ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI (2024)

Askeri disiplin cezaları, askerî görevler sırasında işlenen fiiller nedeniyle uygulanan cezalardır ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu‘na dayanmaktadır. Bu kanun, askerî şahıslar hakkında hüküm doğurmaktadır. İhtiyat askeri şahıslar da, askeri görevde bulundukları süre boyunca bu kanuna tabidir ve bu süre zarfında işledikleri fiiller nedeniyle askeri cezalar alabilirler.

ASKERİN DİSİPLİN CEZALARI

6413 sayılı Askeri Disiplin Kanunu‘na göre; subaylar, astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erler ile askeri öğrenciler bu Kanun kapsamında askeri disiplin hukukuna tabidirler. Diğer bir ifadeyle, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu denilince akla 6413 sayılı kanun gelmektedir. Bu kanun, askerî disiplinin sağlanması ve korunması amacıyla uygulanmaktadır ve askeri personelin davranışlarını düzenleyen temel yasal çerçeveyi oluşturur.

6413 sayılı Askeri Disiplin Kanunu’nun 11. maddesine göre, subaylar, astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilebilecek askeri disiplin cezaları şu şekildedir:

• Uyarma
• Kınama
• Hizmete kısmi süreli devam
• Aylıktan kesme
• Hizmet yerini terk etmeme
• Oda hapsi
• Silahlı Kuvvetlerden ayırma

ASKERİ DİSİPLİN CEZALARININ GEREKTİRDİĞİ CEZA PUANLARI

Verilecek askeri disiplin cezaları gerektirdiği disiplin ceza puanları ise şu şekildedir:

Askeri Disiplin Cezaları Veren Merciler

Uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam ve aylıktan kesme askeri disiplin cezaları disiplin amirleri tarafından verilir.

Hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi askeri disiplin cezaları hem disiplin kurulu hem de disiplin amirleri tarafından verilebilir.

Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ise yüksek disiplin kurulu tarafından verilir.

UYARMA CEZASI

Uyarma cezası, personelin görevini yerine getirirken veya davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğini yazılı olarak bildirmektir. Askeri cezalar arasında en hafif olanıdır. Askeri personele uyarma cezası verilmesine neden olacak davranışlar şunlardır:

• Emri mütalaa etmek: Usulüne uygun olarak verilmiş bir emir hakkında; emrin uygun olmadığını, yanlış verildiğini, yapılamayacağını ve benzeri şekilde amirini alenen eleştirmek veya itirazda bulunmaktır. Amir karar verene kadar astın fikrini savunması veya emrin kanunsuz olduğuna dair kanaatini belirtmek için yaptığı itiraz, bu kapsamda disiplinsizlik teşkil etmez, ancak oluşabilecek diğer disiplinsizlikler saklıdır.
• Görevde kayıtsızlık: Görev esnasında, yetkili makamlarca izin verilen durumlar dışında görevle veya askeri hizmetle ilgisi olmayan işler yapmak.
• Hizmet dışındayken amir veya üste saygısızlık: Hizmet dışında, bilinen ve tanınan amir veya üstlere karşı saygısız davranışlarda bulunmak.
• Mesai çizelgesine uymamak: Özürsüz veya izinsiz olarak mesaiye geç gelmek, erken ayrılmak veya günlük mesai çizelgesine uymamak.
• Kılık ve kıyafeti bozuk olmak: Kılık ve kıyafet ile ilgili nizamlara ve belirlenmiş kurallara riayet etmemek.
• Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak: Türkiye Büyük Millet Meclisine yapılan müracaatlar hariç olmak üzere, kanun ve nizamlarla belirlenmiş usul ve kurallara uymadan yazılı, sözlü veya elektronik müracaat veya şikayette bulunmak.
• İsraf etmek: Yetkili makamlarca belirlenmiş tasarruf tedbirlerine uymamak veya kullanımına sunulan kamu kaynaklarını gereksiz yere harcamak.
• Saygısız davranmak: Aynı rütbe veya kıdemde olan ya da amir veya maiyet ilişkisi bulunmayan kişilere söz ve hareketlerle sataşmak veya kötü muamelede bulunmak.
• Başkalarını kötülemek: Amirler, üstler veya çalışma arkadaşları hakkında onların bulunmadığı ortamlarda kötüleyici veya olumsuz intiba yaratacak sözler söylemek.
• Askeri nezaket kurallarına uymamak: Nizamlarla belirlenmiş askeri görgü, protokol ve davranış kurallarına aykırı hareket etmek.
• Hizmet haricinde yalan söylemek: Amir veya üst tarafından denetim ve gözetim sorumluluğu kapsamında sorulan sorulara kasıtlı olarak doğru cevap vermemek.
• Selam vermemek: Selamlama ile ilgili olarak nizamlarla belirlenmiş kurallara riayet etmemek.
• Zamana riayet etmemek: Belirli zamanda yapılması gereken faaliyetlere özürsüz geç kalmak.
• Mesai dışında aşırı alkol kullanımı: Mesai dışında sivil veya üniformalı olarak aşırı alkol alarak kişisel veya kurumsal imaj kaybına yol açacak olumsuz davranışlarda bulunmak.
• Görev dönüşü bilgi vermemek: Verilmiş bir emrin uygulanışı veya sonuçları hakkında emri verene bilgi vererek sonraki emirleri almamak.
• Kişisel ve çevre temizliğine dikkat etmemek: Askeri hizmet esnasında belirlenmiş kişisel veya çevre temizliği kurallarına riayet etmemek.
• Kendini geliştirmede yetersiz kalmak: Görevini etkin yapabilmesini sağlayacak bilgi ve becerileri kazanmada gerekli çabayı göstermemek.

KINAMA CEZASI

Kınama cezası, personelin görevini yerine getirirken veya davranışlarında kusurlu olduğunu yazılı olarak bildirmektir. Askeri personele kınama cezası verilmesine neden olacak davranışlar şunlardır:

• Amir veya üste nezaketsizlik: Hizmette veya hizmetle ilgili durumlarda amir veya üste karşı saygısızlık teşkil etmeyen, ancak askeri nezaket, protokol ve terbiye kurallarına aykırı davranışlarda bulunmaktır. Askeri nezaket, protokol ve terbiye kurallarının astlara veya maiyetindekilere önceden duyurulmuş olması veya bu kuralları bilmeleri gerektiğinin objektif olarak kabul edilmesi durumunda disiplin cezası verilebilir.
• Meslek etiğine aykırı davranış: Önceden ilan edilmiş mesleki etik kurallara aykırı davranışlarda bulunmak.
• Küfürlü konuşmak: Aynı rütbe veya kıdemdeki arkadaşlarına veya astlarına karşı, terbiye ve adaba uygun olmayan sözler sarf etmektir.
• Askeri silsileyi bozmak: Müsaade edilmediği halde veya durumun gerektirdiği haller dışında, herhangi bir talebini askeri hiyerarşiye uymadan doğrudan daha üst amirlerine iletmektir.
• Uygun olmayan hitaplar: Çevresindekilere, nizamlar, emirler ve askeri teamüllerle belirlenmiş hitap şekilleri dışında hitaplarda bulunmaktır.
• Sorumluluktan kaçınmak: Kanun ve nizamlarla kendisine verilmiş görevlerin gerektirdiği sorumluluğu üstlenmekten kaçındığını gösterecek tavır ve davranışlarda bulunmaktır.
• Askeri eşyayı uygun kullanmamak: Hizmete tahsis edilmiş askeri eşyayı düzgün ve talimatlara uygun kullanmayarak zarar görmesine veya aşırı yıpranmasına sebep olmaktır.
• Sağlık kurallarına uymamak: Sağlığın korunması veya salgın ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için yetkili makamlarca yürürlüğe konmuş tedbirlere uymamak veya hizmet verdiği ortamdaki kişilerin sağlığını tehlikeye atacak davranışlarda bulunmaktır.

