İş yeri kira sözleşmesi, kiracının kullanım hakkını üçüncü bir kişiye devretmesi anlamına gelir ve bu durum, Türk Borçlar Kanunu’na göre mümkündür; ancak kiraya verenin (mal sahibinin) yazılı onayı şarttır. Kiracı, mal sahibinin izni olmadan kira sözleşmesini devredemez. Ayrıca, kira sözleşmesinde devrin yasaklandığına dair özel bir hüküm bulunuyorsa, bu durumda devir kesinlikle yapılamaz. Devir işlemi gerçekleştiğinde, yeni kiracı sözleşmedeki tüm hak ve yükümlülükleri devralır, önceki kiracı ise mal sahibine karşı sorumluluktan kurtulur, ancak bazı durumlarda kefil olarak yükümlülükleri devam edebilir. Bu nedenle kira sözleşmesinin devri, tarafların karşılıklı rızası ve yazılı bir protokol ile güvence altına alınmalıdır.
İçindekiler
- İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ NEDİR?
- İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ DEVRİNİN ŞARTLARI NELERDİR?
- HAVA PARASI NEDİR?
- HAVA PARASI YASAL MI?
- HAVA PARASI ÖDEMESİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
- İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN DEVRİNDE SORUMLULUK
- KİRAYA VEREN ONAY VERMEZSE NE YAPILABİLİR?
- KİRAYA VEREN ONAY VERMEZSE NE OLUR?
- İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ DEVİR SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
- İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ KONUSUNDA SIKÇA SORULAN SORULAR
- GAYRİMENKUL AVUKATINA SORU SORABİLİRSİNİZ.
- GAYRİMENKUL AVUKATINDAN ONLINE DANIŞMANLIK ALABILIRSINIZ.
İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ NEDİR?
İş yeri kira sözleşmesi, bir taşınmazın ticari, mesleki veya sanayi faaliyetleri amacıyla kullanılmak üzere kiralanmasını düzenleyen yazılı bir anlaşmadır. İş yeri kira sözleşmesi, kiraya veren ile kiracı arasında yapılır ve tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler. İş yeri kira sözleşmesi, kiralanan taşınmazın kullanım şartlarını, kira bedelini, ödeme koşullarını, sözleşme süresini ve tarafların sorumluluklarını içerir. İş yeri kira sözleşmesi kapsamında kiracı, kiralanan iş yerini sözleşmede belirtilen şartlara uygun şekilde kullanmak zorundadır.
İş yeri kira sözleşmesi, aynı zamanda kiralanan yerin bakım, onarım, tadilat gibi konularına ilişkin düzenlemeler de içerebilir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracıya kiralanan yerin kullanım hakkını sağlarken, mülkiyet hakkını devretmez. İş yeri kira sözleşmesi, tarafların karşılıklı rızası ile yapılır ve yazılı şekilde düzenlenmesi ileride doğabilecek anlaşmazlıkların önlenmesi açısından önemlidir. İş yeri kira sözleşmesi yapılırken kira süresi açıkça belirtilir ve çoğunlukla yıllık olarak düzenlenir. İş yeri kira sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’na tabidir ve bu kanunda belirtilen hükümler doğrultusunda geçerlilik kazanır.
İş yeri kira sözleşmesi, kiraya verenin kiracıya taşınmazı teslim etmesiyle başlar. İş yeri kira sözleşmesi, süresi dolduğunda taraflar isterlerse sözleşmeyi yenileyebilir veya sonlandırabilir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracının iş yerini devretme hakkını kullanabilmesi için kiraya verenin yazılı onayına tabi olabilir. İş yeri kira sözleşmesi, kira bedelinin artışına ilişkin düzenlemeler içerebilir ve bu artış genellikle yıllık enflasyon oranına göre belirlenir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracının sözleşme süresi boyunca kirayı zamanında ödeme yükümlülüğünü de içerir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracının iş yerinde yaptığı tadilatların hangi koşullarda mümkün olduğunu belirleyebilir.
