TUTUKLANIRSAM HAKLARIM NELERDİR? (2024)

Tutuklanırsam haklarım nelerdir? Tutuklama, kişinin özgürlüğünü kısıtlayan ağır bir koruma tedbiridir ve bu tedbir ancak kamu yararının korunması için son çare olarak başvurulabilir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. maddesi, fiziksel özgürlüğe müdahalenin ancak hukuka uygun olması gerektiğini belirtir.

Tutuklanırsam haklarım nelerdir? Tutuklamanın yasalara ve usule uygun olması, orantılı bir müdahale teşkil etmesi şarttır. Tutuklanan kişiye çeşitli haklar tanınmıştır; bu haklar arasında tutuklanma nedenlerini öğrenme, avukat yardımı alma, susma hakkı ve tutuklama kararına itiraz etme yer alır. Hukukilik ve öngörülebilirlik ilkelerinin ihlali, adil yargılanma hakkının ihlali anlamına gelir.

TUTUKLANMA KARARI NEDİR?

Tutuklanma kararı, bir kişinin işlediği iddia edilen suçla ilgili olarak, mahkeme tarafından verilen, kişinin özgürlüğünün kısıtlanarak cezaevine konulması yönündeki geçici bir tedbirdir. Bu karar, henüz bir suçluluk kararı verilmeden, yani kişi suçlu ilan edilmeden önce, yargı sürecinde uygulanır ve suçlu olduğu şüphelenilen kişinin kaçmasını, delilleri karartmasını ya da suçu tekrarlamasını önlemek amacıyla alınır.

Türk Anayasası’nın 19. maddesi ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) bu durumu düzenler. Anayasa’nın 19/3 maddesi, suçluluğu hakkında kuvvetli belirti bulunan kişilerin, hakimin kararıyla tutuklanabileceğini belirtir. Bununla birlikte, Anayasa’nın 38/4. maddesi “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz” hükmünü getirerek masumiyet karinesine vurgu yapar. Bu çerçevede tutuklama, suçluluğu kesinleşmiş bir kişiye uygulanan bir ceza değil, bir önlem niteliğindedir.

Tutuklama Kararı Verilirken Aranan Şartlar Nelerdir?

Bir kişinin tutuklanmasına karar verilebilmesi için belirli koşulların varlığı aranır. CMK’ya göre tutuklama kararı verilmesi için şu şartlar bulunmalıdır:

• Kuvvetli Suç Şüphesi: Tutuklama kararı verilebilmesi için, kişinin suçu işlediğine dair kuvvetli bir şüphe olmalıdır. Bu şüphe, olayla ilgili somut delillerle desteklenmelidir.
• Tutuklama Sebepleri: Kişinin kaçma, delilleri karartma veya suç işleme ihtimalinin bulunması tutuklama sebebi sayılabilir. Ayrıca, suçu işlediği kuvvetli şüphe altında olan kişinin toplum düzenine zarar verme ihtimali de tutuklama gerekçesi olabilir.
• Tutuklama Sebebinin Ölçülülüğü: Tutuklama kararı, bireyin özgürlüğünü ciddi şekilde kısıtladığından, orantılılık ilkesi göz önünde bulundurulmalıdır. Yani, daha hafif tedbirlerle (adli kontrol gibi) tutuklamanın amacı sağlanabiliyorsa, bu tür tedbirlere başvurulması tercih edilmelidir.

Tutuklama Kararının Kapsamı

Tutuklanma kararı, soruşturma aşamasında sulh ceza hâkimi, kovuşturma aşamasında ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma aşamasında tutuklanan kişiler cezaevine konulur ve yargılama süreci boyunca tutuklu olarak bekletilirler. Ancak bu, kişinin suçlu olduğu anlamına gelmez; suçluluğu mahkeme tarafından kanıtlanana kadar kişi masum kabul edilir.

