Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma Ve Denklik Yönetmeliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3 maddesinde;
“i) Mezuniyet tanıma belgesi: Yurtdışındaki bir yükseköğretim kurumundan mezun olmuş ilgilinin, tanınan bir yurtdışı yükseköğretim kurumundan ve programından mezun olduğunu gösteren ancak diploma denklik belgesi niteliği taşımayan belgeyi,” şeklinde tanımlanmıştır.
Bilindiği üzere son dönemde sıkça bu belgenin alınması için YÖK’e başvurular yapılmaktadır. Ancak belge üzerinde yer alan yazılar ve belgenin mevzuattaki yerine bakıldığında denklik belgesi gibi iş yaşamına yönelik bir belge olmadığı gibi lisansüstü öğrenim içinde önem arzetmediği görülecektir. Aslen bu belge yurt dışında lisans eğitimi alıp Türkiye’ye dönüp askerliğini lisans mezunu olarak kısa dönem veya yedek subay olarak yapabilmeye imkan vermesi için sonradan oluşturulmuş bir belgedir. Yani askerlik şubeleri, bu kişileri denklik belgeleri olmadığından lisans mezunu olarak kabul etmediği için YÖK, hemen denklik verilmese bile en azından askerlikte lisans mezunu olarak görünmelerini sağlayacak söz konusu belgeyi ihdas etmiştir. Zira askerlik uzatmalarında kullanılan “işlemler devam ediyor” yazısı ile uzatılan tecil bittiğinde lise mezunu olarak askerlik yapılmasın diye ortaya konulmuştur. Bu bağlamda açıklamalar ışığında söz konusu belgenin başka işlevi bulunmamaktadır.
Bütün bunlarla birlikte bu belgeyi “okul tanıma belgesi” ve “mezuniyet denklik belgesi” ile de karıştırmamak gerekmektedir. “Okul tanıma belgesi” okulun YÖK tarafından tanınıp tanınmadığını ortaya koyan ve bu anlamda Mezuniyet Tanıma Belgesi’nden farklılık arzeden bir belgedir. Ayrıca başvuru sırasında diplomasını sunamayan/diploması geç hazırlanan kişilerden mezuniyetini gösteren geçici diploma veya mezuniyet belgesi istenmektedir. Başvurucular diplomalarını sununca “diploma denklik belgesi” mezuniyet belgelerini sununca “mezuniyet denklik belgesi” verilmektedir. Zira yönetmeliğin 8. Maddesi;
“MADDE 8 – (1) Denklik kararı alınan diplomalar için başvurunun “mezuniyet belgesi” ile yapılması durumunda diploma denklik belgesi yerine geçen “mezuniyet denklik belgesi”; diploma aslının ibrazı halinde ise “diploma denklik belgesi” düzenlenir.” Şeklinde düzenlenmiştir.“Mezuniyet denklik belgesi” denklik belgesi yerine geçen ve bütün fonksiyonlara sahip bir belgedir. Sonuç olarak Mezuniyet Tanıma Belgesi ile Mezuniyet Denklik Belgesi karıştırıldığı için bu belgeye ilginin arttığı düşünülmektedir.