İş yeri kira sözleşmesi, taraflardan birinin sözleşmeye aykırı davranması durumunda feshedilebilir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracıya iş yerini alt kiraya verme hakkı tanıyabilir; ancak bu durum sözleşmede açıkça belirtilmelidir. İş yeri kira sözleşmesi, kiralanan yerin tesliminde eksiklik veya ayıp olması durumunda kiracıya bazı haklar tanır. İş yeri kira sözleşmesi, kira süresi boyunca kiracının kullanım hakkını güvence altına alır. İş yeri kira sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla erken sona erdirilebilir.
İş yeri kira sözleşmesi, kiracının sözleşme süresi sonunda taşınmazı geri verme yükümlülüğünü düzenler. İş yeri kira sözleşmesi, kira süresi boyunca kiralanan taşınmazın amacına uygun kullanılması şartını içerir. İş yeri kira sözleşmesi, kiracının kiralanan taşınmazda yaptığı masrafların kim tarafından karşılanacağını belirleyebilir. İş yeri kira sözleşmesi, taraflar arasında doğacak uyuşmazlıkların çözüm yollarını düzenleyebilir. İş yeri kira sözleşmesi, çoğu zaman noter huzurunda imzalanarak resmiyet kazandırılır.
İş yeri kira sözleşmesi, kiracının iş yerini devretmek istemesi durumunda devralacak kişiyle yapılacak yeni sözleşmenin esaslarını belirleyebilir. İş yeri kira sözleşmesi, taşınmazın kullanım süresini, kira bedelini ve ödeme tarihlerini açıkça belirtir. İş yeri kira sözleşmesi, tarafların haklarını ve yükümlülüklerini güvence altına alarak hukuki bir zemin oluşturur. İş yeri kira sözleşmesi, iş yerinin hukuka uygun şekilde kullanılması şartına dayanır. İş yeri kira sözleşmesi, tarafların birbirlerine karşı sorumluluklarını ve yaptırımları düzenleyen önemli bir belgedir.
İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ DEVRİNİN ŞARTLARI NELERDİR?
İş yeri kira sözleşmesi devrinin şartlarını açıklayacak olursak;
Geçerli ve Yürürlükte Bir Kira Sözleşmesinin Varlığı
Devir işleminin yapılabilmesi için öncelikle ortada geçerli bir iş yeri kira sözleşmesi bulunmalıdır. Eğer sözleşme süresi bitmiş, kendiliğinden sona ermiş veya feshedilmişse, devir söz konusu olamaz. Çünkü devredilen hak, o sözleşmenin verdiği kiracılık hakkıdır. Bu hak mevcut değilse, devredilecek bir şey de kalmaz.
Kiraya Verenin (Mal Sahibinin) Yazılı Onayı
Borçlar Kanunu madde 323’e göre, iş yeri kira sözleşmesi devri için kiraya verenin yazılı onayı şarttır. Onay alınmadan yapılan devirler geçersiz sayılır. Kiraya veren, kira sözleşmesinde bu devri açıkça yasaklamış olabilir. Böyle bir hüküm varsa, sözleşme hükümleri önceliklidir ve onay vermeyebilir.
Devir Sözleşmesinin Yazılı Yapılması
Devir işlemi, sıradan bir el sıkışma ile yapılamaz. Hukuken geçerli olabilmesi için yazılı bir devir sözleşmesi düzenlenmelidir. Bu sözleşmede, mevcut kiracının devri kabul ettiği, devralan kişinin kiracılığı kabul ettiği ve kiraya verenin onay verdiği açıkça yazılmalıdır.
Mevcut Kira Borçlarının Olmaması
Devir işleminden önce, kiracının geçmiş dönemlere ait kira borçlarının ödenmiş olması gerekir. Aksi halde, mal sahibi borçlu kiracının haklarını devretmesine izin vermeyebilir. Ayrıca, geçmiş borçlardan devralan kiracının sorumlu olup olmayacağı devir sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir.
Yeni Kiracının Yükümlülükleri Kabul Etmesi
Devir işlemiyle birlikte yeni kiracı, iş yeri kira sözleşmesinde yer alan tüm şartları ve yükümlülükleri aynen devralır. Kira süresi, kira bedeli, depozito, ödeme günleri, kullanım amacı gibi tüm maddeler yeni kiracı için de bağlayıcı olur.