Tutuklanan kişi, bu karara karşı itiraz etme hakkına sahiptir. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, tutuklama kararı verildikten sonra kişi veya avukatı, karara itiraz ederek tutukluluğun kaldırılmasını ve tahliyesini talep edebilir.

“Koruma tedbirlerinin genel özellikleri yasa ile düzenlenmiş olması, şüphenin belli bir yoğunlukta olması, hükümden önce temel bir hakkı sınırlaması, geçici olması, gecikmesinde sakınca bulunması, ölçülü olması, muhakemenin yapılabilmesini sağlamak ve/veya verilecek kararın kağıt üzerinde kalmasını önlemek ve/veya delili temin veya muhafaza etmek için başvurulması ile kural olarak hakim kararına ihtiyaç duyulması şeklinde ortaya konulabilir. Tutuklama tedbirinin hukuki niteliğinin koruma tedbiri olduğu hususunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.

Tutuklama kararıyla ulaşılmak istenen amacın neler olduğu hususundaki yaklaşımların ortak yanı, sanığın yargılamada hazır bulunmasının sağlanması, delillerin karartılmaksızın muhafazası, yargılamanın mümkün olan en hızlı şekilde yürütülebilmesidir. Ceza yargılaması kapsamında, yargılama taraflarına düşüncelerini karşılıklı olarak bildirmelerine imkân tanıyarak bir hükme varılmaya çalışılmaktadır.

Bu kapsamda sentez yapacak karar makamı olan mahkemenin görevi de o gerçeği şüpheye yer vermeyecek biçimde ortaya çıkarmaktır. Bu amaca ulaşma çabası içerisinde olan mahkemenin olaya ilişkin tüm delilleri eksiksiz ve sağlıklı bir şekilde değerlendirmesi, mümkün olduğu ölçüde tüm tanıkları huzura alıp dinlemesi ve maddi gerçeği bulmaya yönelik olarak tüm araştırmaları ifa etmesi gerekir. Ancak mahkeme bu görevini yerine getirirken kimi zaman bazı engellerle karşılaşabilir.

Sanık, olaya ilişkin delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme hazırlığında veya girişiminde bulunabilir ya da tanıklara tesir ederek onların gerçeğe aykırı tanıklık yapmasına sebebiyet verebilir veyahut sanık kaçar ve sanığın olayla ilgili olarak sorgusu yapılamaz ve böylece ceza muhakemesinin mümkün olduğunca hızlı ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olamaz. İşte tutuklama kararı ile maddi gerçeğin araştırılması çabası içerisinde karşılaşılacak bu gibi sorunlar bertaraf edilmeye çalışılır”[1].

TUTUKLANMA NEDİR?

Tutuklanma nedir? Tutuklanma, adli süreçte sıkça karşılaşılan ve kişinin özgürlüğünü geçici olarak kısıtlayan önemli bir hukuki tedbirdir. Bir kişinin tutuklanma nedir sorusuna verebilecek en basit yanıt, hakkında kuvvetli suç şüphesi bulunan bir kimsenin, yargılama sürecinin bir parçası olarak, hakim veya mahkeme kararıyla hareket serbestisinin geçici olarak kısıtlanmasıdır. Ancak bu kısıtlama, yasalar çerçevesinde belirli koşullar sağlandığında uygulanabilir ve keyfi olarak yapılmaz.

Tutuklanmanın en temel unsurlarından biri, şüpheli veya sanığın henüz suçlu olduğuna dair kesin bir karar verilmediği halde, soruşturma veya kovuşturma sürecinde adli makamların, maddi gerçeği ortaya çıkarmak veya hükmün infazını sağlamak için zorunlu gördükleri durumlarda başvurulmasıdır. Yani, tutuklanma nedir sorusuna verilecek en geniş yanıt, kişinin özgürlüğünün geçici olarak sınırlandırılması ve bu tedbirin, bir yargılama sürecinin yürütülmesine yardımcı olmasıdır.

