Memur disiplin cezası itiraz ve iptal davası, bir kamu görevlisinin kendisine verilen disiplin cezasına karşı yasal yollara başvurması sürecini ifade eder. Memur disiplin cezası itiraz ve iptal davası, memurun disiplin cezasının hukuka aykırı olduğunu düşündüğü durumlarda cezanın kaldırılması veya iptal edilmesi amacıyla başlattığı idari ve yargı yollarını içerir.
İçindekiler
- MEMUR DİSİPLİN CEZASI NEDİR?
- MEMUR DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ AMİR VE KURULLAR KİMLERDİR?
- DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI
- MEMURUN SAVUNMA HAKKI
- MEMUR DİSİPLİN CEZASI İTİRAZ
- MEMUR DİSİPLİN CEZASI İPTAL DAVASI
- MEMUR DİSİPLİN CEZALARININ SİLİNMESİ VE TEKRARLANMASI
- YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİ
- MEMUR DİSİPLİN CEZASI İTİRAZ İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARI
MEMUR DİSİPLİN CEZASI NEDİR?
Memur disiplin cezası, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken hukuka, etik kurallara ve kamu hizmeti gereksinimlerine uygun davranmalarını sağlamak amacıyla, disiplin kurulları veya disiplin amirleri tarafından verilen cezalardır. Bu cezalar, memurların iş disiplinini korumak ve kamu hizmetlerinin düzgün ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak için uygulanır. Disiplin cezaları, memurun görevdeki hatalı davranışlarına veya görev ihlallerine karşı verilen idari yaptırımlardır.
UYARMA DİSİPLİN CEZASI
Memura, görevinde daha dikkatli ve özenli olma çağrısında bulunulan, yazı ile bildirilen bir cezadır. Aşağıdaki durumlar neticesinde verilmesi gerekmektedir:
- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmaması, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmemesi, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık veya düzensizlik göstermek.
- Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek.
- Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine dikkat etmemek.
- Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak.
- Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışlarda bulunmak.
- Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak.
- Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak.
- Görevin iş birliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.
KINAMA DİSİPLİN CEZASI
Memura, görev ve davranışlarında kusuru olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Aşağıdaki durumlarda verilmesi gerekmektedir:
- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmaması, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmemesi, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak.
- Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek.
- Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak.
- Hizmet dışında devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak.
- Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak.
- Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek.
- İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak.
- İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak.
- Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak.
- Verilen emirlere itiraz etmek.
- Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak.
- Kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak.
- Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.
AYLIKTAN KESME DİSİPLİN CEZASI
Memurun, brüt aylığından 30’da 1 ile 8’de 1 oranları arasında kesinti yapılmasıdır. Bu cezayı gerektiren haller şunlardır:
- Kasıtlı olarak verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak.
- Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek.
- Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak.
- Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak.
- Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek.
- Görev yeri sınırları içerisinde herhangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak.
- Hizmet içinde devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak.
KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMASI DİSİPLİN CEZASI
Memurun, bulunduğu kademeden ilerlemesinin 1 ile 3 yıl arasında durdurulmasıdır. Bu cezayı gerektiren fiiller şunlardır:
- Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek.
- Özürsüz ve kesintisiz 3 -9 gün göreve gelmemek.
- Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak.
- Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak.
- Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak.
- Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek.
- Ticaret yapmak veya devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak.
- Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak.
- Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak.
- Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak.
- Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek.
- Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek.
- Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak.
- Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.
DEVLET MEMURLUĞUNDAN ÇIKARMA DİSİPLİN CEZASI
Memurun, bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarılmasıdır. Bu cezayı gerektiren durumlar şunlardır:
- İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak.
- Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.
- Siyasi partiye girmek.
- Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek.
- Savaş, olağanüstü hâl veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak.
- Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak.
- Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak.
- Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak.
- Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek.
- Yurt dışında devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak.
- 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek.
- Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak.
MEMUR DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ AMİR VE KURULLAR KİMLERDİR?
Uyarma, Kınama ve Aylıktan Kesme Cezaları
Bu cezalar disiplin amirleri tarafından verilir. Disiplin amirleri, memurun görev yaptığı birimdeki amirlerdir ve bu cezaları doğrudan uygulama yetkisine sahiptirler.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, daha ciddi bir disiplin cezası olduğundan, bu cezayı vermeye yetkili kişi ve kurumlar daha detaylı bir süreç izler. Şu adımlar izlenir:
- Disiplin Kurulu: İlk olarak, memurun bağlı bulunduğu kurumdaki disiplin kurulu, memurun fiilini değerlendirir ve bir karar alır.
