Sağlık Çalışanları için beyaz kod uygulaması makalemizde inceleyeceğimiz konulara değinecek olursak;
*Beyaz Kod Ne Demektir?
*Mevzuata Göre Beyaz Kod Süreci Nasıl İşler?
*Beyaz Kod Uygulamasının Şiddette Önleyici Rolü ?
*Beyaz Kod Güvenli Çalışma Ortamı İçin Yeterli Tedbirleri İçeriyor Mu?
Türk Ceza Kanununda suç unsuru oluşturan sözlü ve fiziksel saldırılar ile ilgili kanun maddelerinin mevcudiyeti ; Sağlık Çalışanları özelinde Sağlık Bakanlığı Mevzuatında Beyaz Kod adı altında ; cezai yaptırımları hızlandırmak amacı ile spesifik bir hal almıştır. Sağlık çalışanlarının son yıllarda maruz kaldığı şiddet eylemleri için işleyen bu sürecin ne kadar etkin ve caydırıcı olduğu, tartışmalı olmakla birlikte, sağlık kurum ve kuruluşlarında , konu ile ilgili birimlerin varlığı ve hastane yönetimlerinin süreci bilinçli ilerletmeleri de ; cezaların lafta kalmamasını , alınan sonucun verimli olmasını ve şiddet vakalarının en aza indirilmesini hatta zaman içinde yok olmasını sağlayacak katkı unsurlarıdır.
Beyaz kod uygulamasını bir masaya benzetecek olursak ; bir ayağı ; şiddete maruz kalan sağlık çalışanı, bir ayağı bildirimin yapılacağı kurum içi çalışan güvenlik ve emniyet görevlisi , bir ayağı hastane yönetimi ve bir diğer ayağı da savcılık ve mahkemelerdir.
İçindekiler
BEYAZ KOD NE DEMEKTİR?
Hastane Acil Kodları ;tüm dünyada çeşitli acil durumları ilgili hastane personeline veya güvenlik güçlerine iletebilmek için kullanılır. Acil Kodlar (renkler: mavi kod, beyaz kod, pembe kod gibi, sayılar: kod 10, 20, 66 gibi) acil uzman müdahalesi gerektiren olaylarda uzmanlarınızın hızlı müdahalelerine imkân veren genel uyarı durumlarıdır. Bu acil kod durumlarının ana amacı olay anında en kısa sürede yapılması gerekenler için ortak bir kurum anlayışı sağlamaktır. Kod durumları olarak genellikle renk isimleri kullanılır.
Beyaz Kod (Saldırı)
- Amacı hastanede hasta/hasta yakını ve çalışanların başına gelebilecek , fiziksel ve sözlü saldırı durumlarında güvenlik personelinin en hızlı biçimde durumdan haberdar edilmesi ve olay yerine yönlendirilmesini sağlamaktır.
Beyaz Kod: Sağlık çalışanlarının, hasta veya hasta yakını tarafından şiddete, tehdide veya diğer suçlara maruz kaldıkları durumlarda olay yerine güvenlik görevlilerinin en hızlı şekilde intikal etmesi için verilen bir alarm sistemidir. Beyaz kod, sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemek ve sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığı tarafından 2015 yılında başlatılmıştır.
Beyaz kod, aşağıdaki yollardan biriyle verilebilir:
- Hastane içinde bulunan herhangi bir dahili hattan 1111’i aramak
- 113 Beyaz Kod Çağrı Merkezi’ni aramak
- beyazkod.saglik.gov.tr adresindeki formu doldurmak
Beyaz kod verildiğinde, olay yerine en hızlı şekilde güvenlik görevlileri intikal etmesi ve olayın boyutunu belirlemesi gerekmektedir. Güvenlik görevlilerinin olay yerinde yaptığı tespitler, tutanaklar ve ifadeler ile birlikte olayla ilgili soruşturma başlatılır.
