Değer kaybı herhangi bir sebep sonucu zarar gören her nesne için kullanılan bir ifadedir. Araçlarda, binalarda, sahip olunan her hangi bir eşyada oluşan hasarlarda da değer kaybı mümkündür. Fakat yazımızın konusu araçlarda hasar neticesinde meydana gelen değer kaybıdır.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Günümüzde birçok trafik kazası meydana gelebilmektedir. Trafik kazası sonucu aracında hasar oluşan kişiler her ne kadar hasarı giderseler de aracın değerini olumsuz olarak etkilemektedir. Meydana gelen bir trafik kazasında hasar gören aracın bu hasar nedeniyle piyasa değerinde bir düşüş yaşanmaktadır. Bu yaşanan düşüşe değer kaybı denmektedir.
Örnek verecek olursak; değeri 100 bin TL olan bir aracın trafik kazası sonrasında değerinin 90 bin TL olması durumunda hasar değer kaybı 10 bin TL olacaktır.
Bir trafik kazası yapıldıktan sonra onarılan araç, meydana gelen hasar oranında değer kaybına uğrar. (Bu hasar oranı değer kaybında önemli bir etkendir.) Günümüzde sigorta şirketleri aracılığıyla yapılan tamir işlemleri TRAMER kayıtlarında da görünmektedir. Tabi ki bu durumdaki bir aracın satışı esnasında araç sahibi için de olumsuz bir durum oluşturmaktadır.
Araç Değer Kaybı Talep Edilebilir Mi?
Araç değer kaybı da aracın hasar bedeli gibi talep edilebilir bir zarar kalemidir. Değer kaybını karşılayacak taraf ise, kazada tamamen kusurlu ya da diğer sürücüye nazaran daha kusurlu olan taraftır.
Araç değer kaybının talep edilebileceği Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2009/9892 E, 2010/3124 K sayılı kararında da ifade edilmiştir.
Bu kararda “… araçta meydana gelen değer kaybı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece, davacı aracındaki değer kaybından davalı sigorta şirketinin de limiti dahilinde sorumlu olacağı gözetilerek …” denilerek kusurlu tarafın sigorta şirketi ile birlikte zararı karşılaması gerektiği ifade edilmiştir.
Yani kusurlu aracın trafik sigortası ile birlikte araç sahibi ve sürücüsü müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaktadır.
Araç sahibinin yaptırmış olduğu aracın tüm masrafları şayet varsa kasko, sigorta koşuları çerçevesinde sigorta şirketi tarafından karşılanacaktır. Eğer sigorta sözleşmesi kapsamında mümkün değilse bu durumda geriye kazaya sebebiyet veren sürücüden, karşı taraftan bu değer kaybını karşılama seçeneği kalmaktadır.
Araç Değer Kaybını Talep Edebilmek için gerekli şartlar nelerdir?
Araçta maddi hasarın meydana gelmiş olması,
Meydana gelen kazada kusurlu taraf olmamak,
Kazanın son 2 yıl içerisinde meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nce 23.09.2010 tarih ve 2010/30 sayılı sektör duyurusu ile kara araçlarında araç değer kaybı tespitinin sigorta eksperlerince yapılabileceği belirtilmiştir.
Araç değer kaybı hesaplamasında
Aracın hasar geçmişi ve niteliği,
Kilometresi,
Marka ve model bilgisi,
Üretim yılı,
Trafiğe çıkış tarihi,
Piyasa değeri gibi faktörler esas alınmaktadır.
Tüm bu faktörler birlikte değerlendirilerek araçta meydana gelen değer kaybı hesaplanmaktadır. Ancak araç değer kaybı için sigorta şirketine başvurmadan önce ekspertiz raporu alınmalıdır.
Sigorta şirketi ise kazada en az kusurlu olan tarafın değer kaybını karşılamaktadır. Kazada kusurlu olan kişilerin değer kaybını karşılama yükümlülüğü ise trafik sigortasına ait değildir. Bu kişilerin değer kaybı kasko şirketi tarafından yapılabilecektir.(Kasko şirketi ile yapılan sözleşme kapsamında)
Yani söz konusu durumda sigorta şirketi kusuru olmayan yahut daha az kusurlu olan tarafın zararını karşılamakla mükelleftir. Eğer sigorta şirketi zararı karşılamaz ise başvurulacak yollar şunlardır;
1)Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurma
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile kurulmuş olan Sigorta Tahkim Komisyonu, üye sigorta kuruluşları ile sigorta ettirenveya sigortadan menfaat sağlayan kişiler arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları, bağımsız sigorta hakemleri aracılığı ile çözmeyi amaçlamaktadır.
Sigorta tahkim komisyonuna başvurabilmek için sigorta şirketinin bu komisyona üye olması gerekmektedir.
Araç değer kaybı için başvurulan sigorta şirketi yapılan başvuruyu kısmen veya tamamen reddetmişse veya başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde(Trafik Sigortasında 15 gün) yazılı bir cevap vermemişse elde bulunan tüm belgelerle birlikte Sigorta tahkim komisyonuna başvurulmalıdır.
Komisyonun başvuruyu değerlendirmeye alabilmesi için Zorunlu Sigortalar hariç, uyuşmazlık konusu rizikonun ilgili sigorta kuruluşunun üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Zorunlu Sigortalarda ise kuruluşun Komisyona üye olup olmadığına bakılmaksızın, 18.04.2013 tarihindensonra ortaya çıkan uyuşmazlıklar için Komisyona başvuru yapılabilmektedir.
2)Dava Açma
Aracı değer kaybına uğrayan kişi Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açarak hasardan doğan zararını talep edebilmektedir. Mahkeme daha sonra bilirkişi atayacak, bilirkişi ise hasarın ve onarımın boyutlarına bakarak araçtaki değer kaybını gösteren bir rapor sunacaktır.
Değer Kaybı Davasında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Bu durumda 2 yıllık dava zamanaşımı söz konusudur.