Tarafların Serbest İradesi
Devir işlemi, üç tarafın da açık rızasına dayanmalıdır: mevcut kiracı, devralacak kiracı ve kiraya veren. Hiçbir taraf bu konuda zorlanamaz. Özellikle kiraya veren, makul bir sebep olmaksızın onay vermekten kaçınamaz; fakat devir sonrası yeni kiracının mali durumu, ticari faaliyeti ya da kiralanan yeri kullanma biçimi gibi haklı nedenler varsa, devri reddedebilir.
Ticari Faaliyetin Devamına Uygunluk
İş yeri kira sözleşmesi devri yapılırken, kiralanan taşınmazın kullanım amacına aykırı bir devir söz konusu olmamalıdır. Örneğin bir restoran için kiralanmış bir iş yeri, devredildikten sonra tamirhane olarak kullanılmak istenirse mal sahibi devre onay vermeyebilir.
Sözleşmeye Konulmuş Özel Şartlara Uyulması
Bazı iş yeri kira sözleşmelerinde “kira sözleşmesi devredilemez” veya “ancak şu şartlarda devredilir” gibi özel hükümler bulunabilir. Bu hükümler devri sınırlayabilir. Taraflar, bu sınırlamalara uymak zorundadır.
Noter Onayı (Zorunlu Olmasa da Tavsiye Edilir)
Kanunen noter şartı aranmasa da, ileride doğabilecek ihtilafları önlemek adına devir sözleşmesinin noter huzurunda yapılması tavsiye edilir. Özellikle yüksek bedelli veya uzun süreli kira sözleşmelerinde noter tasdiki süreci hukuki güvence sağlar.
Devralan Kiracının Güvenilirliği
Kiraya veren, devralacak kişinin mali yeterliliğini, sektördeki faaliyetini ve geçmiş kira ilişkilerini değerlendirebilir. Yeni kiracı, önceki kiracıdan farklı bir profil çiziyorsa kiraya veren onay vermeyebilir.
HAVA PARASI NEDİR?
Hava parası, iş yeri kiralamalarında, mevcut kiracının kira sözleşmesini devretmek istediği yeni kiracıdan talep ettiği, resmi kira bedeli dışında kalan bir ek bedeldir. Bu bedel, çoğunlukla kiralanan iş yerinin kazanç potansiyeli, lokasyonu, müşteri çevresi (portföyü), marka değeri veya bulunduğu bölgedeki iş hacmi gibi faktörlerden dolayı talep edilir.
Örneğin bir kafe veya mağaza düşünün; bu iş yerinin yıllardır faaliyet göstermesi nedeniyle belirli bir müşteri kitlesi, tanınırlığı ve iş hacmi oluşmuş olabilir. Kiracı, buradaki kira sözleşmesini devretmek isteyen kişiden, sadece kira hakkını değil, aynı zamanda bu müşteri kitlesini ve işyerinin “hazır kurulmuş” ticari değerini devrettiği için hava parası adı altında ekstra bir ücret talep eder.
HAVA PARASI YASAL MI?
Hava parasının yasallığı konusu, Türkiye’de özellikle 2011 öncesinde tartışmalıydı.
2011 öncesinde yürürlükte olan 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’da, hava parası almak suç sayılıyordu. Bu kanun döneminde, kiraya verenin ya da kiracının hava parası adı altında para talep etmesi hâlinde:
- 6 aydan 1 yıla kadar hapis
- 3 yıllık kira bedeli kadar para cezası gibi cezalar uygulanıyordu.
Ancak bu düzenleme, 2011 yılında Türk Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle kaldırıldı.
Artık hava parası almak suç değildir. Yani, taraflar arasında serbest iradeyle yapılan, zorlamaya veya hileye dayanmayan hava parası ödemeleri hukuka aykırı değildir.
HAVA PARASI ÖDEMESİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Hava parası hukuken geçerli olsa da, bazı özel durumlarda tartışma konusu olabilir:
Müşteri Portföyünün Beklendiği Gibi Olmaması
Uygulamada, kiracı hava parası ödedikten sonra işyerinin tahmin ettiği gibi müşteri potansiyeline sahip olmadığını fark edebilir. Ancak burada önemli nokta şudur: Hava parası, “müşteri garantisi” veren bir sözleşme değildir. Bu nedenle, müşteri sayısının az olması, cironun düşüklüğü gibi gerekçelerle ödenen hava parasının geri istenmesi mümkün değildir.
