Evliliğin iptali davası, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen, evlilik birliğinin geçersiz veya hukuka aykırı şartlarla kurulmuş olduğunu ileri sürerek, evliliğin yasal olarak sona erdirilmesi amacıyla açılan davadır. Evliliğin iptali, boşanma davasından farklıdır. Boşanma, hukuken geçerli olan bir evlilik birliğinin sona erdirilmesiyken, evliliğin iptali, başından itibaren geçersiz bir evlilik yapıldığının tespitidir.
İçindekiler
- EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI
- EVLİLİĞİN İPTALİ SEBEPLERİ
- EVLİLİĞİN İPTALİ (BUTLANI) DAVASI AÇMA SÜRESİ
- EVLİLİĞİN İPTALİ DURUMUNDA TAZMİNAT TALEBİ
- EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARI
- SIKÇA SORULAN SORULAR
- ANKARA AİLE HUKUKU AVUKATINA SORU SORABİLİRSİNİZ.
- BU KONUDA BELIRLEYECEĞINIZ GÜN VE SAATTE AVUKATTAN ONLINE DANIŞMANLIK ALABILIRSINIZ.
EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI
Evliliğin iptali davası, evlilik birliğinin geçerliliğini sorgulayan ve bu birliğin hukuken sona ermesini talep eden bir dava türüdür. Türk Medeni Kanunu, evliliğin iptali ile ilgili hükümlerin yer aldığı detaylı bir düzenleme sunar. Bu dava, boşanma davasından farklıdır; çünkü boşanma, geçerli bir evliliğin sona erdirilmesi sürecidir, oysa evliliğin iptali davası, baştan itibaren geçersiz olan bir evliliğin tanınması ve iptal edilmesini sağlar.
Evliliğin iptali davası, genel olarak şu aşamalardan oluşur:
- Dava Açma: Evliliğin iptali davası, yetkili mahkemeye başvurularak açılır. Aile mahkemeleri, evliliğin iptali davası için yetkili olan mahkemelerdir. Dava dilekçesi, evliliğin iptali sebepleri ile detaylı bir şekilde hazırlanmalıdır.
- Duruşma: Dava açıldıktan sonra, mahkeme bir duruşma günü belirler. Taraflar, duruşmaya katılarak iddialarını sunabilir. Evliliğin iptali davasında, delillerin sunulması büyük önem taşır. Tanık beyanları, belgeler ve diğer deliller, evliliğin geçersiz olduğunu kanıtlamak için kullanılabilir.
- Mahkeme Kararı: Duruşma sonunda mahkeme, davayı kabul edip etmeyeceğine karar verir. Evliliğin iptali davası kabul edildiği takdirde, mahkeme bir iptal kararı verir. Bu karar, evliliğin geçersiz olduğuna dair resmi bir beyan niteliğindedir ve tarafların hukuki durumunu etkiler.
- Kararın İtirazı: Mahkemenin verdiği iptal kararı, taraflarca itiraz edilebilir. İtiraz, üst mahkemeye yapılır ve itiraz süreci de belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirilmelidir.
EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI VE SOSYAL ETKİLERİ
Evliliğin iptali davası, yalnızca taraflar açısından değil, toplum ve aile yapısı açısından da önemli sosyal etkilere sahiptir. Evliliğin iptali, eşler arasındaki hukuki bağın sona ermesini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çocuklar üzerindeki etkileri de göz önünde bulundurulmalıdır. Evliliğin iptali davası açıldığında, çocukların velayeti, nafaka ve miras hakları gibi konular da gündeme gelir.
EVLİLİĞİN İPTALİ SEBEPLERİ VE HUKUKİ DAYANAK
Türk Medeni Kanunu, evliliğin iptali sebeplerini ve bu sebeplerin hangi durumlarda geçerli olduğunu açıkça belirtmektedir. Aşağıda bu sebeplerin bazıları detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
- Taraflardan Birinin Evli Olması: Evliliğin iptali sebepleri arasında en yaygın olanlardan biri, taraflardan birinin başka bir evlilik içinde olmasıdır. Bu durumda, ikinci evlilik geçersiz sayılır ve iptali talep edilebilir.