- Atamaya Yetkili Amirler: Disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, bu karar atamaya yetkili kılınan amirler tarafından onaylanır ve uygulanır.
- İl Disiplin Kurulu ve Valiler: İl disiplin kurullarının kararlarına dayanan durumlarda, karar valiler tarafından verilir ve uygulanır.
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezası
Devlet memurluğundan çıkarma cezası, en ağır disiplin cezasıdır ve belirli prosedürler izlenerek uygulanır:
- Yüksek Disiplin Kurulu: Bu cezayı vermeye yetkili olan kurum Yüksek Disiplin Kurulu’dur. Kurul, memurun fiilini değerlendirir ve ceza kararını alır.
- Onay ve Tebliğ: Yüksek Disiplin Kurulu’nun kararı, ilgili mercilere iletilir ve memura tebliğ edilir.
DİSİPLİN CEZALARINDA ZAMANAŞIMI
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurlarına verilecek olan disiplin cezaları için belli süreler aralığında zamanaşımı öngörülmüştür. Zamanaşımı süreleri, disiplin cezalarının belirli bir süre içinde başlatılması gerektiğini ve bu sürelerin geçmesi durumunda disiplin soruşturması yapılamayacağını ifade eder.
ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
Uyarma, Kınama, Aylıktan Kesme ve Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezalarında
Soruşturmaya Başlama Süresi: 1 ay
Bu cezalar için, disiplin suçunun işlendiği tarihten itibaren 1 ay içinde soruşturmaya başlanmalıdır.
Devlet Memurluğundan Çıkarma Cezasında
Soruşturmaya Başlama Süresi: 6 ay
Bu ceza için, disiplin suçunun işlendiği tarihten itibaren 6 ay içinde soruşturmaya başlanmalıdır.
Uzun Zamanaşımı Süresi
Tüm Disiplin Cezaları İçin: 2 yıl
Diğer bir ifadeyle, herhangi bir disiplin suçundan dolayı 2 yıl içinde soruşturmaya başlanmamışsa, ilgili devlet memuru hakkında disiplin soruşturması yürütülemeyecektir.
ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN AŞILMASI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Disiplin cezaları açısından zamanaşımı sürelerinin geçmesine rağmen soruşturma yapılması ve sonrasında disiplin cezası verilmesi oldukça yaygın karşılaşılan bir durumdur.
Memur disiplin cezası itiraz: Disiplin cezası verilen memur, cezanın tebliğinden itibaren belirlenen süreler içinde memur disiplin cezası itiraz edebilir. Memur disiplin cezası itiraz, cezanın zamanaşımı süresi dolduğu gerekçesiyle yapılabilir.
İdareye Başvuru: Memur, disiplin cezasını veren makama veya üst makama, zamanaşımı süresinin dolduğunu belirten bir dilekçe ile başvurabilir.
MEMURUN SAVUNMA HAKKI
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurların savunma hakkını güvence altına alarak disiplin cezalarının adil bir şekilde uygulanmasını sağlar. Bu, hem anayasal hem de evrensel bir haktır ve silahların eşitliği, çelişmeli yargılama ve adil yargılanma ilkelerine dayanmaktadır.
Savunma Hakkının Temel Dayanakları
Anayasal Temel: Anayasa, savunma hakkını güvence altına alır ve herhangi bir yargılama veya disiplin sürecinde savunma hakkının ihlal edilmemesi gerektiğini vurgular.
Evrensel Temel: Evrensel insan hakları prensipleri, bireylerin kendilerini savunma hakkına sahip olmalarını öngörür. Bu prensipler, ulusal mevzuatta da yankı bulur.
Devlet Memurları Kanunu Madde 130
“Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.”
Bu maddeye göre, savunma hakkı temel bir haktır ve bu hak kullanılmadan disiplin cezası verilemez. Memura savunma yapması için yeterli süre tanınmalı ve bu süre 7 günden az olmamalıdır. Memur, belirtilen süre içinde savunmasını yapmazsa, savunma hakkından vazgeçmiş sayılacaktır.
Uygulamada, savunma hakkı tanınmadan disiplin cezası verilmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Bu tür usulsüzlükler, adil yargılanma hakkının ihlali anlamına gelir ve memurlar bu durumda yargı yoluna başvurabilirler.
Savunma Hakkının Kullanımı
Savunma hakkının doğru ve eksiksiz bir şekilde kullanılması için dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
Savunma Süresi
- Memura savunma yapması için en az 7 gün süre verilmelidir.