Genel Sözleşme Aykırılık Halleri
Eğer devreden kiracı, hava parası alınırken sözleşmeye veya dürüstlük kuralına aykırı, yanıltıcı bir davranışta bulunmuşsa, örneğin mevcut müşteri potföyü konusunda yalan bilgi vermişse, bu durumda hava parasının iadesi talep edilebilir.
Fahiş Hava Parası
Hava parasının aşırı, fahiş bir bedelde belirlenmesi halinde mahkemeler müdahale edebilir. Özellikle kira bedeline oranla çok yüksek, işyerinin gerçek değerinin çok üzerinde talep edilen hava parasına ilişkin davalarda, hâkim tarafından sözleşme hükümleri iptal edilebilir veya bedel indirilebilir.
Buradaki ölçüt somut olaya göre belirlenir. Yani işyerinin yeri, kazanç potansiyeli, mevcut müşteri kitlesi, bölgenin ticari durumu gibi unsurlar değerlendirilir.
İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİNİN DEVRİNDE SORUMLULUK
Bir iş yeri kira sözleşmesi devredildiğinde, sadece kiracılık hakkı devredilmiş olmaz; bu devir ile bazı mali ve hukuki sorumluluklar da eski ve yeni kiracı arasında paylaştırılır. Bu konuda Türk Borçlar Kanunu özellikle kiraya vereni koruyucu düzenlemeler getirmiştir.
MÜTESELSİL SORUMLULUK NEDİR?
Müteselsil sorumluluk, iki veya daha fazla kişinin aynı borçtan birlikte ve ayrı ayrı sorumlu olması demektir. Yani alacaklı (burada kiraya veren), borcun tamamını dilediği kişiden talep edebilir.
İş yeri kira devrinde müteselsil sorumluluk şu şekilde işler:
- Eski kiracı ve yeni kiracı, kira sözleşmesinin devrinden itibaren en fazla 2 yıl süreyle birlikte (müteselsil) sorumludur.
- Kiraya veren, kira borcu, yan giderler veya sözleşmeden doğan herhangi bir yükümlülük için isterse eski kiracıya, isterse yeni kiracıya, isterse her ikisine birden başvurabilir.
ESKİ KİRACININ SORUMLULUĞU NE KADARDIR?
Eski kiracının sorumluluğu süreye göre değişir:
- Eğer kira sözleşmesinin bitimine 2 yıldan daha az süre kalmışsa Eski kiracının sorumluluğu, kalan süre kadar devam eder.
Örneğin sözleşmenin bitimine 1 yıl kaldıysa, eski kiracı sadece 1 yıl boyunca sorumlu olur.
- Eğer kira sözleşmesinin bitimine 2 yıldan fazla süre kalmışsa Eski kiracının sorumluluğu en fazla 2 yıl ile sınırlıdır.
Bu süreler, devir tarihinden itibaren başlar.
Eski Kiracının Sorumluluk Kapsamı
Eski kiracı, müteselsil sorumluluk süresi boyunca aşağıdaki borçlardan sorumludur:
- Kira bedelinin ödenmemesi
- Yan giderlerin ödenmemesi (örneğin aidat, ortak alan giderleri, vergiler vb.)
- Eski kiracının kendi döneminden kalan borçlar
- Yeni kiracının kira döneminde ortaya çıkan borçlar
- Yeni kiracının iş yerinde sebep olduğu zararlar
- Yeni kiracının sözleşme yükümlülüklerini ihlal etmesi sonucu kiraya verenin uğradığı zararlar
- Yeni kiracının, işyerinde oluşan ayıpları zamanında bildirmemesi nedeniyle oluşan zararlar
Ancak burada önemli bir istisna vardır:
- Kiraya veren ile yeni kiracı, kira sözleşmesinde esaslı bir değişiklik yaparsa, eski kiracının sorumluluğu sona erer.
Örneğin kira süresini uzatırlarsa, kira bedelini ciddi şekilde değiştirirlerse veya sözleşme şartlarında köklü bir değişiklik yaparlarsa, eski kiracı bu yeni sözleşme şartlarından sorumlu tutulamaz.
Küçük değişiklikler (örneğin kira ödeme günü, temizlik giderlerinin kime ait olacağı gibi tali hususlar) yapılırsa, eski kiracının sorumluluğu devam eder.