- Yaş Koşulu: Evliliğin geçerli olabilmesi için tarafların belirli bir yaşın üzerinde olması gerekmektedir. Evlilik için gereken yaş şartı, Türkiye’de kadınlar için 17, erkekler için 18’dir. Bu yaş şartını sağlamayan bireylerin evliliği iptal edilebilir.
- Akrabalık İlişkisi: Evliliğin iptali sebepleri arasında yakın akrabalık ilişkisi bulunması durumunda, evlilik geçersiz sayılır. Türk Medeni Kanunu, belirli dereceden akraba olan bireylerin evlenmesini yasaklamaktadır.
- Akıl Sağlığı: Evliliğin iptali sebepleri arasında akıl sağlığı da önemli bir faktördür. Taraflardan birinin akıl sağlığının yerinde olmaması, evliliğin iptalini gerektirir. Bu durum, tarafların rızasının geçerli olup olmadığını etkiler.
- Zorla Evlendirilme: Evliliğin iptali sebeplerinden biri de zorla evlendirilmedir. Eşlerden biri, rızası olmadan evlendirildiğini iddia ederse, bu durum iptal davası açma sebebi oluşturur.
- Yanıltıcı Bilgi Verilmesi: Evliliğin iptali sebepleri arasında yanıltıcı bilgi verilmesi de yer alır. Taraflardan birinin, diğerine karşı sahte veya yanıltıcı bilgi vermesi durumunda, evlilik geçersiz sayılabilir.
“Evlilik, kural olarak kadın ve erkeğin (TMK m. 124) yetkili evlendirme memuru önünde karşılıklı ve sözlü olarak evlenme iradelerini açıklamaları ile kurulan bir aile hukuku sözleşmesidir. TMK m. 142 hükmü uyarınca, evlenme, tarafların sözlü cevap verdikleri anda oluşur ve memur da evlenmenin tarafların karşılıklı rızası ile Kanuna uygun olarak yapılmış olduğunu açıklar. Yetkili evlendirme memuru önünde ve iki ayrı cinsin olumlu sözlü irade açıklamasının bulunması, evliliğin kurucu unsurlarındandır.
Kural olarak, 18 yaşını dolduran, ayırt etme gücüne sahip olan ve kısıtlanmamış olanlar, evlenme konusunda tam ehliyetli sayılır ve kimsenin rızasına gerek duymaksızın evlenebilir (TMK m. 124, 125, 126, 127). Evliliğin butlanı ise, TMK m. 145 hükmünde düzenlenen mutlak butlan sebepleri ve TMK m. 148 vd. hükümlerinde düzenlenen nisbi butlan sebeplerinden birinin gerçekleştiği hallerde söz konusu olur. Bu geçersizlik halleri, TMK’da Dördüncü Ayırımda “Batıl Olan Evlenmeler” başlığı altında düzenlenmiş olup, mutlak ve nisbi butlan halleri, Kanunda sınırlı (tahdidi) olarak sayılmıştır.
TMK m. 145, dört adet mutlak butlan sebebi6 öngörmektedir. Bunlardan ilki, eşlerden birinin evlenme sırasında evli olması (TMK m. 145/b.1); ikincisi, eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun bulunması (TMK m. 145/b.2); üçüncüsü, eşlerden birinin evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığının bulunması (TMK m. 145/b.3) ve dördüncüsü ise, eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunmasıdır (TMK m. 145/b.4). Nisbi butlan halleri ise, ayırt etme gücünden geçici yoksunluk (TMK m. 148), yanılma (TMK m. 149), aldatma (TMK m. 150), korkutma (TMK m. 151) ve yasal temsilcinin rıza vermemesi (TMK m. 153) olarak belirtilebilir.” [1].
EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI AÇMA SÜRECİ
Evliliğin iptali davası açma süreci, birkaç aşamadan oluşur:
Dava Dilekçesi Hazırlama: İlk olarak, evliliğin iptali davası için dilekçe hazırlanmalıdır. Dilekçede, evliliğin iptali sebepleri net bir şekilde belirtilmeli ve delillerle desteklenmelidir. Dava dilekçesi, ilgili mahkemeye sunulmalıdır.
- Mahkeme Harçları: Dava açma sürecinde, mahkeme harçlarının ödenmesi gerekmektedir. Harçlar, başvurunun niteliğine göre değişebilir.
- Duruşma Günü Belirleme: Mahkeme, dava dilekçesini inceledikten sonra bir duruşma tarihi belirler. Tarafların, duruşmaya katılması ve iddialarını sunması beklenir.
- Delil Sunma: Duruşma esnasında, evliliğin iptali sebepleri doğrultusunda sunulacak deliller büyük önem taşır. Tanıklar, belgeler ve diğer delillerle, evliliğin geçersiz olduğunu kanıtlamak gerekir.
- Mahkeme Kararı: Duruşma sonunda, mahkeme davayı kabul edebilir ya da reddedebilir. Eğer mahkeme, evliliğin iptali davasını kabul ederse, resmi bir iptal kararı verilecektir.
EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI VE SONUÇLARI
Evliliğin iptali davasının sonuçları, hem taraflar hem de toplumsal açıdan önem taşır. Mahkeme, evliliğin iptali davasını kabul ettiğinde, evlilik hukuken geçersiz sayılır. Bu durum, tarafların medeni haklarını etkiler. Evliliğin iptali sonrasında, boşanma durumunda olduğu gibi, tarafların nafaka talepleri, çocukların velayeti gibi konular da gündeme gelebilir.
Evliliğin iptali davası açmayı düşünen bireylerin, hukuki destek alması önerilir. Aile hukuku alanında uzman bir avukattan yardım almak, davanın daha sağlıklı bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunabilir.
Avukat, müvekkilinin haklarını savunarak, evliliğin iptali davasında gerekli olan belgeleri düzenleyebilir, duruşmalarda temsil edebilir ve stratejik bir yaklaşım geliştirebilir.
Evliliğin iptali davası, bireylerin hayatlarını etkileyen önemli bir hukuki süreçtir. Evliliğin iptali sebepleri, yalnızca bireysel ilişkiler açısından değil, toplumsal yapı açısından da dikkate alınmalıdır. Evliliğin iptali, sadece bir hukuki işlem değil, aynı zamanda bireylerin yaşamlarını derinden etkileyen bir durumdur. Dolayısıyla, evliliğin iptali davası sürecinde, tüm bu faktörlerin dikkate alınması önemlidir.
Evliliğin iptali davası, kişisel ve sosyal boyutlarıyla ele alınmalı, tarafların hakları ve yükümlülükleri bu çerçevede değerlendirilmelidir. Her ne kadar bu süreç zorlu olsa da, hukuki prosedürler sayesinde tarafların hakları güvence altına alınabilir.
EVLİLİĞİN İPTALİ SEBEPLERİ
Evliliğin iptali sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nun 145-159. maddelerinde detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Evliliğin iptali davası açılabilmesi için, bu sebeplerden birinin varlığı gerekmektedir. Evliliğin iptali sebepleri, mutlak ve nispi butlan olarak iki ana grupta toplanmaktadır. Bu bölümde, evliliğin iptali sebepleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
MUTLAK BUTLAN SEBEPLERİ
Mutlak butlan sebepleri, evliliğin baştan itibaren geçersiz olmasına yol açan durumlardır. Bu durumda, evlilik, hiçbir hukuki geçerliliği olmayan bir işlem olarak kabul edilir. Mutlak butlan sebepleri, herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın, her zaman ileri sürülebilir. Evliliğin iptali sebepleri arasında en yaygın olan mutlak butlan sebepleri şunlardır:
Taraflardan Birinin Evli Olması: Evliliğin iptali sebepleri arasında en belirgin olanı, taraflardan birinin başka bir evlilik içinde bulunmasıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi aynı anda iki evlilikte bulunamaz. Bu durum, evliliğin geçersiz olmasına neden olur ve iptali talep edilebilir.