HİZMETE KISMİ SÜRELİ DEVAM CEZASI

Hizmete kısmi süreli devam cezası, disiplin cezası alan personele mesai sonrasında günde üç saati aşmayacak ve her hâlükârda saat 24.00’ü geçmeyecek şekilde, kadro görevinde veya kadro görevi dışında statüsüne uygun askeri hizmetlerin yaptırılmasıdır. Askeri personele bu cezayı gerektiren davranışlar şunlardır:

• Üste saygısızlık: Hizmet sırasında veya hizmetle ilgili durumlarda üste gösterilmesi gereken saygıyı kasten göstermemek veya üstün yaptığı uyarı, eleştiri veya ikazı saygıyla kabul edip dinlememek.
• Görev yerini izinsiz terk etmek: Kışlasından veya görev yerinden 24 saati aşmayacak şekilde ayrılmak veya geçerli bir mazereti olmadan tam bir mesai günü işe gelmemek.
• Temaruz: Bazı isteklerini yerine getirmek, kişisel bir menfaat sağlamak, görev veya sorumluluktan kaçmak gibi amaçlarla hastalığını abartmak veya hasta olmadığı halde rahatsızmış gibi göstererek sağlık kuruluşlarına sevk edilmesini sağlayarak günlük mesainin bir kısmına katılmamak.
• Uygunsuz davranışlarda bulunmak: Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve temsil ettiği makam, rütbe veya statünün onur ve vakarına yakışmayan davranışlarda bulunmak.
• Ketum davranmamak: Görevi ile ilgili gizli olmayan ancak açıklanmaması gereken bir bilgiyi yetkisiz kişilerin öğrenebileceği şekilde açıklamak.

AYLIKTAN KESME CEZASI

Aylıktan kesme cezası, disiplin cezası alan personelin sosyal güvenlik mevzuatına göre hesaplanan prime esas kazanç tutarından, ekli (1) sayılı çizelgede belirtilen oranlarda kesinti yapılmasıdır. Ceza, maaşı tahakkuk ettiren birim tarafından personelin maaşından kesilerek uygulanır. Aylıktan kesme işlemi tam lira üzerinden yapılır, kuruşlar dikkate alınmaz. Askeri personele bu cezayı gerektiren davranışlar şunlardır:

• Amire saygısızlık: Hizmet sırasında veya hizmetle ilgili durumlarda amire gösterilmesi gereken saygıyı kasten göstermemek veya amirin yaptığı uyarı, eleştiri veya ikazı saygıyla kabul etmemek.
• Yalan söylemek: Askeri hizmetle ilgili veya görevle ilgili konularda amirlere veya bilgi vermekle yükümlü olduğu kişi ve makamlara kasten gerçeğe aykırı ve yanlış beyanda bulunmak.
• Hizmetle ilgisiz emir vermek: Astlarına, hizmetle ilgisi olmayan emirler vermek.
• Maiyetinin gözetiminde ihmal göstermek: Astlarının ve emri altındakilerin denetim, kontrol ve gözetiminde ihmal göstermek.
• Ayrımcılık yapmak: Görev sırasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep gibi nedenlerle ayrım yaparak işlem tesis etmek ve bu şekilde görev yerinde huzursuzluğa neden olmak.
• Yasak yerlere girmek: Resmi üniforma ile genelev, kumarhane, meyhane, bar ve benzeri yerlere veya garnizon komutanlıklarınca girilmesi yasaklanmış diğer yerlere girmek.
• Kayırma talep etmek: Özlük haklarıyla ilgili veya başka bir kişisel menfaat sağlamak amacıyla başkalarını aracı koyup, öncelik ve ayrıcalık talep etmek.
• Maiyetinden hediye kabul etmek: Astlarından, makul bir seviyenin üstünde maddi değeri olan hediyeleri kişisel menfaat elde etmek amacıyla kabul etmek.
• Hizmetteyken siyasi konuşmalar yapmak: Mesai saatlerinde veya hizmetle ilgili durumlarda siyasi içerikli konuşmalar yapmak.
• Yasak faaliyetlere katılmak: Yetkili makamlarca yasaklanmış olan toplantı, gösteri, yürüyüş ve benzeri faaliyetlere katılmak.
• İzinsiz olarak garnizonu terk etmek: İzinli olmadığı halde görev yaptığı garnizon sınırlarını terk etmek.
• Ulaşım güvenliğini ihlal etmek: İzin, istirahat, hava değişimi, terhis ve benzeri nedenlerle görev yerine gidiş ve dönüşlerde terörle mücadele kapsamında emredilen yol güzergahının dışına çıkmak, belirlenen günler dışında seyahat etmek veya yapılan planlamaya aykırı seyahat etmek.

