YÜKSEKÖĞRETİM 35. MADDE KEFALET SENEDİ

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununa göre araştırma görevlisi kadrolarında bulunan kişiler, taahhütname ve kefalet senedi imzalayarak, yüksek lisans veya doktora çalışması yapmak üzere bir başka üniversiteye tahsis edilebilmekte, başka bir deyişle 35. Madde kefalet senedi imzalayarak mecburi hizmetle yükümlenmektedir. Bu makalemizde 35. madde kefalet senedi ile imzalanan taahhütname ve kefalet senedi hakkında bilgi verilecektir.

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ NEDİR?

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 33. Maddesi araştırma görevlileri ile ilgili tanım “araştırma görevlileri, yükseköğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim elemanıdır” şeklinde yapılmakla birlikte 35. Madde kefalet senedi kapsamında taahhütname ve kefalet senedi imzalayarak lisansüstü eğitim görmek üzere başka üniversiteye görevlendirmeleri mümkündür.

33A ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ

33a araştırma görevlisi üniversitelerde daimi kadro olmakla birlikte, araştırma görevlisinin kim tarafından seçileceği, kaç yıl sözleşme imzalanacağı, araştırma görevlisi nasıl olunacağı, 50d araştırma görevlisi mi yoksa 33a araştırma görevlisi olmanın avantajlı olacağı, ne gibi bir görev üstleneceği, kimlerin araştırma görevlisi olacağı, yurt dışında öğrenim yapılacak üniversite listesi, araştırma görevlisinin maaşı, 35. Madde kefalet senedi, taahhütname ve kefalet senedi ve araştırma görevlisi olmanın adımları için sitemizde yer alan Akademik Kadro İlanı başlıklı makalemizi incelemeniz yeterli olacaktır.

MADDE İLE GÖREVLENDİRME NEDİR?

2547 Sayılı Kanunun 35. Maddesi öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla araştırma görevlisi kadroları, araştırma/doktora çalışmaları yaptırmak üzere başka bir üniversiteye, görevlendirilir, bu aşamada taahhütname ve kefalet senedi imzalanır, 35. Madde kefalet senedi kapsamında yurt içinde diğer üniversitede geçirdikleri süre kadar, yurt dışında ise sürenin iki katı kadar mecburi hizmet ile yükümlenir.  Mecburi hizmetler eş durumu ve sağlık durumu hariç başka yükseköğretim kurumlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarında yerine getirilmesi mümkün değildir, yükümlülüğü yerine getirmeyenlere ise yükseköğretim kurumunda görev verilmemesi gerekir.

GÖREVLENDİRME EN FAZLA NE KADAR OLUR?

2547 35. madde kefalet senedi imzalayanlar doktora azami süreleri boyunca ya da araştırma süreleri boyunca görevlendirilebilir ve üniversite tarafından taahhütname ve kefalet senedi imzalanır. Taahhütname ve kefalet senedi örnekleri üniversitelerin sitelerinde yer almakla birlikte noter huzurunda imzalanmaktadır.

YÜKSEKÖĞRETİM 35. MADDE KEFALET SENEDİ

TAAHHÜTNAME VE KEFALET SENEDİ NEDİR? 

Taahhütname ve kefalet senedi aslında iki farklı hukuki belgeyi ifade eder, taahhütname, bir kişinin ya da kurumun belirli bir yükümlülüğü yerine getireceğine dair verdiği yazılı bir beyandır, kefalet senedi ise, bir kişinin (kefil) başka bir kişinin (borçlu) borcunu ödeyeceğine dair bir taahhütte bulunduğu yazılı belgedir. 35. madde kefalet senedi bir tarafta üniversitenin diğer tarafta kişi ve kefillerinin olduğu belgeyi ifade eder.