Yaş Koşulunun Sağlanmaması: Evliliğin iptali sebepleri arasında, tarafların evlenebilmesi için gerekli olan yaş koşulunun sağlanmaması da bulunmaktadır. Türkiye’de, kadınların en az 17, erkeklerin ise en az 18 yaşında olmaları gerekmektedir. Bu yaş şartına uymayan bir evlilik, geçersiz sayılır ve iptali talep edilebilir.
Yakın Akrabalık İlişkisi: Evliliğin iptali sebepleri arasında, yakın akrabalık ilişkisi de yer almaktadır. Türk Medeni Kanunu, belirli dereceden akraba olan bireylerin evlenmesini yasaklamaktadır. Bu tür bir ilişkiyle gerçekleşen evlilik, geçersiz kabul edilir ve evliliğin iptali davası açılabilir.
NİSPİ BUTLAN SEBEPLERİ
Nispi butlan sebepleri, evliliğin belirli koşullar altında geçersiz sayılmasını sağlar; ancak bu durum, yalnızca belirli kişilerin başvurmasıyla etkili olur. Nispi butlan sebepleri, evliliğin iptali davası açısından önemlidir çünkü bu durumda iptal davası açmak için süre koşullarına dikkat edilmesi gerekir. Evliliğin iptali sebepleri arasında yer alan nispi butlan sebepleri şunlardır:
Akıl Sağlığının Yerinde Olmaması: Taraflardan birinin akıl sağlığının yerinde olmaması, evliliğin iptali sebepleri arasında önemli bir yer tutar. Eğer bir birey, evlilik sırasında akıl sağlığı yerinde değilse, bu durum iptali gerektiren bir neden olarak değerlendirilebilir. Evliliğin iptali için, bu durumun ispatlanması gerekmektedir.
Zorla Evlendirilme: Evliliğin iptali sebepleri arasında zorla evlendirilme durumu da bulunmaktadır. Eğer bir birey, rızası olmadan zorla evlendirilmişse, bu durum evliliğin iptali davası için geçerli bir sebep teşkil eder. Bu gibi durumlarda, zorla evlendirilme iddialarının mahkemeye delil sunulması gerekmektedir.
Yanıltıcı Bilgi Verilmesi: Evliliğin iptali sebepleri arasında, taraflardan birinin diğerine yanıltıcı bilgi vermesi de bulunmaktadır. Örneğin, eşlerden biri, diğerine evlilik öncesi önemli bir konuda yanlış bilgi verirse, bu durum evliliğin iptaline sebep olabilir. Yanıltıcı bilgilere dayanan evlilikler, hukuken geçersiz sayılabilir.
HUKUKA AYKIRILIK
Evliliğin iptali, hukuka aykırı bir durumun tespit edilmesi durumunda da gerçekleşebilir. Hukuka aykırılık, evliliğin geçerliliğini zedeleyen durumları ifade eder ve bu durumlar, evliliğin iptali sebepleri arasında yer alır. Evliliğin iptali sebepleri arasında hukuka aykırılıkla ilgili örnekler şunlardır:
Taraflardan Birinin Aldatılması: Evliliğin iptali sebepleri arasında, eşlerden birinin diğerini aldatması durumunu da sayabiliriz. Bu tür bir aldatma durumu, evliliğin geçerliliğini etkileyen önemli bir faktördür ve iptal davası açma sebebi olabilir.
Önemli Bir Yanlış Beyan: Evliliğin iptali sebepleri arasında, önemli bir yanlış beyanla evliliğin gerçekleşmesi durumu da vardır. Eşlerden birinin, diğerine önemli bir konuda yanlış bilgi vermesi veya gerçeği saklaması, evliliğin iptali için gerekçe oluşturabilir.