YENİ KİRACININ SORUMLULUĞU
Yeni kiracı, kira sözleşmesinin devriyle birlikte sözleşmeye taraf olur ve tam anlamıyla kiracı sıfatını kazanır.
Buna göre:
- Mevcut kira sözleşmesinin tüm hak ve yükümlülüklerini devralır.
- Eski kiracının kira dönemine ait ödenmemiş borçlarından da sorumlu olur. Yani borçlar sadece eski kiracının dönemiyle sınırlı değildir.
- Kira sözleşmesinin bitiminde işyerinde oluşabilecek zararların giderilmesinden de yeni kiracı sorumludur.
- Kira sözleşmesinde belirtilen diğer yan yükümlülükler (bakım, onarım, kullanma amacı, alt kiraya verme yasağı vs.) yeni kiracı için de geçerlidir.
KİRAYA VEREN ONAY VERMEZSE NE YAPILABİLİR?
Türk Borçlar Kanunu’na göre, bir kiracı iş yeri kira sözleşmesini başka bir kişiye devretmek istediğinde, bu devrin gerçekleşebilmesi için kiraya verenin (mal sahibinin) yazılı onayını alması gerekir.
- Kiraya verenin onayı olmadan yapılan devir, geçersizdir.
Bu kuralın amacı, kiraya verenin kendi iradesi dışında farklı bir kiracıyla muhatap kalmasını önlemektir. Yani kiraya veren, yeni kiracının mali durumu, güvenilirliği, iş yapma biçimi gibi unsurları değerlendirmek ister.
KİRAYA VEREN ONAY VERMEZSE NE OLUR?
Kiraya Verenin Onayı Haksız Yere Reddediyorsa
Eğer kiraya veren, haklı bir sebep olmaksızın devir talebini reddediyorsa, kiracı yasal yollara başvurabilir.
Örneğin:
- Yeni kiracı, mali gücü yerinde, güvenilir, mevcut kiracıdan daha kötü bir profil çizmiyorsa
- Devir işlemi kira sözleşmesi hükümlerine uygun şekilde yapılmak isteniyorsa
- Devir, işyerinin kullanım amacını değiştirmeyecekse
Buna rağmen keyfi şekilde onay verilmezse, kiracı şu adımları izleyebilir:
- Yazılı İhtar, Kiraya verene yazılı şekilde devir talebi iletilir ve gerekçesiz red kararının hukuka aykırı olduğu bildirilir.
- Dava Açma Hakkı, Türk Borçlar Kanunu kapsamında, kiracı mahkemeye başvurarak devir için onay verilmesini talep edebilir.
Mahkeme, kiraya verenin red kararını denetler. Eğer red için geçerli, objektif, haklı bir sebep bulunmadığını tespit ederse, devir işlemini onaylayan bir karar verir.
Örnek Haklı Sebepler
Kiraya veren, şu gerekçelerle devre onay vermekten kaçınabilir:
- Yeni kiracının ödeme gücünün yetersiz olması
- Yeni kiracının işyeri için uygunsuz bir faaliyette bulunacak olması
- Yeni kiracının, mevcut kiracının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiremeyecek olması
- İşyerinin niteliklerine uygun olmayan bir kişinin kiracı yapılmak istenmesi
Eğer kiraya veren bu gerekçelere dayanıyorsa, onay vermeme hakkı hukuken korunur.
Hukuki Sürecin İşleyişi
Mahkemeye başvuru hâlinde:
- Kiracı, onayın haksız yere verilmediğini ispat etmekle yükümlüdür.
- Kiraya veren ise, onay vermemesine neden olan haklı gerekçelerini mahkemeye sunmalıdır.
- Mahkeme, her iki tarafın iddialarını inceleyerek, objektif bir değerlendirme yapar.
- Haklı bir sebep olmadığı sonucuna varırsa, devir işleminin onaylanmasına karar verir.
Devrin Gerçekleşmemesi Hâlinde Kiracı Ne Yapabilir?
Eğer kiraya veren, hiçbir şekilde onay vermez ve mahkeme süreci sonunda kiracının talebi reddedilirse, kiracı:
- Sözleşmeyi feshetme
- Hava parası birlikte kendi hak kaybını tazmin ettirme yollarına başvurabilir (somut olaya göre değişir).
İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ DEVİR SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
Kiraya Veren:
Adı Soyadı / Unvanı : ……………………………………………………..
