haksızlığın tespiti hususunda bir sonuç elde edilemeyecektir.

• • Netice : Fiilin dış dünyada meydana getirdiği değişim netice olup ancak bu değişiklik ceza kanunlarında  yer aldığı zaman  önem arz eder ve bu halde neticeli suçtan bahsedilir.
  • Nedensellik bağı: Dış dünyada meydana gelen değişiklikten (neticeden) bir kimsenin  sorumlu olabilmesi, söz konusu neticenin o kimsenin fiiliyle bağlantılı olarak meydana gelmesine bağlıdır. Fiil ile netice arasında  bir sebep-sonuç ilişkisi bulunmalıdır.  

• Fail : Ceza hukukunda, hyeteneği insana özgü bir özellik olduğundan, hayvan ya da eşyaların ya da ölü kişilerin hareket yeteneği bulunmamaktadır. Çünkü iradi olarak hareket edebilme yeteneği sadece insanlarda bulunur. Bu nedenle ancak bir insan suç faili olabilir.

• Suçun Konusu: Hareketin  yöneldiği kişi ya da şey suçun konusunu oluşturmaktadır.Bu anlamda fail tarafından yapılan fiil, ya bir eşyaya ya da bir şahsa yönelir.  

• Mağdur: Her suçun bir mağduru vardır.Sadece gerçek kişiler suçun mağduru olabilirler.Suçun konusu ile mağdur farklı şeylerdir.Mağdur suçun konusunun ait olduğu kişidir.

b)Manevi Unsurlar:

Bir suçtan failin sorumlu tutulabilmesi için, suç fiili ile hareketi yapan kişi arasında manevi bir bağın bulunması gerekir.Bu bağ fiil ile fail arasındaki psikolojik bağdır.Bu psikolojik bağ olmadan suçun varlığından söz edilemez.

• Kast: TCK.’nın 21 inci maddesi gereğince:“(1) Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki (maddi) unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. (2) Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi hâlinde, olası kast vardır. Bu hâlde, ağırlaşmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir” denmektedir.Kanun lafzında direk olarak kastın tanımı yapılmıştır.Buna göre kast; kişinin suçun maddi unsurlarını  bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesidir.

• Taksir: TCK’nın 22.maddesine göre; 

 (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. (2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.

 (3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır. 

(4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir. 

(5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.

 (6) Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.Görüldüğü üzere kanun maddesinde taksir tanımı açıkça yapılmıştır.Buna göre; taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir 

CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI

CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI

  Ceza Hukuku’nun kaynaklari doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki kısımdan oluşur:

 Doğrudan Kaynaklar

1.Anayasa 

Ceza hukukunun temel ilkeleri Anayasalarda yer alır.Ceza hukukunun genel çerçevesini Anayasa çizer.Anayasa’da Ceza Hukuku’nuntemel ilkelerine ilişkin hükümler  yer almaktadır. 

2.Türk Ceza Kanunu ve Diğer Kanunlar 

Ceza hukunun başlıca kaynağı kanundur.Bunun delili Anayasanın 38 ve 5237 sayılı TCK’nun 2. Maddesinde yer alan kanunilik ilkesidir.  

3.Milletlerarası Sözleşmeler 

Anayasanın 90. Maddesinin   5. fıkrasına göre, usülüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmelere karşı Anayasa Mahkemesine Anayasaya aykırı oldukları gerekçesiyle dava açılamayacaktır. 

Dolayısıyla Kaynaklar 

 1.Mahkeme içtihatlar

Yargıtay Kanunu’nun 16. Maddesine göre, hukuk ve ceza kurullarının benzer olaylarda verdikleri       birbirine aykırı kararları veya genel kurulların birbiriyle veya genel kurulun bir daire ile aralarındaki içtihat uyuşmazlığı ortaya çıkarsa, bu içtihat aykırılığını,Yargıtay Büyük Genel Kurulu giderecektir.Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun verdiği karar, içtihadı birleştirme kararıdır.  

2.Doktrin

Ceza hukuku alanında bilimsel çalışma yapan kişilerin, yaptıkları çalışmalar ceza hukukuna  katkı sunabilir.Özellikle, karşılaştırmalı hukuktaki uygulama ve görüşlerin hukuk uygulayıcılarının bilgisine sunulması, bu konuda farklı bir geliştirmesine yardımcı olur.