Evliliğin İptali Sebepleri ve Sonuçları
Evliliğin iptali sebepleri, bir evliliğin geçerliliği üzerinde önemli etkilere sahiptir. Evliliğin iptal davası açıldığında, yukarıda belirtilen sebeplerin varlığı incelenir. Evliliğin iptali sebepleri dikkate alınarak, mahkeme karar verirken bu durumları göz önünde bulundurur. Evliliğin iptali, yalnızca tarafların ilişkisini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda çocukların velayeti, nafaka ve miras hakları gibi konuları da gündeme getirir.
Evliliğin İptali Sebepleri ve Hukuki Süreç
Evliliğin iptali sebepleri, dava açma sürecinin belirleyici unsurlarıdır. Evliliğin iptal davası, yukarıda belirtilen sebeplerden birinin varlığına dayanarak açılmalıdır. Bu süreçte, dava dilekçesinde, evliliğin iptali sebepleri açık bir şekilde ifade edilmeli ve delillerle desteklenmelidir. Evliliğin iptal davası, mahkeme kararı ile sonuçlanır ve bu karar, evliliğin hukuken geçersiz olduğunu ilan eder.
Evliliğin iptali sebepleri, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde önemli bir yer tutar. Evliliğin iptal davası, bireylerin hukuki durumunu etkileyen kritik bir süreçtir. Evliliğin iptali sebepleri, evliliğin geçerliliği üzerinde belirleyici etkiye sahip olduğu için, bu sebeplerin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Evliliğin iptali sebepleri, yalnızca bireysel ilişkiler açısından değil, toplumsal yapı açısından da dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla, evliliğin iptal davası sürecinde, tüm bu faktörlerin göz önünde bulundurulması önemlidir.
EVLİLİĞİN İPTALİ (BUTLANI) DAVASI AÇMA SÜRESİ
Evliliğin iptal davası, evliliğin geçersizliğini talep eden bireyler için hukuki bir süreçtir. Türk Medeni Kanunu, bu davanın hangi durumlarda açılabileceği ve hangi süreler içinde yapılması gerektiği konusunda net düzenlemeler yapmıştır. Evliliğin iptali, mutlak butlan ve nispi butlan sebeplerine dayanarak açılabilmektedir. Her iki durumun da açılma süreleri farklılık göstermektedir.
MUTLAK BUTLAN SEBEPLERİNDE
Mutlak butlan sebepleri, evliliğin baştan itibaren geçersiz olmasına neden olan durumlardır. Türk Medeni Kanunu, mutlak butlan sebeplerinin bulunması durumunda evliliğin iptal davası açılabilmesi için herhangi bir hak düşürücü süre öngörmemiştir. Yani, mutlak butlan sebepleri mevcutsa, evliliğin her aşamasında iptal davası açmak mümkündür.
Bu durum, evliliğin geçerliliğini sorgulamak isteyen taraflar için önemli bir fırsattır. Evliliğin iptal davasını açma hakkı, evlilik ilişkisi devam ettiği sürece Cumhuriyet Savcısı, eşler ve diğer ilgililer tarafından kullanılabilir. Ayrıca, bazı özel durumlarda evlilik ilişkisi sona ermiş olsa bile (örneğin, bir tarafın vefatı) mutlak butlan davası açılabilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 147. maddesi, bu durumu net bir şekilde ifade etmektedir.
NİSPİ BUTLAN SEBEPLERİNDE
Nispi butlan sebepleri ise evliliğin belirli koşullar altında geçersiz sayılmasını sağlar, ancak bu durum yalnızca belirli kişilerin başvurmasıyla etkili olur. Nispi butlan sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nda 152. maddede düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, nispi butlan sebeplerine dayanılarak iptal davası açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ile sınırlıdır. Bu süre, iptale neden olan durumun öğrenilmesiyle başlar ve geç kalınması durumunda hak düşürücü süre sona erer.