Son yıllarda sağlık çalışanlarına yönelik şiddet vakaları giderek artmakta olup , Bu durum, sağlık çalışanlarının moral ve motivasyonunu düşürmekte, sağlık hizmetlerinin kalitesini olumsuz etkilemektedir. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemek amacıyla, Sağlık Bakanlığı tarafından Beyaz Kod uygulaması başlatılmıştır. Beyaz Kod, sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı sağlık çalışanlarına yönelik şiddet, hakaret, tehdit ve diğer suç olaylarında uygulanan bir alarm sistemidir.
Beyaz Kod’un temel amacı, sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemek ve sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlamaktır. Beyaz Kod uygulaması ile birlikte, sağlık çalışanları şiddete maruz kaldıklarında, olaya en hızlı şekilde müdahale edilmesi sağlanmaktadır.
Beyaz Kod’un diğer amaçları şunlardır:
- Sağlık çalışanlarına karşı şiddet vakalarını azaltmak
- Sağlık çalışanlarının güvenliğini arttırmak
- Sağlık çalışanlarını güvende hissettirerek moral ve motivasyonlarını yükseltmek
- Sağlık hizmetlerinin kalitesini arttırmak
- Şiddeti önlemeye yönelik farkındalık yaratmak
- Şiddetle mücadelede koordinasyon sağlamak
- Şiddetin kayıt altına alınmasını sağlamak
Beyaz Kod uygulaması, sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemede önemli bir adımdır. Bu uygulama sayesinde, sağlık çalışanları şiddete maruz kaldıklarında, olaya en hızlı şekilde müdahale edilmesi sağlanmaktadır. Sağlık çalışanları, toplumun en önemli unsurlarından biridir. Bu nedenle, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi için gerekli önlemlerin alınması büyük önem taşımaktadır. Beyaz Kod uygulaması, bu önlemlerden biridir. Bu uygulamanın etkinliğinin artırılması için gerekli çalışmaların yapılması, sağlık çalışanlarının korunması ve sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması açısından önemlidir.
MEVZUATA GÖRE BEYAZ KOD SÜRECİ NASIL İŞLER?
Öncelikle can güvenliğinizi sağladığınızdan ve tehlikeyi uzaklaştırdığınızdan emin olmalısınız. Bunun için, iç hatlardan “1111”i ya da telefonunuzdan “113”ü arayarak yaşadığınız durum hakkında bilgi vermeli, hastanenin güvenlik görevlilerini acilen bulunduğunuz yere çağırmalısınız. Daha sonra bulunduğunuz yerin kapısını kilitleyebilir ya da kendinizi güvenli bir yere alabilirsiniz.
Tehlikenin geçtiğinden emin olduktan sonra , “beyaz kod tutanağı” tutmalısınız. Bunu A4 kağıdına kendiniz tutabileceğiniz gibi, hastanenin verdiği beyaz kod formunu da doldurabilirsiniz. Tutanak tutulurken, olayla ilgili bütün yaşanılanları sansürleme yapmadan, kullanılan ifadeleri açık bir şekilde belirterek yazılması ve delil olarak eklenebilecek görüntü kaydı, fotoğraf türünden bir veri varsa bunu da belirterek yazılması en önemli hususlardan biridir.
Doldurulan bu form veya tutulan olay tutanağı; çalıştığınız sağlık kuruluşunun Beyaz Kod için görevlendirilen güvenlik görevlisi ve varsa hastane emniyet görevlisi vasıtası ile kayda alındıktan sonra Çalışan Hakları Birimine teslim edilir. Devamında , Çalışan Hakları Birimi görevlisi size ulaşarak süreç ile ilgili bilgilendirme yapar. Çalışan Hakları Biriminin Kurum Hukuk İşlerine ileteceği üst yazı ve doldurduğunuz form ve diğer ilgili tüm evraklar Savcılığa gönderilir. Hukuki yardım talebi , Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlüklerinde görevli kurum avukatları ile sağlanabildiği gibi, formu doldururken veya sürecin her aşamasında , hukuki yardımı reddedip , özel vekaletname ile bir avukat edinmeniz mümkündür.
Savcılığa giden evraklar neticesinde yapılan bildirimin üzerine dosya açılır. Beyaz Kod vakalarında bazı suç unsurları arabuluculuğa ve uzlaşamaya tabiidir , bazı suç unsurları değildir. Bu konuda kendinizi bilgisiz veya yetersi hissetmenize hiç gerek yoktur, kurum avukatı veya özel vekaletname ile işbirliği yapacağınız avukat yargılama sürecinde size yol göstermek ve destek olmak için vardır.