Tutuklanma nedir? Tutuklanma, yargılama sürecinde maddi gerçeğin açığa çıkmasını sağlayan bir tedbir olsa da, her zaman uygulanması gereken bir yöntem değildir. Kural olarak, şüpheli veya sanığın yargılama sürecinde tutuklanma nedir sorusuna dayanak olacak bir sebeple karşılaşması durumunda dahi, muhakeme boyunca tutuksuz yargılanması esastır.

Bu durum, suçluluğu kesinleşmemiş bir kişinin özgürlüğünün korunmasına yönelik önemli bir ilkeyi ortaya koyar. Dolayısıyla, kişinin özgürlüğü ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması veya hükmün infazının sağlanması açısından zorunlu koşullar oluştuğunda kısıtlanabilir. Tutuklanma nedir sorusuna bir başka bakış açısıyla yanıt verirken, bunun kişinin hareket serbestisini kısıtlayan, geçici bir tedbir olduğunu, ancak esasen suçsuzluk karinesinden faydalanan bireyin haklarını korumayı amaçladığını unutmamak gerekir.

Bir kişinin tutuklanmasına karar verilebilmesi için belirli yasal koşulların yerine getirilmesi zorunludur. Tutuklanma nedir sorusunun yanıtı, aynı zamanda bu koşullara bağlıdır. Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) göre, kuvvetli suç şüphesi altında olan ve yargılama sürecinin ilerleyişine zarar verebilecek eylemlerde bulunabilecek bir şüpheli veya sanığın tutuklanmasına karar verilebilir. Ancak bu karar, yalnızca sanığın kaçma şüphesi, delilleri karartma veya yok etme ihtimali ya da suç işleme tehlikesinin varlığı gibi hallerde mümkündür.

Tutuklanma nedir sorusunun kapsamını genişleten bir diğer önemli husus ise, şüpheli veya sanığın muhakkak yetkili merci önünde sorgulanması gerektiğidir. CMK, sanığın yokluğunda tutuklama kararı verilmesi ihtimalini büyük ölçüde ortadan kaldırmıştır. Bu da, şüphelinin haklarının korunması ve adil yargılanma hakkının gözetilmesi açısından büyük bir önem taşır.

Suçsuzluk Karinesi ve Tutuklanma Nedir?

Tutuklanma kararına muhatap olan bir şüpheli veya sanık, hüküm verilene kadar suçsuz sayılmaya devam eder. Bu, ceza hukukunun en temel ilkelerinden biridir ve tutuklanma nedir sorusunun en kritik boyutlarından birini oluşturur. Suçsuzluk karinesi, bireyin yargılama sürecinde masum olduğunun kabul edilmesini öngörür ve bu süreçte, tutuklu olan bir kişiye hükümlüymüş gibi muamele edilmesi yasaktır. Dolayısıyla, tutuklama sürecinde tutuklunun hakları gözetilerek, ona ayrı bir statü tanınır. Tutuklu kişiler, hükümlülerden ayrı tutulurlar ve haklarında suçlu olduklarına dair ifadeler kullanılmaz. Tutuklanma nedir sorusuna bu perspektiften bakıldığında, bireyin henüz suçlu ilan edilmediği bir süreçte geçici olarak kısıtlandığı, ancak bu sürecin suçluluğunu ortaya koymak için değil, yargılamayı sağlıklı bir şekilde yürütebilmek için yapıldığı anlaşılır.

Tutuklanma Süreleri ve Yasal Sınırlamalar Nedir?

Tutuklama, bireyin özgürlüğünü kısıtlayan bir tedbir olduğu için süre bakımından sınırsız değildir. Tutuklanma nedir sorusuna yanıt ararken, bu tedbirin sürelerinin uzun olabileceği, ancak bunun yasal sınırlamalara tabi olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Türkiye’de Ceza Muhakemesi Kanunu, tutukluluk sürelerine ilişkin düzenlemeler getirmiştir.