Nispi butlan sebepleri için öngörülen bir diğer süre ise, evliliğin üzerinden geçmesi gereken beş yıllık süredir. Bu durumda, evliliğin iptal davası, evliliğin yapıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde açılmalıdır. Beş yıllık süre, evliliğin nispi butlan sebeplerine dayanarak iptali için son sınırdır.
Evliliğin iptal davası açma süreleri, mutlak ve nispi butlan sebeplerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Mutlak butlan sebepleri açısından herhangi bir hak düşürücü süre bulunmazken, nispi butlan sebepleri için altı aylık ve beş yıllık hak düşürücü süreler öngörülmüştür. Evlilik iptali sürecinde, sürelerin dikkatli bir şekilde takip edilmesi, iptal davasının başarısı açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, evliliğin iptal davası açmayı düşünen kişilerin, süreler ve koşullar hakkında bilgi sahibi olması ve gerekirse hukuki danışmanlık alması önemlidir.
Evliliğin iptali durumu, hukuki açıdan ciddi sonuçlar doğuran bir süreçtir ve bu süreçte tazminat talepleri de gündeme gelebilir. Türk Medeni Kanunu çerçevesinde, evliliğin iptali sebebiyle tazminat talep edilebilir. Ancak bu talebin hangi durumlarda geçerli olabileceği ve nasıl yapılacağına dair bazı önemli noktalar bulunmaktadır.
EVLİLİĞİN İPTALİ DURUMUNDA TAZMİNAT TALEBİ
Evliliğin iptali, mutlak ve nispi butlan sebeplerine dayanarak gerçekleşebilir. Mutlak butlan, evliliğin baştan itibaren geçersiz olmasını ifade ederken, nispi butlan, evliliğin belirli koşullar altında geçersiz sayılmasını ifade eder. Bu sebeplerin varlığı, tazminat talep etme hakkını etkileyebilir.
- Hukuka Aykırılık: Evliliğin iptali, taraflardan birinin hukuka aykırı bir davranış sergilemesi durumunda gerçekleşiyorsa, zarar gören taraf, tazminat talep edebilir. Örneğin, aldatma, yanıltıcı bilgiler verme veya zorla evlendirme gibi durumlar, tazminat talebine gerekçe oluşturabilir.
- Ahlaki Zarar: Evliliğin iptali sürecinde yaşanan duygusal zorluklar, kayıplar ve zararlar, tazminat talep edilmesini gerektirebilir. Özellikle aldatılan taraf, yaşadığı acı ve sıkıntılar için manevi tazminat talep edebilir.
- Maddi Zarar: Evlilik sırasında taraflar arasında maddi bir yükümlülük veya mal paylaşımı varsa, iptal davası sırasında maddi zararlara ilişkin tazminat talep edilebilir. Örneğin, evlilik süresince yapılan harcamalar veya kaybedilen fırsatlar nedeniyle maddi zarar söz konusu olabilir.
Evliliğin iptal davası ile tazminat talebi, aynı dava içinde gündeme getirilebilir. Bu durumda, iptal davasında belirlenen süreler geçerli olacaktır. Mutlak butlan durumlarında süre sınırlaması yokken, nispi butlan durumunda altı aylık ve beş yıllık süreler uygulanır.
Tazminat talebi, evliliğin iptal davasıyla birlikte mahkemeye sunulmalıdır. Mahkeme, evliliğin iptali ile tazminat talebini değerlendirir ve tarafların sunmuş olduğu deliller doğrultusunda karar verir.
Mahkeme, tazminat miktarını belirlerken, zarar gören tarafın yaşadığı acı, kayıplar, yaşadığı süreçteki olumsuz etkiler ve maddi zararları göz önünde bulundurur. Tazminat miktarı, her somut olaya göre değişiklik gösterebilir.