Adli Süreç
BEYAZ KOD kapsamında işlenen suçlar genel itibariyle takibi şikâyete bağlı olmayan, başka bir ifade ile şiddet mağduru şikayetçi olmasa dahi adli mercilerce kendiliğinden soruşturulan suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin, suçu adli mercilere intikal ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle görevli birim/personel tarafından hazırlanan bir ihbar dilekçesi yöneticiye imzalatılır.
Adli süreç başlatıldığında, adli mercilerce şiddet mağduruna yapılacak tüm tebligatlar hususunda en kısa sürede il koordinatörlüğü haberdar edilmelidir.
CMK’nin 233. maddesi gereğince, mağdur ile şikayetçi Cumhuriyet savcısı veya mahkeme başkanı veya hakîm tarafından çağrı kâğıdı ile çağrılıp dinlenir. Diğer bir ifade ile şiddet mağduru ile varsa tanıkların en az bir kere Cumhuriyet savcısı veya hakîm karşısında bulunması gerekmektedir. Yapılan çağrıya uyulmaması durumunda, aynı Kanun’un 146. maddesinin 7. fıkrası gereğince zorla getirme kararı verilebilmektedir. Savcı veya hakîm tarafından ilk defa dinlendikten sonra, diğer duruşmalarda mağdurun vekil ile temsil edilmesi mümkündür.
Kamu görevlisine karşı görevi nedeniyle işlenen suçlar şikayete tabi suçlardan olmadığından; şikayetten vazgeçilmesi veya kovuşturma aşamasında davaya katılmak istenmediği yolunda beyan verilmesi durumunda, söz konusu dava kamu davası olarak devam edecek olmakla birlikte, vekilin yetkisi asilin yetkisine bağlı olduğu için şikayetinden vazgeçen veya davaya katılmak istemediğini beyan eden personelin/katılanın vekili olan Sağlık Bakanlığı avukatının da vekillik sıfatı ve takip yetkisi kalmayacağından hukuki yardım verilemeyecektir.
Bu süreçte şiddet mağdurunun özel avukatından da hukuki yardım alabilmesi mümkündür. Ancak bu durumda Sağlık Bakanlığı avukatlarından hukuki yardım almaya devam edip etmeyeceğiniz hususunda il koordinatörlüğünün bilgilendirilmesi gerekmektedir. Zaten özel vekil tayin edilmesi durumunda, hukuki yardımdan faydalanana ayrıca BEYAZ KOD kapsamındaki hukuki yardımdan faydalanmaya devam edip etmeyeceği sorulacaktır.
İfade Aşaması
BEYAZ KOD bildirimi sonrasında kolluk kuvvetlerinin olaya dahil olduğu aşamada, T.C. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 06.01.2021 tarih ve Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşlenen Suçlar konulu yazısında belirtilen hususlara uyulup uyulmadığına dikkat edilmesi, gerektiğinde iş ve işlemlerin söz konusu yazıda belirtildiği şekilde yürütülmesine dair uyarıda bulunulması önem arz eder.
Zira bahse konu yazıda, sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı sağlık çalışanlarına yönelik suçlara ilişkin olarak mağdur, müşteki veya tanık lehine olacak uygulamalara yer verilmektedir. Bu kapsamda;
*Sağlık çalışanının mağdur, müşteki veya tanık sıfatıyla beyanları alınırken veya dava dosyasına yansıyan tutanakların düzenlenmesi sırasında, kendilerinin veya yakınlarının güvenliklerinin tehlikeye düşürülmemesi açısından adres olarak ikamet adresleri yerine görev yaptıkları sağlık kuruluşunun adresinin yazılması,
*Mağdur, müşteki veya tanık olan sağlık personelinin ifadelerinin kolluk vasıtasıyla işyerlerinde aldırılması,
*Sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı sağlık çalışanlarına yönelik işlenen suçlarla ilgili yürütülen soruşturmalarda, suçun mağduru veya müştekisi olan sağlık çalışanlarına yönelik yapılacak tebligatların vekillere yapılması
Hususlarına dikkat çekilmektedir.
