SAĞLIK PERSONELLERİ KİMLERDİR?
Sağlık personelleri denilince akla her ne kadar ilk olarak doktorlar gelse de başkaca çalışanlar da sağlık personeli sınıfına girmekte ve dolayısıyla sağlık hukukunun kapsamı içinde yer almaktadır. Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge’ye göre sağlık çalışanları şu şekilde sınıflandırılmıştır:
-
Sağlık Hizmetleri Sınıfı:
- Sağlık Grup Başkanı
- Başhekim
- Hekim
- Diş Hekimi
- Eczacı
- Tıbbi Teknolog
- Sosyal Çalışmacı
- Psikolog
- Diyetisyen
- Kimya/Gıda Mühendisi
- Toplum Sağlık Memuru
- Çevre Sağlık Memuru
- Laboratuvar Sağlık Memuru
- Röntgen Teknisyeni
- Ebe
- Hemşire
- Diş ve Protez Teknisyeni
-
Genel İdari Hizmetler Sınıfı
- Şef
- Veznedar
- Ayniyat Saymanı
- Ambar Memuru
- Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
- Daktilograf
- Şoför
- Yardımcı Hizmetler Sınıfı:
Saymış olduğumuz tüm bu personeller, sağlık hukuku kapsamında “Sağlık Çalışanı” olarak değerlendirilmektedir.
HEKİMLERİN SORUMLULUKLARI NELERDİR?
Hekimler, yaptıkları iş dolayısıyla hastaların yaşamsal faaliyetlerini ciddi ölçüde etkilemektedirler. Bu bakımdan hastaları korumak adına hekimlere birtakım sorumluluklar yüklenmiştir. Bunlar:
- İnsan Yaşamını Koruma Yükümü
- Hekimlik Meslek Kurallarına Uygun Davranma Yükümü
- Hasta Haklarına Özen Gösterme Yükümü
- Teşhis Koyma Yükümü
- En Uygun Tedaviyi Seçme Yükümü
- Malpraktis’ten Kaçınma Yükümü (Doktor Hatasından Kaçınma Yükümü)
- Dikkat ve Özen Gösterme Yükümü
- Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü
- Hekimin, Varsa Suçu İhbar Yükümü
- Hekimin Dosya Tutma Yükümü
HEKİMLERİN HAKLARI NELERDİR?
Hekim Hakları, hekimlerin sağlık görevleri nedeniyle sahip oldukları haklardır. Hekim hakları genel olarak şöyle sıralanabilir:
- Hekimin Temiz, Çağdaş Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Çalışma Hakkı
- Hekimin Yeterli Eğitim Alma ve Bilimsel Gelişmeleri Takip Edebilme Hakkı
- Hekimin Mesliğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı
- Hekimin Mesleğini Baskı Altında Olmadan, Özgürce Uygulama Hakkı
- Hekimin Bilgi Alma Hakkı
- Hekimin Tedaviyi Seçme Hakkı
- Hekimin Tedaviyi Üstlenmeme, Hastayı Reddetme ve Tedaviyi Yarıda Bırakma Hakkı
- Hekimin Hastasından Saygılı Davranmasını ve Güvenmesini Bekleme Hakkı
- Hekimin Hastasına Yeterli Zaman Ayırma Hakkı
- Hekimin Yeterli Ücret Talep Etme Hakkı
- Hekimin Meslek Dayanışması ve Yardımlaşma Talep Etme Hakkı
- Hekimin Yönetimsel Kararlara Katılma Hakkı
- Hekimin Tıbbi Etik İlkelerine Bağlı Olunmasını İsteme Hakkı
- Hekimin Sağlığını Koruma ve Mesleki Risklerden Sakınma Hakkı
- Hekimin Tanıklıktan Çekinme Hakkı
- Hekimin Tavsiye ve Tedavisine Uyum Sağlanmasını İsteme Hakkı
- Hekimin Hastaya İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı
- Hekimin Cezalandırma Eyleminde Bulunmayı Reddetme Hakkı
- Hekimin Acil Durumlarda Rıza Dışı Tedavide Bulunma Hakkı
HASTA HAKLARI NEDİR?
Hasta Hakları, hasta için güvence niteliğinde olan Hasta Hakları Yönetmeliğinde sayılmıştır. Söz konusu yönetmeliğe göre hasta hakları:
- Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma Hakkı
“Hasta, adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlıklı yaşamanın teşvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere, sağlık hizmetlerinden ihtiyaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sahiptir.”