T.C. Kimlik No / Vergi No : ……………………………………………………..
Adres : …………………………………………………………………………………
Telefon : ………………………………………………………………………………
Devreden Kiracı:
Adı Soyadı / Unvanı : ……………………………………………………..
T.C. Kimlik No / Vergi No : ……………………………………………………..
Adres : …………………………………………………………………………………
Telefon : ………………………………………………………………………………
Devralan Kiracı:
Adı Soyadı / Unvanı : ……………………………………………………..
T.C. Kimlik No / Vergi No : ……………………………………………………..
Adres : …………………………………………………………………………………
Telefon : ………………………………………………………………………………
Konu:
Bu sözleşme, devreden kiracı ile kiraya veren arasında ……….. tarihli ve ……….. başlangıç tarihli iş yeri kira sözleşmesinin, devralan kiracıya devredilmesine ilişkindir.
Devir Konusu Taşınmaz Bilgileri
Adres : ………………………………………………………………………………….
Taşınmazın Niteliği : ……………………………………………………..
Kira Sözleşme Tarihi : ……………………..
Kira Bedeli : …………………….. TL/Ay
Devir Koşulları
Devreden Kiracı, yukarıda bilgileri yazılı iş yeri kira sözleşmesini, tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte Devralan Kiracıya devretmiştir.
Kiraya Veren, işbu devir sözleşmesine onay verdiğini beyan eder.
Devreden kiracı, Türk Borçlar Kanunu m. 333 uyarınca, devir tarihinden itibaren 2 yıl süreyle yeni kiracı ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğunu kabul eder.
Devirle birlikte, kira sözleşmesine ilişkin tüm borç, hak, yükümlülük ve sorumluluklar devralan kiracıya geçmiştir.
Hava parası ödemesi yapılmış ise, tutarı: …………….. TL olup, devralan kiracı tarafından devreden kiracıya ödenmiştir.
Taraflar, işbu devir nedeniyle birbirlerinden herhangi başka bir hak, alacak veya tazminat talep etmeyeceklerini kabul ederler.
Devir Tarihi
Bu sözleşme, ………. tarihinde düzenlenmiş ve imza altına alınmıştır. Devir işlemi, bu tarih itibariyle hüküm ve sonuç doğuracaktır.
Kiraya Veren Devreden Kiracı Devralan Kiracı
Adı Soyadı / İmza Adı Soyadı / İmza Adı Soyadı / İmza
İŞ YERİ KİRA SÖZLEŞMESİ KONUSUNDA SIKÇA SORULAN SORULAR
1.İş yeri kira sözleşmesi yazılı olmak zorunda mı?
Hayır, iş yeri kira sözleşmesi kanunen yazılı olma zorunluluğu yoktur. Ancak ispat kolaylığı ve taraflar arasındaki uyuşmazlıkların önlenmesi için mutlaka yazılı yapılması önerilir.
2.İş yeri kira sözleşmesi en fazla ne kadar süreli olabilir?
Kanunen süre sınırı yoktur. Taraflar diledikleri süre için sözleşme yapabilir. Genellikle 1 yıl, 3 yıl veya 5 yıl süreli sözleşmeler tercih edilir.
3.İş yeri kira sözleşmesi sona erdiğinde kiracının tahliyesi otomatik mi olur?
Hayır. Belirli süreli sözleşmelerde, kiraya veren sözleşme bitiminde tahliye talep edemez. Sözleşme kendiliğinden belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür ve kiracı kira ödemeye devam ettikçe sözleşme sürer. Ancak kiracı isterse süre bitiminde çıkabilir.
4.Kiraya veren, iş yeri kira sözleşmesini istediği zaman feshedebilir mi?
Hayır. Kiraya veren, ancak Türk Borçlar Kanunu’nda sayılan haklı sebeplerle veya süresi sonunda belirli şartlarla fesih hakkını kullanabilir.
5.Kira bedeli her yıl ne kadar artırılabilir?
Kira artışı, taraflarca sözleşmede belirlenebilir. Ancak 2019 sonrası yürürlüğe giren düzenlemeler gereği TÜFE 12 aylık ortalama oranını geçemez.
6.İş yeri kira sözleşmesi devredilebilir mi?