Hukuki Danışmanlık
Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarında sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı personele karşı işlenen suçlar sebebiyle personelin veya kanuni mirasçılarının talebi üzerine Bakanlık ve bağlı kuruluşlarınca yapılacak hukuki yardıma ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla ilk olarak 28.04.2012 tarihli Resmî Gazete’de, Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır.
Yönetmelik, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarında kadrolu veya sözleşmeli görev yapan personel ile 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 52. maddesi çerçevesinde Bakanlık ve bağlı kuruluşlarında gönüllü ve ücretsiz sağlık hizmeti verenler ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu kapsamında görev yapanlara karşı sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı işlenen suçlar sebebiyle ceza hukuku kapsamında yürütülmekte olan işlemleri ve davaları kapsar.
Sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevinden dolayı şiddete maruz kalan söz konusu Yönetmelik kapsamındaki mağdur BEYAZ KOD verince, kendisine hukuki yardım talep formu aracılığı ile hukuki yardım talep edip etmediği sorulacak ve talep istikametinde hareket edilecektir. Ayrıca mağdur personel veya kanuni mirasçıları, görev yaptığı kurum veya kuruluş yöneticisine de hukuki yardım talebini bildirebilir. İlgili yönetici, bu talebi gecikmeksizin hukuki yardım yapmakla görevli ve yetkili birimlere intikal ettirir.
Mağdura Bakanlık tarafından hukuki yardımda bulunulabilmesi için mağdurun ya da kanuni mirasçılarının talepte bulunması gerekmektedir. Bunun yanı sıra sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı personele karşı kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiilin gerçekleşmiş olması, ilgili personelin soruşturma safhasında şüpheli, kovuşturma safhasında ise sanık durumunda bulunmaması gerekmektedir.
Mağdurun hukuki yardım talep etmesi durumunda, kendisine Sağlık Bakanlığı kadrolarında bulunan veya hizmet alımı yoluyla kendisine idare tarafından vekalet verilmiş bir avukat aracılığı ile herhangi bir ücret alınmadan avukatlık hizmeti verilecektir. Bu kapsamda hizmet veren avukat, ayrıca vekaletname ibrazı gerekmeksizin ilgili personelin veya kanuni mirasçılarının vekili sıfatıyla işlem yapmaya yetkilidir. Diğer bir ifade ile mağdur veya mirasçısı, herhangi bir ücret ödemeden ve vekaletname çıkarmasına gerek kalmadan avukatlık hizmeti alabilecektir.
Bu aşamada bilinmesi gereken bir husus, BEYAZ KOD başvurusunda bulunan mağdurun yaşanan şiddet olayının adli mercilere intikal ettirilmesi sürecinde şikayetçi olup olmadığının önem arz etmiyor olduğudur. Çünkü kamu görevlisi olarak kabul edilen özel sektörde görev yapanlar da dahil olmak üzere sağlık hizmeti veren sağlık meslek mensupları BEYAZ KOD kapsamında yaşanan şiddet olayı sonucunda şikayetçi olup olmadıklarına bakılmaksızın soruşturma ve sonrasında kovuşturma süreci kamu davası olarak işlemeye başlayacak ve devam edecektir.
Gerçekten de kişiye karşı yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle kasten yaralama suçu işlenirse şikâyet aranmaz ve verilecek ceza yarı oranında artırılır . Benzer şekilde kişi, yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle hürriyetinden yoksun kılınırsa şikâyete bağlı olmaksızın verilecek ceza bir kat artırılır . Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret edilmesinde de şikâyet aranmaz ve bu durumda verilecek cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Tehdit suçunda ise kamu görevlisi ayrımı da bulunmamakta ve yine şikâyet aranmamaktadır .
BEYAZ KOD başvurusunda bulunan mağdurun ilk aşamada şikayetçi olmaması veya adli süreç devam ederken şikayetinden vazgeçmesi veya davaya katılmak istemediğini beyan etmesi durumunda, Bakanlık avukatının vekillik sıfatı ve takip yetkisi kalmayacak, bu da Bakanlık tarafından verilen hukuki yardımın sona ermesi anlamına gelecektir.