Bu düzenlemeler, kişinin uzun süre tutuklu kalmasını engellemek ve tutuklama tedbirinin keyfi bir şekilde uygulanmasının önüne geçmek için oluşturulmuştur. Yargı süreçlerinin uzadığı durumlarda dahi, tutuklama tedbirinin belirli bir süre aşılmaması şartıyla devam ettirilebileceği belirtilmiştir. Tutuklanma nedir sorusu, burada bireyin uzun süre özgürlüğünün kısıtlanmasını engelleyen hukuki sınırlamalarla ilişkilendirilmelidir.

Tutuklanma ve Hükümlülük Farkı Nedir?

Tutuklama, hükümlülükten tamamen farklı bir statüdür. Tutuklanma nedir sorusunun temelinde bu ayrımın yattığı unutulmamalıdır. Tutuklu olan kişi, hakkında bir suçlama bulunmasına rağmen, henüz mahkeme tarafından suçlu olarak kabul edilmemiştir. Bu nedenle, tutukluya hükümlüymüş gibi davranmak hukuka aykırıdır. Tutuklular, hükümlülerden ayrı tutulur ve haklarına saygı gösterilerek hareket edilir. Tutuklanma nedir sorusu kapsamında, tutuklu kişinin yalnızca geçici bir süre için, yargılamanın sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla özgürlüğünün kısıtlandığı, ancak hakkında kesin bir suç kararı verilmediği belirtilmelidir.

Tutuklanma nedir sorusu, kişinin özgürlüğünü geçici olarak kısıtlayan, hukuki süreçlerin sağlıklı ilerlemesi için başvurulan bir tedbir olduğunu gösterir. Bu tedbir, kuvvetli suç şüphesine dayanılarak ve belirli yasal şartlar altında uygulanabilir. Ancak, suçsuzluk karinesinin korunması ve bireyin haklarının gözetilmesi bu süreçte büyük bir önem taşır. Yani, tutuklanma nedir sorusuna verilecek en kapsamlı yanıt, bireyin adil yargılanma hakkını zedelemeden, yargılama sürecinin maddi gerçeği ortaya çıkarmak amacıyla özgürlüğünün geçici olarak kısıtlandığı bir durumdur.

Bu tedbirin uygulanması, belirli koşullara bağlıdır ve her durumda tutuklama kararı verilemez. Tutuklanma nedir sorusuna dair yapılan bu açıklamalar, bireyin yasal haklarını korumayı ve özgürlüğünü olabildiğince güvence altına almayı amaçlayan adil bir sürecin parçası olarak anlaşılmalıdır.

TUTUKLANIRSAM HAKLARIM NELERDİR?

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusu, hukuk devletinin temel güvencelerinden biri olan adil yargılanma hakkı çerçevesinde büyük önem taşımaktadır. Anayasamızın 38/4. maddesi “suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz” hükmünü içerirken, aynı zamanda 19/3. maddesi “suçluluğu hakkında kuvvetli belirti bulunan kişilerin tutuklanabileceğini” öngörmektedir. Bu durum, tutuklamanın bir ceza değil, zorunlu bir önlem olduğunu ve suçlulukla ilişkili olmadığını açıkça ortaya koyar. Ancak tutuklanma sürecinde bireylerin çeşitli hakları vardır ve bu haklar, kişinin temel hak ve özgürlüklerinin korunması açısından büyük önem taşır. İşte, tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusuna verilecek ayrıntılı bir yanıt:

TUTUKLANMA NEDENİNİ ÖĞRENME HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir diye sorulduğunda, en temel haklardan biri tutuklanma nedenini öğrenme hakkıdır. Şüpheli veya sanık, neden tutuklandığını bilmek zorundadır. Tutuklama kararı, şüpheliye veya sanığa sözlü olarak bildirilir ve kararın bir örneği yazılı olarak verilir. Bu, şüphelinin tutuklanma kararına dair tüm detayları öğrenmesini sağlar. Ayrıca, karar örneğinin şüpheliye verildiğine dair kayıt, mahkeme kararı üzerinde mutlaka yer almalıdır.