- Süre, soruşturmayı yapan veya yetkili disiplin kurulu tarafından belirlenir.
Savunma Talebi
- Memura, hakkında açılan disiplin soruşturması ve isnat edilen suçlar hakkında bilgi verilmelidir.
- Memur, verilen süre içinde yazılı savunmasını yapmalıdır.
Savunma Hakkından Vazgeçme
- Verilen süre içinde savunma yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.
- Bu durumda, soruşturma usulüne uygun şekilde devam eder ve disiplin cezası verilebilir.
MEMUR DİSİPLİN CEZASI İTİRAZ
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre, memur disiplin cezası itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Bu hak, memur disiplin cezası itiraz etme süresi olarak 7 gün tanır. Bu memur disiplin cezası itiraz etme süresi olan 7 günlük süre, disiplin cezası kararının memura bildirilmesi ile başlar. Dolayısıyla, memurların kendilerine verilen disiplin cezalarına karşı 7 gün içinde memur disiplin cezası itiraz etme hakları vardır. Eğer memur bu süre zarfında memur disiplin cezası itiraz etmezse, disiplin cezası kesinleşir. Kesinleşen bu cezalara karşı yargı yoluna başvurulabilir.
Memur disiplin cezası itiraz yapılacağı yerler ise şu şekildedir: Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı memur disiplin cezası itirazı disiplin kuruluna yapılır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına ise memur disiplin cezası itirazı yüksek disiplin kuruluna yapılır. Memur disiplin cezası itirazı ardından ilgili kurulların 30 gün içinde karar vermesi gerekmektedir. Memur disiplin cezası itirazına 30 gün içinde herhangi bir karar verilmemesi durumunda, itiraz zımnen reddedilmiş sayılır ve memurun itirazı reddedilmiş kabul edilir.
Memur disiplin cezası itiraz süreci, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak gerçekleşir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar ve izlenmesi gereken adımlar:
Memur Disiplin Cezası İtiraz Süresi ve Şekli
Memur Disiplin Cezası İtiraz Süresi: Memur disiplin cezası itiraz süresi disiplin cezasının tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde yapılmalıdır. Memur disiplin cezası itiraz süresi, cezanın tebliğ edildiği günü takip eden günden itibaren başlar.
Memur Disiplin Cezası İtirazın Yapılacağı Makam: Memur disiplin cezası itiraz, cezanın verildiği disiplin amirinin bir üst amirine yapılır. Eğer ceza, disiplin kurulu kararı ile verilmişse, Memur disiplin cezası itiraz Yüksek Disiplin Kurulu’na yapılır.
Memur Disiplin Cezası İtiraz Dilekçesi
Memur disiplin cezası itiraz dilekçesi, belirli unsurları içermelidir:
- Memur Disiplin Cezası İtiraz Dilekçe Başlığı: “ Memur Disiplin Cezası İtiraz Dilekçesi”
- Memur Disiplin Cezası İtiraz Dilekçe Kişisel Bilgiler: Ad, soyad, görev yeri, sicil numarası vb.
- Ceza Bilgileri: Verilen disiplin cezasının türü ve tarihine dair bilgiler.
- Memur Disiplin Cezası İtirazın Gerekçeleri: Memur disiplin cezası itiraz sebepleri, memur disiplin cezası itirazı için gerekli hukuki dayanaklar ve varsa memur disiplin cezası itirazı için gerekli deliller.
- Sonuç ve Talep: Memur Disiplin Cezası İtiraz Dilekçe talebi.
- Tarih ve İmza: İtiraz tarih ve imzası.
MEMUR DİSİPLİN CEZASI İPTAL DAVASI
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca verilen disiplin cezaları, idari işlem niteliğindedir. Bu nedenle, bu işlemlere karşı açılacak davalar da idari yargılama hukukundaki idari işlemin iptal davasıdır. İdari işlemin iptal davası, bir idari işlemin yetki, şekil, sebep, konu veya maksat unsurlarından birinde sakatlık olması durumunda açılır.
İptal davası, idari işlemlerin hukuka uygunluğunu denetlemek amacıyla idare mahkemelerinde açılan bir dava türüdür. İptal davası, bir idari işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek işlemin iptali talep edilir. İptal davası, idari yargının en önemli dava türlerinden biridir ve idarenin işlemlerinin yargı denetimine tabi tutulmasını sağlar.
İptal Davasının Özellikleri
İdari İşlem: İptal davası, idari işlemlere karşı açılır. İdari işlemler, idarenin hukuki sonuç doğuran irade beyanlarıdır. Örneğin, memur disiplin cezası, ruhsat iptali, vergi tarhiyatı gibi işlemler iptal davasına konu olabilir.