BEYAZ KOD başvurusunda bulunan sağlık meslek mensubu, ilk andan itibaren özel avukat da tutabilir. Bu durumda il koordinatörlüğü tarafından hukuki yardım isteyip istemediği sorulduğunda, süreci özel avukatı ile takip edeceği hususunda bilgilendirme yapmalıdır. Diğer bir imkân olarak ilk aşamada Bakanlık tarafından sunulan avukatlık hizmetini kabul eden mağdur, devam eden süreçte özel avukat tutabilir. Bu halde de il koordinatörlüğü ile irtibata geçip hukuki yardım talebini geri aldığını bildirmesi gerekir. BEYAZ KOD başvurusu sırasında veya sonrasında özel avukat tutan mağdurun avukatın vekalet ücretini kendi imkânları ile karşılaması gerekmektedir.
BEYAZ KOD UYGULAMASININ ŞİDDETTE ÖNLEYİCİ ROLÜ
Çoğu şiddet vakasında ne yazık ki, sağlık çalışanlarının işleyiş sürecini bilmemeleri veya yargı anlamında, adalet kavramı ve mahkemelerin insanlara genel olarak soğuk gelen yüzlerinin de etkisi ile , yaşadıkları çekinceler şikayetçi olmamalarına neden olmaktadır. Bu anlamda; Sağlık Bakanlığı mevzuatının , çalışanlara anlatılması ve bu konuda yalnız olmadıklarını önem arz eder. Sağlık çalışanlarının bilinçlendirilmesi, sürecin her ayağının etkili ve evrimli işlemleri Beyaz Kod uygulamasının sadece ismen ve kural olarak var olmasını azaltarak, şiddeti önlemedeki rolünü artıracaktır.
Bunun yanısıra; Sağlık çalışanlarına şiddetin önlenmesine yönelik olarak Sağlık Bakanlığı tarafından özellikle 2010’lu yılların başından itibaren ciddi adımlar atılmaya başlanmış, “Emeğe Saygı Şiddete Sıfır Tolerans!” sloganını temel alan bir kampanya dahilinde politika hedefi belirlenmiştir.
Sağlık çalışanlarına karşı şiddetin önlenmesi ve hasta, çalışan güvenliğinin sağlanarak hizmet kalitesinin artırılması bağlamında geliştirilen çalışan hakları ve güvenliği uygulamaları; sağlık çalışanlarının sundukları hizmetten dolayı karşılaşabilecekleri hak ihlalleri, davranışsal boyutta risk faktörleri, şiddet eylemlerini tanımlayarak koruyucu ve önleyici tedbirleri oluşturmak, kriz durumunda gerekli hukuki danışmanlığı yapmak ve destek mekanizmalarının odağında krizin niteliğine göre gerekli uygulamaları sunmak; risk analizi yapmak, yasal mevzuat hakkında sağlık çalışanları ve hastaları bilgilendirmek, makro düzeyde çalışan hakları ve güvenliği politikaları oluşturmak ilkeleri ve vizyonuna dayandırılmıştır.
Bu vizyonun işlerliği ‘Emeğe Saygı Şiddete Sıfır Tolerans’ sloganından uzaklaşmadan, her bir beyaz kod somut olayının kendi içinde alabileceği en yüksek cezalandırmayı uygulayacak yargı görevlilerinde, şiddette önleyici role katkısı büyük olacaktır.
BEYAZ KOD GÜVENLİ ÇALIŞMA ORTAMI İÇİN YETERLİ TEDBİRLERİ İÇERİYOR MU?