- Bilgi İsteme Hakkı
- Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı
- Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme Hakkı
- Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı
- Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Hakkı
- Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı
“Teşhis, tedavi veya korunma maksadı olmaksızın, ölüme veya hayati tehlikeye yol açabilecek veya vücut bütünlüğünü ihlal edebilecek veya akli veya bedeni mukavemeti azaltabilecek hiçbir şey yapılamaz ve talep de edilemez.”
- Ötenazi Yasağı
- Tıbbi Özen Gösterilmesi
- Mahremiyete Saygı Gösterilmesi Hakkı
- Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası
- Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma Hakkı
- İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret Hakkı
- Refakatçi Bulundurma Hakkı
- Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı
MALPRAKTİS DAVASI NEDİR?
Malpraktis, hekimin tecrübesizlik ya da bilgisizlik gibi sebeplerden dolayı hata yapması ve hastanın da bundan zarar görmesini ifade eden kavramdır. Malpraktis davasında da hasta veya hasta yakını, hatalı hekim uygulamasından doğan zararın tazmini istemektedir.
Hekim hatası sonrasında meydana gelen netice, hekim tarafından öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte ise malpraktis söz konusu olur. Bununla birlikte hekimin söz konusu neticeyi öngörmesine karşılık netice önlenemez nitelikte ise hekim hatasından söz edemeyiz ve malpraktis meydana gelmez. Yine söz konusu netice hem öngörülebilir hem de önlenebilir nitelikte değilse evleviyetle malpraktis meydana gelmez ve dolayısıyla hekimin sorumluluğu doğmaz.
Malpraktis Davasına konu hekim hataları genellikle şunlardan oluşmaktadır:
- Teşhis Hatası
- Tedavi ve Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali
- Sağlık Kurumunun ve Tedavi Hizmetinin Organizasyonuna İlişkin Hatalar
- Hekimin Tedaviden Kaçınması
- Hekimin Tedaviyi Geciktirmesi
SAĞLIK HUKUKU DAVALARI NELERDİR?
Sağlık hukukundan kaynaklanan hukuk davaları olduğu gibi ceza davaları da olmaktadır. Sağlık hukukunda en sık karşımıza çıkan hukuk davası Malpraktis Davasıdır. Bunun haricinde maddi ve manevi tazminat davaları da açılabilmektedir. Ayrıca hekim ve diğer sağlık personellerinin birtakım davranışları Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuat gereğince suç teşkil edebilmektedir. Özellikle; resmi belgede sahtecilik, kamu görevinin kötüye kullanılması, rüşvet, irtikap, kasten veya taksirle adam öldürme, kasten veya taksirle adam yaralama, hasta üzerinde deney yapma, organ ve doku ticareti yapma, çocuk düşürtme suçu, genital muayene suçu, kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme suçu gibi suçlardan doğan ceza davaları da sağlık hukuku davaları arasında yer almaktadır. Sağlık Hukuku Davaları için daha detaylı bilgi ve danışmanlık ya da uyuşmazlığınıza yönelik avukatlık hizmeti için Ankara Sağlık Hukuku Avukatlarımızdan hizmet alabilirsiniz.
SAĞLIK HUKUKU DAVALARI HANGİ MAHKEMEDE GÖRÜLÜR?
Sağlık hukukundan kaynaklanan ceza davalarında, suçun niteliğine ve suç neticesinde öngörülen cezanın miktarına göre Asliye Ceza Mahkemesi ya da Ağır Ceza Mahkemesidir.
Sağlık hukukundan kaynaklanan hukuk davalarında ise görevli mahkeme, söz konusu sağlık hizmetini veren kuruluşun resmi veya özel olmasına göre değişiklik göstermektedir. Bu itibarla;
Sağlık hizmeti veren kuruluşun resmi bir kuruluş olması halinde söz konusu dava için görevli mahkeme, İdare Mahkemeleridir.
Sağlık hizmeti veren kuruluşun özel bir kuruluş olması halinde söz konusu dava için görevli mahkeme, tüketici işlemi olmasından dolayı Tüketici Mahkemeleridir. Bununla birlikte bulunduğu yerde Tüketici Mahkemesinin bulunmaması halinde dava, Asliye Hukuk Mahkemesine “Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla” açılır.