Evliliğin iptali durumunda tazminat alınabilir, ancak bu tazminatın talep edilebilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Tarafların yaşadığı zararlar, evliliğin iptali sebepleri ve tazminat taleplerinin sunulma şekli önemlidir. Evliliğin iptali davası sürecinde, hukuki danışmanlık almak, tazminat taleplerinin etkili bir şekilde yapılabilmesi için oldukça faydalı olacaktır. Bu süreçte, ilgili kanunlar ve mahkeme kararları doğrultusunda hareket etmek, hak kayıplarının önüne geçecektir.
EVLİLİĞİN İPTALİ DAVASI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARI
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 29.06.2020T. 2020/2414 E, 2020/3389 K.
“Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacılar tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 145/2. maddesiyle düzenlenen evliliğin iptali davası olup, davacı, davalılardan … ile … arasında gerçekleşen 18.04.2012 tarihli evliliğin, davalı …’ın evlilik tarihinde sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun bulunduğunu ileri sürerek evliliğin mutlak butlan ile batıl olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne dair karar verilmiştir. Anılan karara karşı davalı … tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, istinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesince, evliliğin ölüm ile sona erdiğinden ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, evliliğin iptali ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, kadının kötü niyeti kanıtlanmadığından sağ kalan eşin evlenme ile kazandığı kişisel durumun korunmasına karar verilmiştir. Ancak, mutlak butlan sebebiyle evliliğin iptali davalarında, evliliğin ölümle sona ermesi davayı konusuz kılmaz. İlgililer her zaman için evliliğin mutlak butlanla sakat olduğunun tespit altına alınmasını isteyebilirler.
O halde yapılacak iş, yargılamaya devamla, evliliğin mutlak butlanla sakat olup olmadığının tespit edilmesi, eğer mutlak butlanın varlığı kanıtlanırsa ancak o zaman TMK’nın 159. maddesi gereğince, sağ kalan eşin evlenme sırasında iyi niyetli olup olmadığı konusunda bir karar verilmesinden ibarettir. Anılan hususlar gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple bölge adliye mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebep ve şekline göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 29.06.2020”
SIKÇA SORULAN SORULAR
Bu süreç, birçok kişi için karmaşık ve hassas bir süreçtir. Bu nedenle, bu konuda sıkça sorulan bazı sorular ve yanıtları aşağıda sıralanmıştır.
1.Evliliğin iptali davası nedir?
Bir evliliğin geçersiz olduğunu iddia eden tarafın, mahkemeye başvurarak evliliğin resmi olarak iptal edilmesini talep etmesidir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evliliğin iptali mutlak ve nispi butlan sebeplerine dayanabilir.
2.Evliliğin iptali sebepleri nelerdir?
Evliliğin iptal sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nun 145-159. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu sebepler arasında mutlak butlan (örneğin, taraflardan birinin evli olması, akrabalık ilişkisi) ve nispi butlan (örneğin, akıl sağlığının yerinde olmaması, zorla evlendirilme) yer almaktadır.
3.Evliliğin iptali davası açmak için hangi süreler vardır?
Mutlak butlan sebepleri durumunda, evliliğin iptal davası için herhangi bir hak düşürücü süre bulunmamaktadır. Nispi butlan sebepleri için ise, iptal sebebinin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay ve evliliğin üzerinden 5 yıl geçmekle dava açma hakkı düşmektedir.
4.Evliliğin iptali davasında tazminat talep edilebilir mi?
Evet, evliliğin iptal davasında tazminat talep edilebilir. Evliliğin iptali sebebiyle maddi veya manevi zarar gören taraf, mahkemeden tazminat talep edebilir.
5.Evliliğin iptali davası kimler tarafından açılabilir?
Evliliğin iptal davasını, eşlerden biri, Cumhuriyet Savcısı veya evliliğin iptali ile ilgili hakları olan diğer kişiler açabilir.
6.Evliliğin iptali davası nasıl açılır?