İş Kazası olarak değerlendime;
Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı Hukuk Müşavirliği tarafından 81 il valiliğine ve Bakanlıktaki genel müdürlüklere dağıtılan 01.03.2018 tarih ve iş kazası bildirimi konulu yazıda, iş kazası bildirimlerinin BEYAZ KOD sistemi üzerinde yapılan bildirimlerden ayrı olarak değerlendirilmesi, şiddete maruz kalan sağlık çalışanları açısından iş kazası bildirimlerinin fiziksel veya ruhsal anlamda engelli hale gelmesinin hekim tarafından tespit edilmesi halinde yapılması, bildirimlerde mevzuatta belirtilen yasal sürelere riayet edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Buna göre, hekimler başta olmak üzere sağlık meslek mensuplarına yönelik olarak sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı herhangi bir şiddet türü uygulanması durumunda yapılan BEYAZ KOD bildiriminden ayrı olacak şekilde iş kazası bildirimi de yapılması, iş kazası bildiriminin bir hekim raporu ile kayıt altına alınması, sonrasında söz konusu bildirimin ilgili sağlık birimi yönetimi tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna iletilmesi gerekmektedir. Burada, sağlıkta şiddet nedeniyle verilen BEYAZ KOD kapsamında ilgili sağlık meslek mensubu adına ayrıca iş kazası bildirimi yapılmadığının bilinmesi özellikle önem arz eder.
Bunun için ilgili sağlık meslek mensubunun uğradığı şiddetin neden olduğu fiziksel ya da ruhsal travma nedeniyle iş kazası geçirdiğini belirterek görevli bir hekime muayene olması ve bu muayenenin bütün bulgularıyla birlikte iş kazası olarak kayıt altına alınmasını sağlaması gerekir.
Hizmetten Çekilme Boyutu;
Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir[38].
Hizmetten çekilme talebi, kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı olarak bildirilir.
Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verir.
Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleriyle birlikte alır.
Yetkili yönetici; hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.
Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına itina gösterilir.
Tüm süreçlerde il sağlık müdürlükleri koordinasyon görevini yerine getirmelidir.
Tazminat Boyutu;
Bu aşamada, sağlıkta şiddet mağdurunun BEYAZ KOD ve sonrasındaki ceza yargılaması sürecinin yanı sıra tazminat davası açabileceğini, hatta bu yolun daha etkin bir şekilde uygulanabildiğini bilmesi gerekmektedir.
Türk Borçlar Kanunu’nun Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri başlıklı İkinci Ayırım adlı bölümündeki 49. maddesinde, kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren kişinin bu zararı gidermekle yükümlü olduğunu hükme bağlamıştır. Zarar giderme, bedensel (örneğin, tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar vb) ve/veya mala yönelik zararlar için maddi tazminat olarak uygulanır. Ayrıca hakîm tarafından, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özellikleri göz ününde tutularak, zarar görene bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verilebilir[41].
Ek olarak, kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir[42].
BEYAZ KOD kapsamında maddi manevi tazminat talep edilebilmesi için ceza mahkemesinden farklı olarak hukuk mahkemesinde tazminat davası açılması gerekmektedir. Bu dava, BEYAZ KOD davasında eğer talep edildiyse Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanan hukuk desteği kapsamında değildir. Bir başka ifade ile tazminat davası, şiddet mağduru tarafından şahsen açılması ve takip edilmesi gereken bir davadır. Ancak usule ilişkin uygulamaların ön plana çıktığı ve ceza yargılamasından daha farklı dinamikleri olan bu dava türünde, mağdurun baştan itibaren avukat desteği almasında fayda vardır.
SONUÇ;
Var olan mevzuatta Beyaz Kod uygulaması doğru ve etkin uygulandığında; sağlık çalışanlarının görevleri esnasında uğradıkları şiddet olaylarının azalacağı ve yaşadıkları mağduriyetlerin ortadan kaybolacağı tüm bu bilgiler ışığında varılabilecek sonuç olmakla birlikte; konunun uzmanı kişilerce hem idari hem de adli sürecin işletilmesi büyük önem arz eder.
Sağlık Çalışanları İçin Beyaz Kod Uygulaması
Konusunda uzman bir sağlık avukatı Ankara’dan destek almak, doğru ve hukuki açıdan sağlam bir konumda olmanıza yardımcı olabilir. Konusunda uzman Ankara avukatı ile istediğiniz yerden görüntülü ve farklı şekilde iletişim kurmak ve bilgi almak için Online Danışmanlık Sistemimizden randevu alabilirsiniz.