Hukuka Aykırılık: İptal davasında, dava konusu idari işlemin hukuka aykırı olduğu iddia edilir. Bu aykırılık, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından biri veya birkaçı açısından olabilir.
Dava Süresi: İptal davası açma süresi, işlemin tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu süre, kanunda aksi belirtilmedikçe hak düşürücü bir süredir.
İptal Davası Açma Süresi
İptal Davası Açma Süresi: Verilen disiplin cezasının memura tebliğinden itibaren 60 gün içinde iptal davası açılması gerekmektedir.
Zorunlu İtiraz: Zorunlu bir itiraz yolu bulunmamaktadır. Ancak, yetkili kurula itiraz edilmişse ve itiraz reddedilmişse, ret kararından itibaren iptal davası açılabilir.
Zımni Ret: İlgili kurulun 30 gün içinde karar vermemesi durumunda zımni ret işlemi oluşur ve bu sürenin dolmasından itibaren 60 gün içinde iptal davası açılabilir.
İdari İşlemin Unsurlarındaki Sakatlıklar
- Yetki Unsurunda Sakatlık: Disiplin cezası vermeye yetkili olmayan makam tarafından verilen disiplin cezalarında yetki unsuru sakattır. Hangi makamların yetkili olduğu DMK m. 126’da belirtilmiştir. Yetkisiz makamların verdiği disiplin cezaları için idari mahkemelerde iptal davası açılabilir.
- Şekil Unsurunda Sakatlık: Şekil veya usul unsuru açısından genellikle memurun savunma hakkı alınmadan verilen disiplin cezaları sakatlık taşır. DMK m. 130 uyarınca memura savunma hakkı verilmeden verilen disiplin cezaları şekil unsuru bakımından sakattır ve idari mahkemelerde iptal davası açılabilir.
- Sebep Unsurunda Sakatlık: İdari işlemin sebep unsuru, idareyi o işlemi yapmaya iten saiktir. Disiplin cezaları açısından işlenen fiiller sebep unsuru olarak değerlendirilir. Disiplin cezasını gerektirecek bir fiil işlememiş olan memura ceza verilmesi, sebep unsurunda sakatlık oluşturur ve bu ceza için idari mahkemelerde iptal davası açılabilir.
- Konu Unsurunda Sakatlık: İdari işlemin doğurduğu sonuç konu unsurunu oluşturur. Sonucun doğru şekilde tecelli etmesi gerekir. Örneğin, uyarma cezasını gerektiren bir fiil işleyen memura aylıktan kesme cezası verilmesi, konu unsurunda sakatlık oluşturur ve bu ceza için idari mahkemelerde iptal davası açılabilir.
- Maksat Unsurunda Sakatlık: Maksat unsuru, daima kamu yararıdır. Kamu yararına aykırı olarak verilen disiplin cezaları maksat unsuru bakımından sakat işlemler olup idari mahkemelerde iptal davası açılabilir. Ancak, kamu yararı soyut bir kavram olduğundan, bu durumun belirlenmesi mahkemenin takdirindedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre disiplin cezaları idari işlem niteliğindedir ve bu işlemlere karşı iptal davası açılabilir. Disiplin cezalarına karşı 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. İdari işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından birinde sakatlık bulunması, iptal davasının açılması için yeterlidir. Özellikle savunma hakkı alınmadan verilen cezalar şekil unsuru açısından sakat kabul edilir. İptal davası, bu sakatlıkları belirlemek ve adil yargılanma hakkını korumak amacıyla açılmalıdır.
MEMUR DİSİPLİN CEZALARININ SİLİNMESİ VE TEKRARLANMASI
Disiplin cezası gerektiren bir fiili işleyen memur, cezaların sicilden silinme süresi içinde aynı fiili tekrar ederse, bir üst derecedeki ceza verilir. Sicili temiz, geçmişteki çalışmaları ve disiplini açısından verimli olan memura ise, verilmesi gereken cezanın bir derece hafifi uygulanır.
Memurlara verilen disiplin cezaları, memurun siciline kaydedilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası dışındaki cezalara maruz kalan memurlar, uyarma ve kınama cezalarında 5 yıl, diğer cezalarda ise 10 yıl sonra atamaya yetkili amire başvurarak sicillerinin temizlenmesini talep edebilirler.