Evliliğin iptal davası, yetkili aile mahkemesine yazılı bir dilekçe ile başvurularak açılır. Dilekçede iptal sebepleri, tarafların bilgileri ve istenen tazminat varsa talep belirtilmelidir.
7.Evliliğin iptali davası sonucunda neler olur?
Mahkeme, delilleri değerlendirerek evliliğin iptali konusunda karar verir. Eğer evlilik iptal edilirse, tarafların evlilik durumu resmi olarak sona erer.
8.Evliliğin iptali davasında süre sınırlamaları nasıl işler?
Mutlak butlan sebeplerinde süre sınırlaması yoktur; her aşamada dava açılabilir. Nispi butlan sebeplerinde ise, iptali gerektiren sebebin öğrenilmesinden itibaren 6 ay ve evliliğin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra dava hakkı düşer.
9.Evliliğin iptali davasında mahkeme kararı nasıl verilir?
Mahkeme, tarafların sunduğu delilleri değerlendirir, tanıkları dinler ve hukuki durumları göz önünde bulundurarak karar verir. Karar, iptal veya reddedilme şeklinde olabilir.
10.Evliliğin iptali davasında nasıl bir avukatla çalışmalıyım?
Evliliğin iptal davasında uzmanlaşmış bir avukatla çalışmak önemlidir. Avukat, davanın süreçlerini ve gerekliliklerini açıklayarak, müvekkilinin haklarını en iyi şekilde savunacaktır.
Bu sıkça sorulan sorular, evliliğin iptali davası sürecinde karşılaşılabilecek temel konuları açıklamaktadır. Her durumun kendine özgü olduğunu ve hukuki süreçlerin detaylı bir değerlendirmeye tabi olduğunu unutmamak önemlidir.
ANKARA AİLE HUKUKU AVUKATINA SORU SORABİLİRSİNİZ.
Evliliğin iptali davaları, evlenme sırasında hukuka aykırı bir durumun veya evlilik için gerekli yasal şartların eksik olması halinde açılan davalardır. Türk Medeni Kanunu (TMK) hükümlerine göre, bazı hallerde evliliğin geçersiz sayılması için iptal davası açılabilir. Evliliğin iptali ile evlilik baştan itibaren geçersiz sayılır Evliliğin iptali aşamasında bir avukata başvurmak, müvekkillerin haklarını güvence altına almak ve evliliğin iptali sürecinde daha etkili bir şekilde yer almak için hayati bir adım olacaktır. Alanında uzman Ankara aile hukuku avukatına soru sormak için Avukata sor linkini tıklayarak sorabilirsiniz.
BU KONUDA BELIRLEYECEĞINIZ GÜN VE SAATTE AVUKATTAN ONLINE DANIŞMANLIK ALABILIRSINIZ.
Sorularınızı ve bu sorularla ilgili evrakı sisteme yükleyebilirsiniz. Online danışmanlıkta istediğiniz gün ve saati seçebildiğiniz gibi görüşme tipini de seçebilmektesiniz. Zoom, teams, whatsapp ya da telefon üzerinden görüşme sağlanabilmektedir. Ödemenin ardından tarafınıza randevu yapıldığına dair mail ile bilgi gelmektedir. Sistemde yaşanan herhangi bir sorun olduğundan iletişim numaralarımızdan iletişime geçtiğinizde toplantı manuel olarak planlanabilir. Müvekkillerimizin doğru bilgiye hızlı ve güvenilir şekilde ulaşmasını sağlamak için kurulan Online Danışmanlık Sistemimizden yüzlerce randevu alınmış olup müvekkillerimizin faydalanması amaçlanmıştır.
KAYNAKÇA
- Tekben, Tuğçe. “EVLİLİĞİN MUTLAK BUTLANINA İLİŞKİN BİR YARGITAY KARARININ DEĞERLENDİRİLMESİ”. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16, sy. 2 (Aralık 2019): 163-214.
- https://www.mevzuat.gov.tr/
- https://karararama.yargitay.gov.tr/