HİZMET YERİNİ TERK ETMEME CEZASI

Hizmet yerini terk etmeme cezası, personelin mesai bittikten sonra görev yerinden ayrılmayarak resmi daire, kışla, eğitim alanları ve benzeri yerlerde hizmete devam etmesidir. Bu ceza, disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre uygulanır ve disiplin kurulu tarafından dört ila on gün arasında verilebilir. Disiplin kurulundan ceza alan personele uygun bir yatak yeri tahsis edilir ve tatil günlerinde cezanın infazına ara verilir. Cezanın uygulanması sırasında, hizmete ilişkin durumlar dışında, günde toplam bir saati geçmemek üzere ziyaretçi kabul edilebilir. Bu cezayı gerektiren fiiller şunlardır:

• Emre itaatsizlik: Kasıtlı olarak hizmetle ilgili bir emri tam olarak yerine getirmemek ya da emri değiştirerek veya aşarak uygulamak.
• Kısa süreli kaçmak: Kışladan veya görev yerinden yedi günü geçmeyecek şekilde kaçmak veya bir tam mesai gününe gelmemek.
• İzin süresini aşmak: İzin, istirahat veya hava değişimi süresini geçerli bir mazeret olmaksızın altı günü geçmeyecek şekilde aşmak ve bu süre içinde kendiliğinden geri dönmek.
• Hizmete tahsisli eşyaya zarar vermek: Harp malzemesi veya askeri eşyayı kasıt, ihmal veya tedbirsizlik sonucu kaybetmek veya zarar vermek.
• Hediye istemek veya borç almak: Astlarından veya altlarından hediye istemek veya borç almak.
• Disiplinsizliği soruşturmamak: Maiyetinin işlediği bir disiplinsizlik fiilini bilmesine rağmen, ceza verme yetkisi olan durumlar dışında kasten disiplin soruşturması yapmamak.
• Asta kötü muamele: Astına askeri kurallara aykırı kötü davranmak, eziyet amacıyla hizmetini zorlaştırmak veya başkalarının kötü muamelesine göz yummak.
• Nöbet talimatına aykırı davranmak: Maddi zarara neden olmayacak şekilde nöbet yerini terk etmek veya nöbet talimatlarına aykırı hareket etmek.
• Hoşnutsuzluk yaratmak: Çalıştığı ortamda söz veya fiilleriyle hizmetin yerine getirilmesini olumsuz etkilemek.
• Tahrik: Askerleri amirlerine veya üstlerine karşı itaatsizliğe, saygısızlığa, mukavemet göstermeye veya saldırıda bulunmaya kışkırtmak.
• Sarhoşluk: Tıbbi raporla kanıtlanmış veya gizlenemeyecek derecede sarhoş olarak göreve gelmek veya görev sırasında alkollü içki içmek.
• Kumar oynamak: Askeri alanlarda kumar oynamak.
• Yasaklı malzemeyi bulundurmak: Kıta, karargâh ve kurumlarda veya görev sırasında yasaklanmış cep telefonu, bilgisayar, radyo, teyp, fotoğraf makinesi gibi cihazları bulundurmak veya kullanmak.
• İzinsiz üyelik: Meslek kuruluşları, dernek, vakıf üyelikleri veya spor kulüplerine izinsiz üye olmak.
• Disiplin cezasına karşı gelmek: Yetkili kişi veya organlar tarafından verilen disiplin askeri disiplin cezalarına, idari yaptırımlara veya disiplinsizlik nedeniyle verilen görev ve sorumluluklara karşı çıkmak.
• Kavga etmek: Meşru savunma durumları dışında, askeri alanda birisine vurmak.

