Çeklerin zamanaşımı süresi bu hususta bir çok mevzuat söz konusu olduğu ve kambiyo senetlerindeki karışıklıktan dolayı en çok merak edilen sürelerden biridir.

Çeklerin tam çek vasfı taşıması ya da boş olması durumunda zamanaşımı konusunda keşide edenin, hamilin ve bankanın sorumlulukları aşikar olmakla birlikte çeklerin zamanaşımına dair düzenlemeler oldukça sınırlıdır. Bu husus ise çeşitli kanun hükümlerinin yorumlanarak bir ortaya nihai bir sonuç çıkarmayı zorunlu kılmaktadır.

‘Bankanın araştırma yükümlülüğü, çek hesapları ve çek defterleri’ başlıklı 2. Maddesinde;

“(10) Çek hesabı, ancak sahibinin veya yasal temsilcisinin yazılı talebi ya da mevduat veya katılım fonu zamanaşımı süresinin dolması üzerine kapatılabilir. Çek hesabı kapatıldıktan sonra, üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibraz edilen çekler karşılıksızdır işlemine tabi tutulur.”

şeklinde yer almakla sadece katılım fonunun zamanaşımı süresinden bahsedilmiştir.

Bunun yanında belirli aralıklarla kanuna eklenen maddelerle yasama çeklerin zamanaşımına dair düzenlemeler yapmaktadır. Bu bakımdan;

GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek: 31/1/2012-6273/6 md.)

“(1) Bankalar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde 2 nci maddeye göre yayımlanacak tebliğde belirlenen esaslara uygun olarak yeni çek defterleri bastırırlar.

(2) Bankalar, 31/12/2012 tarihine kadar müşterilerine yeni çek defterlerini verir ve ellerindeki eski çek defterlerini imha ederler.

(3) Bu Kanunun bu maddenin yayımı tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümleri ile mülga 3167 sayılı Kanun hükümleri gereğince düzenlenmiş olan eski çeklerin hukukî geçerliliği devam eder.

(4) Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, muhatap bankanın 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30/6/2018 tarihinde sona erer.”

Bütün hususlar birlikte değerlendirildiğinde süresinde muhatap bankaya ibraz edilen bir çekin karşılıksız çıkması halinde hamilinin bankaya karşı Yasadan doğan azami bir alacak hakkı bulunmaktadır. Hamilin talebi üzerine banka yasal yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadır. Hamilin bankaya karşı bu alacak hakkının ne zaman zamanaşımına uğradığına dair ne 3167 sayılı Yasada ne de bu Yasada bir düzenleme bulunmadığından BK 128. maddesindeki muacceliyet – çekin ibrazı – tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı (BK Md 125) uygulanacaktır.

Hamilin keşideciye ve diğer çek borçlularına karşı çekten doğan talep hakları Ticaret Kanununa göre ibraz süresinin sona ermesinden itibaren 6 ay sonra zamanaşımına uğradığı halde, bankanın hamile karşı çekten doğan alacağını 10 yılda zaman aşımına uğramaktadır.1 Ayrıca 2012 yılından önce düzenlenmiş çekler için bankanın sorumluluğu ise bütün sonuçları itibariyle 30.06.2018 tarihinde sona erecektir.

____________________________________

1 Prof. Dr. Seza Reisoğlu “Yeni Çek Kanunu Ve Hukuki Sorunlar” TBB/Yeni Çek Kanunu ve Hukuki Değerlendirmesi Toplantısında Yapılan Sunum/ Prof. Dr. Seza Reisoğlu/29.12.2009 sf. 7

10 yorum

  1. Karşılıksız çıkan çeklerimin üstünden 10 yıl geçti. Ama hala bankada çek miktarı kadar riskim görünüyor. Zamanaşımına uğrayınca riskimin de düşülmesi gerekmez mi?

  2. Bu konuda malesef bankalar zoruluk çıkarıyor ancak vekaletname çıkarırsanız adınıza bu durumu çözebiliriz.

  3. Merhaba 2009 2010 yıllarında 16 17 cekimiz yazıldı hepsini ödedik banka tarafından ödenen tutarlarida bankaya yatırdık cekler kayip çoğunu almamışız bankada hala acık görünüyor bunlari nasil sildirebiliriz ticarete tekrar başladık bankaya soruyoruz onlarda bisey bilmiyor yardımcı olabilirmisiniz ne yapmaliyiz

  4. Sayın ilgili 2008 yılında firma şahıs firması olmakla beraber o tarihlerde müşteriye ayrı olmak kaydıyla iki adet çek verilmiş ancak bu çekler kısım kısım olarak elden ödenmiştir. Daha sonra bu çekler elimize ulaşmamış ve bugün 02.06.2021 tarihinde Başka bankadan teminat mektubu alınmak istendiğinde karşımıza çıkmaktadır. İlgili bankaya müracaat ettiğimde çek asıllarının bankaya ibraz edilmediğinden dolayı gerekli düzeltmelerin olmadığı bilgisi verilmektedir.
    Konuyla ilgili nasıl bir yol izlemem gerekir.

  5. Aynı durumla daha önce karşılaşmıştık bankayı zorlamanız gerekiyor zira mevzuata aykırı hareket ediyorlar. İletişimdeki numaraları arasanız yardımcı olalım.

  6. Aynı durumla daha önce karşılaşmıştık bankayı zorlamanız gerekiyor zira mevzuata aykırı hareket ediyorlar. İletişimdeki numaraları arasanız yardımcı olalım.

  7. merhaba 1 adet çek 25/12/2008 tarihinde 3.600 tl ile arkası yazıldı. bununla birlikte 2 adette boş yaprak çekip kayıp 2008 den itibaren yani 16 yıl olmuş bununla ilgili nasıl bir yol izlemem gerekiyor yardımlarınızı rica ederim

  8. MRB. ÖDENMEMİŞ ÇEKLERDE ZAMAN AŞIMI VAR MI HACİZ VE İCRA KALDIRILIRMI.X
    NAS YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ ÇÜNKÜ DOLANDIRILDIM FAKAT YASALARCA BORÇLU GÖZÜKÜYORUM.X

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Zorunlu alanlar * ile işaretlenmiştir.

Yorum Yap