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİ
Devlet memuruna verilen disiplin cezasının iptali için açılan iptal davasında, yürütmenin durdurulması da talep edilebilir. Eğer yürütmenin durdurulması kararı alınabilirse, dava süresince disiplin cezasının getirdiği olumsuz etkiler ortadan kalkar ve ilgili memur görevine geri döner, maaşını almaya devam eder. Ancak, yürütmenin durdurulması kararının verilebilmesi için bazı koşulların sağlanması gereklidir. Buna göre, “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanmasının telafisi güç veya imkânsız zararlara yol açması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması durumunda, davalı idarenin savunmasını aldıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.”
Yürütmenin durdurulması talebiyle açılan davalarda, eğer bu talep reddedilirse, ilgili Bölge İdare Mahkemesi’ne 7 gün içinde itiraz edilebilir. Bu sayede, yürütmenin durdurulması talebinin reddine ilişkin karar da geçerliliğini yitirebilir.
MEMUR DİSİPLİN CEZASI İTİRAZ İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARI
- Danıştay 12. Daire Başkanlığının 20.10.2020 T. 2019/7108 E., 2020/3308 K.
“YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … Sanayi ve Ticaret İl Müdürü olan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/D-(j) maddesi uyarınca bir yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılmasına, yükselebileceği derecenin son kademesinde bulunması nedeniyle bu cezanın brüt aylığından 1/4 oranında kesinti yapılmak suretiyle uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacılar murisi …’ın söz konusu alım ve satım işlemlerine ilişkin olarak süresi içinde mal bildiriminde bulunmamış olduğu açık ise de, dava konusu disiplin cezasına ilişkin işlemden önce 13.01.2009 tarihinde mal bildiriminde bulunmuş olması…dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacının, eşinin mal varlığında meydana gelen önemli bir değişikliği süresi içerisinde bildirilmediğinin sabit olduğu, eylemine uyan disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde usul ve mevzuata aykırılık bulunmadığı, İdare Mahkemesince haksız mal edinme ve edindiği malı gizleme gibi özel kasıt unsurlarının aranmasının disiplin hukuku ilkelerine uygun olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Kanuni düzenleme ile hedeflenen amaç ve cezai yaptırıma bağlanan eylem arasında uyarlık olmadığı, İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan idare mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay On ikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
- Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
- Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E: K: sayılı temyize konu kararının ONANMASINA…
(X) KARŞI OY:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/D-(j) maddesinde, “Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak” fiili, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.
…”Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak” eylemi nedeniyle, eylemin şeklen gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti sonrasında, anılan cezanın verilmesinde Yasa koyucunun amacına (iradesine) aykırılık bulunmadığından, süresi içerisinde mal bildiriminde bulunmadığı sabit olan davacının, eylemine uyan disiplin cezası ile cezalandırılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı ve temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile aksi yöndeki karara katılmıyoruz.”
- Danıştay 8. Daire Başkanlığı 15.04.2022 T. 2022/2041 E., 2022/2761 K.
“İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına kayıtlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak faaliyet gösteren davacı tarafından, hakkında yapılan kovuşturma sonucunda Disiplin Yönetmeliği’nin 7/f maddesi uyarınca “6 ay süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma” cezası ile cezalandırılmasına ilişkin İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Disiplin Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin TÜRMOB Disiplin Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … denetim yetkisinin kasten gerçeğe aykırı kullandığına dair başkaca da herhangi bir eylemi olduğuna dair herhangi bir bilgi ve belgenin dava dosyası kapsamında bulunmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; davacı hakkında tesis edilen ilk Oda Disiplin Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile ….bu konuda bilgisinin bulunmadığının kabulü hukuken olanaksız olduğundan, eylemine uygun olarak verilen disiplin cezasında hukuka aykırılık, mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle istinaf isteminin kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu belirtilerek bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
…Uyuşmazlıkta, “6 ay geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma” disiplin cezasının iptaline karar verilmesi istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyiz kanun yoluna başvurulabilecek davaların tahdidi olarak sayıldığı 46. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde yer alan “belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davası” olarak nitelendirilemeyeceği…
Bu durumda, temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan “kesin” kararlarından olduğu anlaşıldığından temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
Kesin olarak, 15/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.”
Konusunda uzman bir idari dava avukatı Ankara’dan destek almak, doğru ve hukuki açıdan sağlam bir konumda olmanıza yardımcı olabilir. Konusunda uzman idari dava avukatı Ankara ile istediğiniz yerden görüntülü ve farklı şekilde iletişim kurmak ve bilgi almak için Online Danışmanlık Sistemimizden randevu alabilirsiniz.