SİLAHLI KUVVETLERDEN AYIRMA CEZASI

Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası, personelin mevcut mevzuata göre Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesilmesi veya durumuna göre sözleşmesinin feshedilmesini gerektirir. Bu cezayı alan askerler, seferberlik ve savaş durumları hariç, Türk Silahlı Kuvvetlerinde hiçbir görev alamazlar. Bu ceza, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığında oluşturulacak yüksek disiplin kurulu tarafından verilir ve ilgili kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının onayı ile yürürlüğe girer. Generaller ve amiraller için ise bu ceza, Genelkurmay Başkanlığında oluşturulacak yüksek disiplin kurulu tarafından verilir ve uygulanır. Askeri cezalar arasında en ağırıdır. Bu cezayı gerektiren fiiller şunlardır:

• Aşırı borçlanmak ve borçlarını ödeyememek: Nafaka, trafik kazası, doğal afet, personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve benzeri zorunluluk halleri hariç olmak üzere, aşırı borçlanmaya eğilimli olmak ve borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmek.
• Ahlaki zayıflık: Görevine, sosyal ve aile hayatına zarar verecek derecede çıkar peşinde koşmak, içkiye ve kumara düşkün olmak veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde yüz kızartıcı, utanç verici veya toplumun genel ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunmak.
• Hizmete engel davranışlarda bulunmak: Devletin ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarına zarar verecek tutum ve davranışlar sergilemek veya ağır suç veya disiplinsizlik oluşturan eylemlerde bulunmak.
• Gizli bilgileri açıklamak: Yetkisi olmadığı halde, devletin güvenliği ile iç ve dış siyasi çıkarlarına ilişkin gizli bilgileri yetkisiz kişi ve kuruluşlara vermek, ulaştırmak veya açıklamak.
• İdeolojik veya siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak: Siyasi partilere üye olmak, ideolojik veya siyasi faaliyetlere karışmak, ideolojik veya siyasi amaçlarla disiplini bozucu tavır ve davranışlarda bulunmak.
• Uzun süreli firar etmek: Geçerli bir mazereti olmaksızın kesintisiz olarak bir yıldan fazla süre ile izin süresini geçirmek veya firar halinde bulunmak.
• Disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek: Disiplini bozucu tavır ve davranışları alışkanlık haline getirmek veya aldığı disiplin askeri disiplin cezalarına rağmen ıslah olmamak.
• İffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak: İffetsizliği bilinen bir kişiyle bilerek evlenmek veya bu evliliği sürdürmek, böyle bir kişiyi yanında bulundurmak veya nikahsız olarak karı koca gibi sürekli bir arada yaşamakta ısrar etmek.
• Gayri tabii ilişki: Bir kimseyle gayri tabii cinsel ilişkiye girmek veya bu fiili rızasıyla yaptırmak.