Eğer tutukluluk durumunun gözden geçirilmesi sürecinde şüpheli dinlenmişse, tutuklama kararı yine sözlü olarak bildirilir. Ancak şüphelinin avukatı dinlenmişse, tutuklama kararının sadece tebliğ edilmesi yeterli görülmektedir. Bu durumda, tahliye talebinin reddedildiğine dair karar, şüpheliye tebliğ edilerek bildirilir.

MÜDAFİİ/AVUKAT YARDIMINDAN YARARLANMA HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusuna verilen bir diğer önemli yanıt, avukat yardımından yararlanma hakkıdır. Şüpheli veya sanık, tutuklanma sürecinde bir avukatın yardımından faydalanma hakkına sahiptir. Eğer şüpheli kendi avukatını seçmezse, baro tarafından kendisine bir avukat atanır. Ayrıca, müdafii olmadan şüphelinin sorgusu yapılamaz ve tutuklama kararı verilemez.

Bu hak, şüphelinin savunma hakkını etkin bir şekilde kullanabilmesi için büyük önem taşır. Avukat, şüpheli adına gerekli savunmaları yapar, delillerin toplanmasını talep eder ve tutukluluğa karşı itiraz yollarını işletir.

TUTUKLAMA KARARINA İTİRAZ HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir diye merak edenler için bir diğer güvence, tutuklama kararına itiraz etme hakkıdır. Sulh ceza hâkimi tarafından verilen tutuklama kararına, tutukluluk halinin devamına ilişkin kararlara ve tahliye talebinin reddedilmesine dair kararlara itiraz edilebilir. İtiraz süresinde yapılmadığında, itirazlar tahliye talebi olarak değerlendirilir.

8 Temmuz 2021’de yapılan kanuni değişiklikle, tutuklamaya itiraz süreci yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, sulh ceza hâkimliğinin tutuklama ve adli kontrol kararlarına karşı yapılan itirazlar, asliye ceza mahkemesi hâkimi tarafından incelenmektedir. Böylece, önceki yatay itiraz usulünden vazgeçilmiş ve dikey itiraz sistemi benimsenmiştir.

YAKINLARINA DURUMUNU BİLDİRME HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir diye soran bir kişi, tutuklandığını yakınlarına bildirme hakkına sahiptir. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, şüphelinin tutuklandığı bilgisi bir yakınına veya şüphelinin belirlediği bir kişiye gecikmeksizin bildirilmelidir. Eğer şüpheli bir kişi belirtmezse, bu durumda bir yakınına bildirim yapılır.

Ayrıca, şüpheli tutuklandığını kendisi de bizzat bir yakınına bildirme hakkına sahiptir. Ancak bu bildirim, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürmeyecek şekilde yapılmalıdır. Eğer şüpheli yabancı uyrukluysa, tutuklandığına dair bilgi, konsolosluğuna bildirilir. Bunun için şüphelinin yazılı bir itirazda bulunmaması yeterlidir.

SOMUT DELİLLERİN TOPLANMASINI İSTEME HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir diye soran bir kişi, kendi lehine olan delillerin toplanmasını talep etme hakkına sahiptir. Şüpheli, kendisine yöneltilen suçlamalarla ilgili suçsuzluğunu kanıtlayacak delillerin eksiksiz bir şekilde toplanmasını isteyebilir. Eğer deliller toplanmadan tutuklanırsa, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğinden söz edilebilir.

Bu hak, özellikle hatalı kararların önüne geçilmesi ve şüphelinin kendini savunma imkânına sahip olması açısından büyük önem taşır. Etkin bir soruşturma yapılmadan, deliller eksik bırakılarak bir tutuklama kararı verilmesi, şüphelinin haklarının ihlali anlamına gelir.