3.Gelenek (Örf ve Adet ) Kuralları

Bazı durumlarda, örf ve adet kuralları suç olarak kabul edilebilir. Bu durumda örf ve adet kuralı, suç kuralına kaynak oluşturabilir.Ancak  bu durum örf ve adet kuralına göre suç ve ceza uygulamak anlamına gelmez.

4.Din Ve Ahlak Kuralları

Cumhuriyetin kurulmasından sonra laik sistem benimsendiği için,Türk Ceza Hukuku’nda din kuralları esas alınmamıştır.Ancak, kanunun yorumlanması kısmında din kuralları önem taşıyabilir.

CEZA HUKUKU’NUN TEMEL KAVRAMLARI VE PRENSİPLERİ

CEZA HUKUKU’NUN TEMEL KAVRAMLARI VE PRENSİPLERİ

Ceza Hukuku’na hakim olan ilkeleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

•  Suçta Ve Cezada Kanunilik İlkesi (nulla poena sine lege) : Bu ilke uyarınca suç ve bunun karşılığı olan cezanın ancak kanun ile belirlenmesi gerekir. Bu temel ilke, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasında yer almaktadır: “Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.” Yani suç tanımının açıkça kanunda düzelemesi gerekir. 

           Suçta ve cezada kanunilik ilkesinin başka bir gereği şart da, aleyhe olan kanunun geçmişe yürüyemeyeceğidir. Yani, işlendiği sırada suç olmayan bir fiilden dolayı, sonradan fiilin suç olarak düzenlenmesi nedeniyle kimse cezalandırılamaz (nulla poena sine lege praevia). 

           Yine kanunilik ilkesinin getirdiği bir başka koşul da failin aleyhine kıyas yasağıdır. Ceza hukukunda kıyas, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 2. maddesinin 3. fıkrasında “Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz.” şeklinde belirtildiği üzere uygulanamaz (nulla poena sine lege stricta).

• Suçta Ve Cezada Kusur İlkesi : Ceza hukuku anlamında kusur, bir fiilin isnat yeteneği mevcut bir kimse tarafından bilerek ve istenerek işlenmesidir. Yani, suçun manevi unsurlarından kasıt unsurunun failde  bulunması gerekir.

• Belirlilik İlkesi : TCK’nın 2. maddesinin üçüncü fıkrası ile kıyas yasaklanmıştır: “Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.” Kişi hak ve hürriyetlerini daraltıcı etki göstermesi, ceza sorumluluğunu genişletmesi bakımından, kıyas ve kıyasa varacak ş

• Kıyas Yasağı: TCK’nın 2. maddesinin üçüncü fıkrası ile kıyas yasaklanmıştır: “Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.” Madde gereğince  kıyas ve kıyasa varacak şekilde genişletici yorum ceza hukukunda yasaklanmıştır.

Ceza Hukuku’nun Temel Kavramları :

Suç: Suç, toplumsal açıdan kamu düzenini sağlamak amacıyla, tehlikeli, ya da zararlı olduğu için devlet tarafından kanunlarla yasaklanan, yasaklandığı halde  yapıldığında cezalandırılan insana ait fiillerdir.

Ceza: Ceza, suç olarak değerlendirilip  yasaklanmış  eylemlerin yapılması  durumunda eylemi gerçekleştirenler  hakkında devlet tarafından uygulanan ceza veya güvenlik tedbiri biçimindeki yaptırımlardır. Ceza yaptırımında kişi suç işlemesi  durumunda  bir varlığından  yoksun bırakılır. Bu değer kişinin  özgürlüğü , malvarlığı veya hakları olabilir.

Yeni TCK’nda Öngörülen Yaptırımlar:

1. A) CEZALAR

 Aa) Hapis cezası

– Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası

– Müebbet hapis cezası

– Süreli hapis cezası

 Ab) Adli para cezası

1. B) GÜVENLİK TEDBİRLERİ

 Ba) Belli haklardan yoksunluk

 1) Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinden men

 2) Seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan men

 3) Velayet hakkından, vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan men

 4) Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi partilerin yöneticisi veya denetçisi olmaktan men

 5) İzne tâbi bir meslek veya sanatı icra etmekten men

 Bb) Müsadere

• Eşya müsaderesi
• Kazanç müsaderesi

 Bc) Çocuklara özgü tedbirler

      Bd) Akıl hastalarına özgü tedbirler

 Be) Tekerrür ve özel tehlikeli suçlular

 Bf) Sınırdışı edilme

 Bg) Tüzel kişiler hakkında tedbirler

-Müsadere

– İznin iptali