DİSİPLİN CEZA PUANINA BAĞLI OLARAK AYIRMA CEZASI

Disiplin ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası, disiplinsizliğin alışkanlık haline geldiği durumlarda sözleşmeli subay ve astsubaylar hariç, subaylar, astsubaylar ve uzman jandarmalar hakkında uygulanan bir ceza türüdür. Bu ceza, belirli bir süre zarfında belirli sayıda disiplin cezası alan personele verilir. Disiplin ceza puanına bağlı olarak ayırma cezası verilecek durumlar şunlardır:

• Son bir yıl içinde: En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son bir yıl içinde toplam 18 disiplin ceza puanı almak veya en az iki farklı disiplin amirinden toplamda 12 veya daha fazla disiplin cezası almak.
• Son beş yıl içinde: En son alınan disiplin cezasının kesinleştiği tarihten geriye doğru son beş yıl içinde toplam 35 disiplin ceza puanı almak veya en az iki farklı disiplin amirinden toplamda 25 veya daha fazla disiplin cezası almak.

Ceza puanlarının hesaplanması, ekli (2) sayılı çizelgeye göre yapılır.

ASKERİ ÖĞRENCİLER HAKKINDA VERİLEBİLECEK ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI

Kanun’un 22. maddesi uyarınca, askeri öğrenciler hakkında verilebilecek askeri disiplin cezaları şu şekildedir:

• Kınama: Öğrencinin disiplinsizlik teşkil eden davranışlarının somut olarak tespit edilmesi ve yazılı olarak bildirilmesidir.
• İzinsizlik: Öğrencinin hafta sonu tatilinden faydalandırılmaması cezasıdır.

Kanun, askeri öğrencilerin kanun, nizam ve emirlerle belirlenmiş görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi, uyması gereken kurallara uymaması veya yasaklanan fiilleri işlemesi durumunda, yukarıdaki cezalardan birinin uygulanmasını öngörmektedir. Bu cezalar, öğrencilerin disiplinini sağlamak ve askeri eğitim sürecinde düzeni korumak amacıyla kullanılmaktadır.

ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA VERİLEBİLECEK ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI

Erbaş ve Erler hakkında Kanun’un 25. maddesi çerçevesinde verilebilecek askeri disiplin cezaları şunlardır:

• İzinsizlik Disiplin Cezası: Bu ceza, erbaş ve erin hafta sonu tatilinden faydalandırılmamasını ifade eder.
• İlave Hizmet Yükleme Disiplin Cezası: İlave hizmet yükleme cezası, erbaş ve erin mesai içinde, mesai sonrasında veya hafta sonu tatil günlerinde belirlenen bir vazifede aralıklı veya sürekli olarak ve günde sekiz saatten fazla olmamak üzere görevlendirilmesidir.
• Oda Hapsi Disiplin Cezası: Bu ceza, belirli bir süre için tahsis edilen hapis odasında yerine getirilir. Barış zamanında en fazla otuz güne kadar, seferberlik ve savaş zamanında ise disiplin kurulu tarafından on günden otuz güne kadar verilebilir.
• Hizmetten Men Disiplin Cezası: Hizmetten men cezası, erbaş ve erin günlük hizmetten uzaklaştırılmasıdır. Bu ceza disiplin kurulu tarafından en az yedi gün olmak üzere on beş güne kadar verilebilir. Seferberlik ve savaş hallerinde ise disiplin kurulu tarafından verilir.

Erbaş ve erlerin disiplin askeri disiplin cezaları; disiplin amirleri tarafından izinsizlik ve ilave hizmet yükleme askeri disiplin cezaları olarak takdir edilir. Ancak olumlu bir hizmet ve disiplin geçmişi varsa disiplin cezası verilmeyebilir. Hizmetten men veya oda hapsi cezası ise disiplin kurulu tarafından verilir ve daha ciddi disiplinsizlik hallerinde uygulanır.

ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI SORUŞTURMA SÜRECİ

Disiplin cezası verilebilmesi için izlenen süreç aşağıdaki adımlardan oluşur:

• Disiplin Suçu İddiasının Öğrenilmesi: Disiplin suçu işlendiğine dair bilgi veya şikayetin ilgili disiplin amirine ulaşmasıyla süreç başlar.
• Soruşturmacı Tayin Edilmesi: İddiaları araştırmak ve delilleri toplamakla görevli soruşturmacı atanır.
• Soruşturma İşlemlerinin Yürütülmesi: Soruşturmacı, delilleri toplar, tanıkları dinler ve olayı aydınlatmak için gerekli incelemeleri yapar.
• Soruşturmanın Disiplin Kuruluna Sevk Edilmesi: Soruşturma sonucunda elde edilen bulgular, disiplin kuruluna
• Askeri Personelin Savunmasının Alınması: Askeri personel, suçlamalar hakkında savunma yapma hakkına sahiptir ve bu savunma süreci soruşturma kapsamında değerlendirilir.
• Ceza Tayini İçin Karar Verilmesi: Disiplin kurulu, elde edilen deliller ve savunma doğrultusunda ceza tayini yapar.

SORUŞTURMADA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

Soruşturma sürecinde disiplin cezası verilmesi için belirli zamanaşımı süreleri şu şekildedir:

• Disiplin Amirleri Tarafından: Disiplinsizliğin öğrenilmesinden itibaren bir ay içinde ve her halükârda disiplin cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez.
• Disiplin kurulu Tarafından: Disiplin kurulu tarafından soruşturmanın başlatılmasından itibaren altı ay içinde ve her halükârda disiplin cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra disiplin cezası verilemez.
• Silahlı Kuvvetlerden Ayırma Cezasında: Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren durumun tespit edilmesinden itibaren bir yıl içinde ve her halükârda disiplin cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihten itibaren beş yıl geçtikten sonra aynı sebeple yüksek disiplin kurulu tarafından ceza verilemez.

Bu süreçler, disiplin sürecinin adil ve hızlı bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla belirlenmiştir.

ASKERİ DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI İTİRAZ YOLU

Disiplin amirleri ve disiplin kurulu tarafından verilen askeri disiplin cezalarına karşı itiraz süreci şu şekilde işler:

Disiplin Amirleri Tarafından Verilen Askeri Disiplin Cezalarına İtiraz

• Askeri disiplin cezaları tebliğinden itibaren üç iş günü içinde, hakkında ceza verilen kişi bir üst disiplin amirine itiraz edebilir.
• İtiraz süresi içinde yapılmayan itirazlar kesinleşir.
• Üst disiplin amiri, beş iş günü içinde itirazı değerlendirir ve karara bağlar.
• İtiraz haklı görülürse, üst disiplin amiri verilen askeri disiplin cezalarını hafifletebilir veya kaldırabilir. Aksi halde itiraz reddedilir.
• Kabul veya ret kararı, itiraz edene tebliğ edilerek kesinleşir.

Disiplin Kurulu Tarafından Verilen Askeri Disiplin Cezalarına İtiraz

• Disiplin kurulu tarafından verilen kararın tebliğinden itibaren beş iş günü içinde, hakkında karar verilen kişi veya teşkilatında disiplin kurulu bulunan komutan veya askeri kurum amiri, bir üst komutanlığın disiplin kuruluna itiraz edebilir.
• Disiplin kuruluna itiraz süresinde yapılmayan itirazlar kesinleşir.
• Üst komutanlık disiplin subayı, beş iş günü içinde gerekli incelemeleri yaparak dosyayı disiplin kuruluna sevk eder.
• Disiplin kurulu, en geç on iş günü içinde dosyayı inceleyerek karar verir. Disiplin kurulu gerekirse tahkikat yapabilir, disiplin kurulu itirazı yerinde görürse yeni bir karar verir, aksi halde disiplin kurulu itirazı reddeder.
• İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir ve itiraz edenlere tebliğ edilerek kesinleşir.