Evet, ancak kiraya verenin yazılı onayı gereklidir. Onay olmadan yapılan devir geçersizdir.
7.Hava parası almak yasal mıdır?
2011’den önce yasaklanmıştı. Ancak artık hava parası almak hukuken serbesttir. Taraflar kendi aralarında serbestçe anlaşabilir.
8.İş yeri kira sözleşmesi devredilirse eski kiracı sorumluluktan çıkar mı?
Hayır. Türk Borçlar Kanunu’na göre, devreden kiracı 2 yıl süreyle yeni kiracı ile müteselsil olarak sorumlu kalır.
9.Kiracı, kiraya verenin onay vermemesi hâlinde kira sözleşmesini devredebilir mi?
Onay alınmazsa devir yapılamaz. Ancak kiraya veren keyfi şekilde onay vermezse kiracı mahkemeye başvurarak onay verilmesini talep edebilir.
10.Kiracı iş yerinde başka bir faaliyet gösterebilir mi?
Genelde sözleşmede işyerinin kullanım amacı belirtilir. Kiracı, bu amacı değiştirmek isterse kiraya verenin onayını almak zorundadır.
11.İş yeri kira sözleşmesinde depozito şartı zorunlu mudur?
Zorunlu değildir. Tarafların anlaşmasına bağlıdır. Verilen depozito en fazla 3 aylık kira bedeli kadar olabilir.
12.Kiraya veren işyerini satarsa kira sözleşmesi sona erer mi?
Hayır. Satış hâlinde, kira sözleşmesi yeni mal sahibi için de geçerlidir. Yeni malik kiracıya karşı sözleşmeye bağlı kalmak zorundadır.
13.Kiracı işyerinde tadilat yapabilir mi?
Kiraya verenin yazılı onayı olmadan işyerinde esaslı tadilat yapılamaz. Aksi hâlde sözleşmeye aykırılık doğar.
14.Kiracı, kira bedelini ödemediğinde kiraya veren ne yapabilir?
Kiraya veren, ödeme yapılmaması hâlinde ihtarda bulunarak borcun ödenmesini talep edebilir. İhtara rağmen ödeme yapılmazsa tahliye davası açabilir.
15.Belirli süreli iş yeri kira sözleşmesi süresi dolmadan feshedilebilir mi?
Sözleşme süresi bitmeden taraflardan biri ancak haklı sebeplerin varlığı hâlinde feshedebilir. Aksi hâlde erken fesih mümkün değildir.
GAYRİMENKUL AVUKATINA SORU SORABİLİRSİNİZ.
İş yeri kira sözleşmesi, kiraya verenin yazılı rızası olmadıkça başkasına devredilemez. Türk Borçlar Kanunu’na göre, kiracı, kiralananı üçüncü kişiye devretmek isterse, bu devir için mutlaka mal sahibinin onayını almalıdır. Aksi takdirde, yapılan devir geçersiz olur ve kiraya veren, sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilir. Ancak kiraya verenin yazılı izniyle yapılan devirlerde, yeni kiracı sözleşmedeki hak ve borçları devralır ve eski kiracı da bir süre sorumluluk taşımaya devam eder. İş yeri kira sözleşmesi konusunda alanında bir uzman Gayrimenkul Avukatına soru sormak için Avukata sor linkini tıklayarak sorabilirsiniz.
GAYRİMENKUL AVUKATINDAN ONLINE DANIŞMANLIK ALABILIRSINIZ.
Sorularınızı ve bu sorularla ilgili evrakı sisteme yükleyebilirsiniz. Online danışmanlıkta istediğiniz gün ve saati seçebildiğiniz gibi görüşme tipini de seçebilmektesiniz. Zoom, teams, whatsapp ya da telefon üzerinden görüşme sağlanabilmektedir. Ödemenin ardından tarafınıza randevu yapıldığına dair mail ile bilgi gelmektedir. Sistemde yaşanan herhangi bir sorun olduğundan iletişim numaralarımızdan iletişime geçtiğinizde toplantı manuel olarak planlanabilir. Müvekkillerimizin doğru bilgiye hızlı ve güvenilir şekilde ulaşmasını sağlamak için kurulan Online Danışmanlık Sistemimizden yüzlerce randevu alınmış olup müvekkillerimizin faydalanması amaçlanmıştır.