[pullquote]Anayasa Mahkemesi “suçta ve cezada kanunilik ilkesi” göz önüne alınarak anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar vermişti.[/pullquote]Anayasa Mahkemesinin 14 Ocak 2015 tarihli ve 2015/6 sayılı kararıyla, yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarına, memurlara ve diğer personele uygulanacak cezaların “suçta ve cezada kanunilik ilkesi” göz önüne alınarak anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53 üncü maddesinin (b) fıkrasının ikinci cümlesinin iptaline karar vermişti.
Yapılan çalışmalar sonucunda 6764 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla birlikte 2547 sayılı kanunun 53. Maddesi değiştirilerek kapsamlı bir düzenleme yürürlüğe girdi.
Yeni düzenlemeyle birlikte devlet ve vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanları ve memurların da disiplin cezaları ve diğer usule ilişkin hükümler bütünüyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53. Maddesine eklendi.
Yapılan yeni düzenlemede ön plana çıkan değişiklikler şunlardır;
Yükseköğretim Kurulu Başkanı üst kuruluşlar, rektörler ve bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürlerinin ve 53/Ç maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan fiillerle ilgili olarak öğretim elemanlarının; rektör, üniversitenin; bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürü, bağımsız vakıf meslek yüksekokulunun; dekan, fakültenin; enstitü ve yüksekokul müdürleri, enstitü ve yüksekokulların; kadrosu bulunan uygulama araştırma merkezi ile bağımsız enstitü müdürleri, uygulama araştırma merkezi ile enstitünün; bu birimlerin genel sekreter veya sekreterleri de bağlı birim personelinin disiplin amiri olarak belirlenmiştir.
Düzenlemede disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar şunlar şu şeklide sıralanmıştır;
– Uyarma ve kınama cezaları sıralı disiplin amirleri tarafından, rektörler ve bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından verilir.
– Aylıktan veya ücretten kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezaları kişinin görevli olduğu birimdeki disiplin kurulu kararı ile verilir.
– Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları atamaya yetkili amirin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verilir.
– Rektörler, bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri ve dekanlar hakkında aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verilir.
Bu düzenlemede dikkat çeken diğer bir detay ise “Aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden ve kamu görevinden çıkarma cezaları gerektiren fiillerle ilgili olarak öğretim elemanları hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanı disiplin amiri sıfatıyla doğrudan soruşturma açabilir. Bu kapsamda yapılan soruşturmalar sonucunda verilecek cezalar Yüksek Disiplin Kurulunca verilir. “ şeklinde ifade edilen değişiklikle birlikte öğretim elemanları hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanı disiplin amiri sıfatıyla doğrudan soruşturma açabilme yetkisi verilmiştir.
[pullquote]İntihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme ve haksız yazarlık başta olmak üzere bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemeler disiplin cezasının gerektiren filler altında tek tek sayılmıştır.[/pullquote]İntihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme ve haksız yazarlık başta olmak üzere bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemeler disiplin cezasının gerektiren filler altında tek tek sayılmıştır. Özellikle intihal “Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek” şeklinde tanımlanarak Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma cezasını gerektiren fiil olarak düzenlenmiştir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin göze çarpan diğer detay ise “Bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin disiplin cezası verilmesini gerektiren fiiller açısından soruşturma başlatılmadan önce bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarınca inceleme yapılması zorunludur.” Şeklinde hüküm eklenerek bilimsel araştırma ve yayın etiğine ilişkin fiillerin varlığının iddia edilmesi halinde yetkili disiplin amiri tarafından üniversite bilimsel araştırma ve yayın etiği kurullarına sunulmasını zorunlu hale getirmiştir.
[pullquote] İntihal; Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma cezasını gerektiren fiil olarak düzenlenmiştir[/pullquote]
Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak” fiili de eklenmesi de göz önüne alınarak artık akademisyenlerin daha dikkatli davranmaları gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Zamanaşımı konusunda da yeni bir düzenlemeye gidilmiştir. Uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezalarında bir ay içinde, Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin soruşturması açılması gerekmektedir. Ayrıca “Disiplin cezası verilmesini gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil açısından altı yıl geçmiş ise disiplin cezası verilemez. “ hükmü bulunmaktadır. Dolayısıyla intihal eyleminin iddia edildiği takdirde altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanması gerekmekte olup üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil açısından eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren 6 yıl geçmesi halinde ceza verilemeyeceği hüküm de eklenerek intihal eylemini daha ciddi bir konuma getirmiştir.
Zamanaşımı konusunda yapılan diğer bir düzenleme -belki de en dikkat çekici olan- “Bilimsel bir eserin akademik atama ve terfilerde kullanılması ya da kısmen veya tamamen yeniden yayımlanması hâlinde ikinci fıkrada belirtilen zamanaşımı süreleri yeniden işlemeye başlar.” Şeklinde ifade edilen hükümdür. Bu hüküm doğrultusunda bir eserin tekrar kullanılması halinde zamanaşımı süreleri tekrar işlemeye başlayacaktır.
Düzenlemede verilen disiplin cezalarına itirazın süresi 7 gün olarak belirlenmiştir. İtiraz edilebilecek amir ve kurullar şu şekilde sıralanmaktadır.
– Uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz ilgilinin görevli olduğu birimin disiplin kuruluna, dekanlar için üniversite disiplin kuruluna, rektörler ve bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri için Yüksek Disiplin Kuruluna yapılabilir.
– Aylıktan veya ücretten kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezasına karşı itiraz ilgilinin görevli olduğu üniversite disiplin kuruluna, yükseköğretim üst kuruluşlarında görev yapan personel için Yüksek Disiplin Kuruluna yapılabilir.
Disiplin cezalarına yapılan itirazların değerlendirilme süresi 30 günden 60 güne çıkartılmıştır.