Son zamanlarda özellikle Özel Öğretim Kurumlarında çalışan öğretmenlerin maddi sıkıntılardan dolayı işten çıkarıldıkları görülmektedir. Herhangi bir haklı neden olmadan bu şekilde Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin işten çıkarılması ciddi mağduriyetler oluşturmaktadır. Hukuk devleti olmanın gereği olarak işten çıkarma işlemi sonrası haksız fesih ile işten çıkarılan Öğretmenlerimizin hem Özel öğretim Kurumları yönetmeliği hem de İş kanunu kapsamında birçok hakları bulunmaktadır.
BAKİYE KALAN ÜCRETİ
Belirli süreli iş sözleşmesi, süresinden önce haksız biçimde feshedilirse, işçi çalışsaydı kazanacağı bakiye kalan ücreti ve diğer yasal haklarını talep edebilir.
Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 9. maddesi uyarınca özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve yöneticilerle süresi en az 1 yıllık belirli süreli iş sözleşmesi yapılıyor. Yine mevzuat uyarınca bu iş sözleşmesinin bir örneği il ya da ilçe milli eğitim müdürlüklerine gönderiliyor.
Yönetim çalışan öğretmeniyle yaptığı sözleşme ile belirtilen sözleşme süresi içerisinde İş Yasası’nın 25. maddesine dayanan haklı bir nedeni olmadığı sürece iş sözleşmesini sona erdiremez, işten çıkaramaz.Maddi sıkıntılar, Kurum sözleşmesinin yapılmaması ya da idari kadro fazlalığı vb. gerekçeler de haklı bir neden oluşturmaz.
Öğretmenin bu aşamada istifa vermemesi veya sözleşmenin karşılıklı sonlandırılması durumu olmadan yönetim yasada belirtilen şartları taşımadan sözleşmeyi fesh etmesi durumunda ilgili öğretmenin haksız fesih dolayısıyla yasal hakları olacaktır.
- Sözleşmenin fesih tarihi ile bitiş tarihi arasında çalışmaya devam edilseydi kazanacağı tüm ücret tazminat olarak talep edilebilir. Borçlar Kanunu’nun 438. maddesine (1) dayanan bu hakka “bakiye kalan ücret” denilmektedir. Hesaplanacak tutardan çalışmadığı için yapmayacağı yol ve yemek gibi masraflar düşülür ve geriye kalan tutarın bakiye kalan ücret olarak ödenmesi gerekir.
- Hak edilen ancak kullanılmadığı yıllık izin ücretlerini, fazla mesai ücreti, tatil günü ücreti gibi alacaklarını talep edilebilir.
- İlgili okuldan 1 yıldan fazla çalışılması durumunda kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır.
- Öğretmenin örneğin dönem ortası işten çıkarılması ve tekrar iş bulma durumunun olmaması çıkarma işleminin ahlak kurallarına aykırı bir şekilde yapılması ve manevi açıdan yıkım oluşturması vb.gibi durumlardan dolayı Borçlar Kanunu’nun 438. maddesi uyarınca ayrıca tazminat talep edebilir. Hâkim, üst sınırı 6 aylık ücret olmak üzere, ayrıca tazminata karar verebilir.
Yasada ve yönetmelikteki ilgili hükümler gereğince yukarıda bahsedilen haklara sahip öğretmenlerin kurum tarafından bu hakların gasp edilmesi veya eksik ödeme yapılması durumunda arabulucuya başvurması gerekmektedir. Gerek arabulucuya başvurulması gerekse de uzlaşma aşamasında uzman bir avukattan faydalanmak çok önemlidir. Aksi takdirde dava yoluna gidilecek ve süreç uzayacaktır.