SUSMA HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusunun cevabı içinde yer alan bir diğer temel hak, susma hakkıdır. Şüpheli, kendisine yöneltilen suçlamalarla ilgili açıklama yapmamayı ve susma hakkını kullanmayı tercih edebilir. Bu hak, milletlerarası hukuk normları ile güvence altına alınmıştır ve zorlayıcı hiçbir işlem yapılamaz.

Susma hakkı, hem uluslararası sözleşmelerde hem de Anayasamızın 38. maddesinde güvence altına alınmıştır. Şüpheli, kendisini veya yakınlarını suçlayan beyanlarda bulunmaya zorlanamaz.

KEFALET KARŞILIĞI SERBEST BIRAKILMA HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusuna yanıt verirken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer hak, kefalet karşılığı serbest bırakılma hakkıdır. Bu hak, Cumhuriyet savcısının talebi üzerine hakim tarafından uygulanır. Şüphelinin mali durumu dikkate alınarak, bir güvence miktarı belirlenir ve bu miktarın bir defada ya da taksitler halinde ödenip ödenmeyeceği kararlaştırılır.

Eğer şüpheli, kefaletle serbest bırakılmışsa ve takipsizlik ya da beraat kararı verilmişse, ödediği güvence miktarı kendisine iade edilir.

TUTUKLULUĞUN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusu kapsamında değerlendirilmesi gereken bir diğer önemli hak, tutukluluğun gözden geçirilmesi hakkıdır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 108. maddesine göre, tutukluluğun en geç 30 günlük sürelerle gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu inceleme, soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının talebiyle sulh ceza hâkimi tarafından yapılır. Sulh ceza hâkimi, tutukluyu veya müdafiini dinleyerek karar verir.

Kovuşturma aşamasında ise, tutukluluğun gözden geçirilmesi yargılamayı yapan mahkeme tarafından her duruşmada yapılır. Mahkeme, gerekli gördüğü takdirde duruşma aralarında da bu incelemeyi gerçekleştirebilir.

ZORLA ÇALIŞTIRILMAMA HAKKI

Tutuklanırsam haklarım nelerdir diye düşünen bir kişi, zorla çalıştırılamayacağını bilmelidir. Anayasamızın 18. maddesi, “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.” şeklinde bir düzenleme içerir. Tutuklular, hiçbir koşulda zorla çalıştırılamaz ve bu hak, uluslararası hukukla da korunmaktadır.

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusunun yanıtı, bireyin özgürlüğünün kısıtlandığı tutuklama sürecinde bile, çeşitli temel haklarının güvence altında olduğunu göstermektedir. Bu haklar, adil yargılanma sürecinin bir parçası olarak, bireyin savunma yapabilmesini ve yasal sürecin adil bir şekilde yürütülmesini sağlar. Tutuklanma, bir cezalandırma yöntemi değil, soruşturma ve kovuşturmanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesini amaçlayan geçici bir tedbirdir.

HAKSIZ TUTUKLAMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI

Haksız tutuklama nedeniyle tazminat davası, kişinin özgürlüğünden hukuka aykırı bir şekilde mahrum bırakılması sonucunda devlete karşı açılabilen bir tazminat davasıdır. Türkiye’de bu hak, Anayasa’nın 19. maddesi ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 141. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Haksız tutuklama, suçsuz bir kişiye yönelik verilen tutuklama kararının hukuka aykırı olduğu durumlarda ya da kişinin beraat etmesiyle ortaya çıkar.

Haksız Tutuklama Nedir?

Haksız tutuklama, bir kişinin suçsuz olduğu anlaşılmasına rağmen özgürlüğünden mahrum bırakıldığı durumları ifade eder. Bu tutuklama, yargılama süreci sonunda verilen beraat kararıyla veya tutuklamanın hukuka aykırı olduğunun mahkeme tarafından tespit edilmesiyle ortaya çıkar.