Bu süreçler, askeri personelin askeri disiplin cezalarına karşı haklarını korumaları ve askeri disiplin cezalarının adil bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak amacıyla belirlenmiştir. Her aşamada sürelerin dikkatlice takip edilmesi ve itirazların yazılı olarak yapılması önemlidir.

ASKERİ DİSİPLİN CEZALARINA KARŞI YARGI YOLU VE İPTAL DAVASI

Kanun’un 43. maddesine göre, askerî öğrenciler ile erbaş ve erler hakkında verilen askeri disiplin cezaları ile subay, astsubay, uzman erbaş ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilen cezalar hariç olmak üzere, bu Kanun kapsamındaki diğer disiplin cezalarına karşı iptal davası açılabilir. Ancak seferberlik ve savaş zamanında yüksek disiplin kurulu tarafından verilen Silahlı Kuvvetlerden ayırma askeri disiplin cezaları yargı denetimi dışındadır.

Bu çerçevede, kınama askeri disiplin cezaları dışında kesinleşen veya itiraz edilmeden kesinleşen askeri disiplin cezalarına karşı açılacak iptal davası süreci şu şekildedir:

• İtiraz veya Kesinleşme: Disiplin cezası tebliğ edildikten sonra hakkında ceza verilen kişi, cezanın kesinleşmesi veya itiraz süresinin geçmesi durumunda, iptal davası açabilir.
• Dava Açma Süresi: Disiplin cezasının kesinleşmesinden ve ilgilisine tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir.
• İptal Davası Süreci: İptal davası, genel idari dava hükümlerine göre yürütülür. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesi uyarınca açılacak olan dava, askeri disiplin cezalarının hukuka uygunluğunun idari mahkeme tarafından incelenmesini sağlar.

Askeri disiplin cezalarının iptali için açılacak iptal davası, personelin görev yaptığı idare mahkemesinde görülür. Yargılama süresince göreve devam etme talebinde bulunulması halinde, Askeri disiplin cezalarının iptali için açılacak davanın yürütmenin durdurulması talebiyle açılması önem taşır.

Yürütmenin durdurulması kararı (YD Kararı), idari işlemin yürütülmesini (icra edilmesini) durduran ve dava konusu idari işlemin tüm hukuki sonuçlarını askıya alan geçici bir tedbir mahiyetindedir. Bu karar, iptal davası açılması koşuluyla alınabilir ve bağımsız bir dava olarak talep edilemez.

İdare mahkemesinde dava açarken hedef, idari işlemin iptali ile hukuksuz bir şekilde yapılan işlemin geri alınmasını sağlamaktır. Ancak iptal kararının çıkması zaman alabilir ve bazı durumlarda bu süre zarfında işlemin uygulanması telafisi imkânsız zararlar doğurabilir. Bu nedenle, idari yargıda yürütmenin durdurulması kararı önemli bir mekanizma olarak devreye girmektedir.

Anayasa Mahkemesi’nin kararına göre, uyarma ve kısmi süreli hizmete devam askeri disiplin cezalarına karşı da itiraz yolu işletilebilir ve bu askeri disiplin cezaları için idari yargıda iptal davası açılabilir.

Bu süreçlerin doğru bir şekilde takip edilmesi ve gerekli sürelerin dikkate alınması önemlidir. İptal davası, askeri disiplin cezalarının hukuka uygunluğunu denetlemek ve askeri personelin haklarını korumak amacıyla kullanılan etkili bir yasal yol olarak değerlendirilir.

Askeri disiplin cezaları konusunda uzman bir  idari dava avukatı Ankara destek almak, doğru ve hukuki açıdan sağlam bir konumda olmanıza yardımcı olabilir. Askeri disiplin cezaları konusunda uzman İdari dava avukatı Ankara ile istediğiniz yerden görüntülü ve farklı şekilde iletişim kurmak ve bilgi almak için Online Danışmanlık Sistemimizden randevu alabilirsiniz.