Tazminat Davası Açma Şartları

Haksız tutuklama nedeniyle tazminat davası açılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gereklidir:

• Beraat Kararı: Kişinin tutuklu kaldığı suçtan beraat etmesi durumunda haksız tutuklama davası açılabilir.
• Tutuklamanın Hukuka Aykırı Olması: Kişi, tutuklama kararının hukuka aykırı olduğunu kanıtlayabilirse, tazminat talep edebilir.
• Süre: Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 142. maddesi uyarınca, tazminat talebi beraat kararının kesinleşmesinden itibaren 3 ay içinde ve her hâlükârda kararın kesinleştiği tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır. Bu süreler içinde başvuru yapılmazsa tazminat hakkı zamanaşımına uğrar.

Tazminat Türleri

Haksız tutuklama nedeniyle açılacak tazminat davası iki tür tazminat talebini kapsar:

• Maddi Tazminat: Kişinin tutuklu kaldığı süre boyunca uğradığı maddi kayıpların (örneğin, gelir kaybı, işten çıkarılma, işine devam edememe gibi ekonomik kayıplar) telafi edilmesi amacıyla talep edilir.
• Manevi Tazminat: Kişinin haksız yere tutuklu kalmasının yarattığı psikolojik ve sosyal zararların giderilmesi için talep edilir. Kişinin toplumsal itibarının zedelenmesi, özgürlüğünden mahrum kalmasının doğurduğu sıkıntılar manevi tazminat kapsamındadır.

Tazminat davası açıldıktan sonra mahkeme, haksız tutuklamanın neden olduğu zararları ayrıntılı olarak inceler. Mahkeme, kişiye adil bir tazminat miktarına hükmeder. Tazminat miktarını belirlerken şunlar dikkate alınır:

• Kişinin tutuklu kaldığı süre,
• Uğradığı maddi kayıplar,
• Manevi olarak yaşadığı zararlar (itibar kaybı, psikolojik zararlar vb.).

Haksız tutuklama nedeniyle tazminat davası açma hakkı, bireylerin hukuka aykırı bir şekilde özgürlüklerinden mahrum kalmalarına karşı bir güvencedir. Bu dava ile devletin hukuk sistemi denetlenir ve kişilerin haklarının korunması sağlanır. Aynı zamanda, bireylerin özgürlüklerinin haksız yere kısıtlanmasına karşı bir caydırıcılık işlevi görür.

TUTUKLANIRSAM HAKLARIM NELERDİR? KONUSUNDA SIKÇA SORULAN SORULAR

1.Tutuklanma nedir?

Tutuklanma, bir kişinin suçu işlediğine dair kuvvetli şüphe bulunması ve kaçma, delilleri karartma gibi durumlar nedeniyle mahkeme kararıyla özgürlüğünden geçici olarak mahrum bırakılmasıdır.

2.Tutuklanırsam haklarım nelerdir?

Tutuklandığınızda, temel haklarınız arasında avukat talep etme, yakınlarınıza haber verilmesini isteme, sessiz kalma ve suçlamalar hakkında bilgilendirilme yer alır.

3.Tutuklanma kararı nasıl verilir?

Tutuklanma nedir sorusuna cevap olarak, savcının talebi üzerine, kuvvetli suç şüphesi ve tutuklamayı gerektiren bir neden varsa, hakim tarafından tutuklanma kararı verilir.

4.Tutuklanırsam hangi durumlarda avukat tutma hakkım var?

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusunun önemli bir kısmı, avukatla savunma yapma hakkını içerir. Maddi durumunuz yoksa, devlet tarafından bir avukat atanmasını talep edebilirsiniz.

5.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve ne zaman yakınlarıma haber verilir?

Tutuklandığınızda, yakınlarınıza derhal haber verilmesi gerekir. Ayrıca, tutukluluk süreciniz boyunca bu hakkınız korunur.

6.Tutuklanma nedir ve ne kadar sürebilir?

Tutuklanma nedir sorusuna yanıt olarak, tutukluluk geçici bir önlem olup, soruşturma ve yargılama süreçleri boyunca sürer. Ancak bu süre kanunla belirlenen azami sınırları aşmamalıdır.

7.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve deliller karartılamaz mı?

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusu kapsamında, delil karartma riskine karşı tutuklanabilirsiniz. Ancak bu durumda dahi adil yargılanma ve savunma haklarınız korunur.

8.Tutuklanma nedir ve hangi durumlarda uygulanır?

Tutuklanma nedir diye sorulduğunda, kuvvetli suç şüphesinin varlığı ve tutuklamayı gerektiren nedenlerin bulunması durumunda uygulanabileceğini söyleyebiliriz.

9.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve duruşmaya katılabilir miyim?

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusunun önemli bir yanıtı, duruşmalarınıza bizzat katılma veya avukatınız aracılığıyla savunma yapma hakkınızın bulunmasıdır.

10.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve sessiz kalabilir miyim?

Evet, tutuklandığınızda sessiz kalma hakkınız vardır. Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusunun en temel yanıtlarından biri, bu hakkın size hatırlatılması gerektiğidir.

11.Tutuklanma nedir ve nereye itiraz edebilirim?

Tutuklanma nedir diye sorarsanız, bu bir geçici önlem olup, tutuklama kararına karşı üst mahkemeye itiraz hakkınız vardır.

12.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve kötü muamele görürsem ne yapabilirim?

Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusuna ek olarak, kötü muamele veya insan hakları ihlali durumunda, şikayette bulunma ve avukatınız aracılığıyla ilgili makamlara başvurma hakkınız vardır.

13.Tutuklanma nedir ve beraat edersem ne olur?

Tutuklanma nedir sorusunun bir diğer önemli boyutu da, beraat ettiğinizde haksız tutuklanmadan doğan tazminat hakkınızın bulunmasıdır.

14.Tutuklanırsam haklarım nelerdir ve ne kadar süre tutulabilirim?

Tutuklandığınızda, belirli bir süre içinde mahkemeye çıkarılmalısınız. Tutuklanırsam haklarım nelerdir sorusu çerçevesinde, süresiz tutulma gibi bir durum söz konusu olamaz.

15.Tutuklanma nedir ve adil yargılanma hakkım korunur mu?

Tutuklanma nedir sorusuna yanıt olarak, yargılama sürecinde tutuklu bulunmanız durumunda dahi, adil yargılanma hakkınızın korunması gerektiğini söyleyebiliriz.

ANKARA CEZA AVUKATINA SORU SORABİLİRSİNİZ.

Ceza hukuku davaları, suç işlendiği iddiasıyla açılan davalardır ve toplum düzenini, bireylerin hak ve özgürlüklerini koruma amacı taşır. Bu davalarda, suç isnat edilen kişi (sanık) ile devleti temsil eden savcı karşı karşıya gelir. Ceza hukuku alanında merak ettiklerinizi alanında uzman Ankara ceza avukatına sormak için Avukata sor linkini tıklayarak sorabilirsiniz.

BU KONUDA BELIRLEYECEĞINIZ GÜN VE SAATTE AVUKATTAN ONLINE DANIŞMANLIK ALABILIRSINIZ.

Sorularınızı ve bu sorularla ilgili evrakı sisteme yükleyebilirsiniz. Online danışmanlıkta istediğiniz gün ve saati seçebildiğiniz gibi görüşme tipini de seçebilmektesiniz. Zoom, teams, whatsapp ya da telefon üzerinden görüşme sağlanabilmektedir. Ödemenin ardından tarafınıza randevu yapıldığına dair mail ile bilgi gelmektedir. Sistemde yaşanan herhangi bir sorun olduğundan iletişim numaralarımızdan iletişime geçtiğinizde toplantı manuel olarak planlanabilir. Müvekkillerimizin doğru bilgiye hızlı ve güvenilir şekilde ulaşmasını sağlamak için kurulan Online Danışmanlık Sistemimizden yüzlerce randevu alınmış olup müvekkillerimizin faydalanması amaçlanmıştır.