MADDE KEFALET SENEDİ

2547 Sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamında görevlendirilen araştırma görevlilerinin, doktora ya da eğitimleri sonrasında üniversitelerine geri dönmeleri beklenmektedir. Herhangi bir sebeple geri dönmemeleri durumunda, 35. Madde kefalet senediyle belirlenen kefiller bu sorumluluğun maddi yükümlülüğünü üstlenir. Taahhütname ve kefalet senedi, hem devletin hem de üniversitenin maddi ve asli çıkarlarını korumak için güvence mekanizması olarak işlev görmektedir.

MÜTESELSİL SORUMLULUK NE DEMEK?

Müteselsil sorumluluk, birden fazla borçlunun aynı borçtan dolayı alacaklıya karşı ortak bir sorumluluk üstlendiği hukuki bir durumdur. Bu sorumlulukta alacaklı, borcun tamamı için borçluların her birinden ayrı ayrı tahsilat talep edebilir, borçlulardan herhangi biri borcun tamamını öderse, diğer borçlulara başvurma yani rücu etme hakkına sahip olur. Taahhütname ve kefalet senedi kapsamında üniversite ile imzalanan 35. madde kefalet senedinde yer alan kefiller müteselsil sorumludur.

MADDE KEFALET SENEDİ İSTENMESİ HUKUKA AYKIRI MI?

2547 Sayılı Kanunun 35. madde kefalet senedi istenip istenmeyeceği, bu durumun hukuka aykırı olup olmadığı birçok yargı kararına konu olmuş ve karşı oy olsa da taahhütname ve kefalet senedi ile ilgili Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14.11.2022 tarihli kararı şu şekilde durumu açıklığa kavuşturmuştur; “…hakkaniyet gereği ve dayanağı Kanun hükmündeki mecburi hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmesi amacıyla, idarece bir taahhüt-kefalet senedinin düzenlenip, söz konusu madde kapsamındaki araştırma görevlileri ile ilgili yapılan masrafların istenebileceği açıktır…”

MADDE KEFALET SENEDİ VE ANGARYA YASAĞI

35. madde kefalet senedi kapsamında alınan taahhütname ve kefalet senedinde yer alan hükümler gereğince üniversite senet kapsamında kişiye ödediği ücretleri talep etmektedir. Ancak bu durum angarya yasağını ihlal etmektedir. Anayasa’nın 18 inci maddesinde zorla çalıştırma yasağı ile düzenlenen angarya yasağı açısından taahhütname ve kefalet senedindeki maaşın geri verileceği yönündeki düzenleme değerlendirildiğinde; angarya yasağı, Anayasa Mahkemesi kararlarında; kişinin emeğinin karşılığını almadan zorla çalıştırılması, bir maldan ya da kişinin çalışmasından karşılıksız yararlanma şeklinde tanımlanmıştır.

35. MADDE KEFALET SENEDİ DAVALARI

Araştırma görevlileri 2547 sayılı Kanun’un 35 inci maddesine göre yapılan görevlendirme kapsamında çalışırken maaş almaktadır. Taahhütname ve kefalet senedindeki şartların ihlali halinde bu çalışma karşılığı alınan maaş ödemelerinin geri verilmesi yönündeki düzenleme ile başlangıçta angarya yasağı söz konusu değilken, taahhüdün ihlali halinde maaşların geri verilmesi halinde araştırma görevlisinin ücret ödenmeksizin çalışmış olması durumu ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla 35. madde kefalet senedinde yer alan maaşların geri ödeneceği yönündeki düzenleme, angarya yasağının ihlali olduğu niteliğindedir. Aşağıda örnek kararlara yer verilmektedir;

• Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 25.01.2024 Tarihli Kararı           : “…araştırma görevlisine mecburi hizmet çalışması karşılığında yapılan maaş ve katkı payı ödemelerinin iadesi halinde davalının T.C. Anayasası’nın 18 inci maddesinde zorla çalıştırma yasağı ile birlikte düzenlenen angarya yasağına aykırı olarak ücret ödenmeksizin çalışmış olacağı, dava konusu taahhütname ve kefalet senetlerinde aksi yönde yer alan düzenlemenin ise zorla çalıştırma ve angarya yasağının ihlâli niteliğinde olduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun bulunduğundan, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir…”
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 17.01.2024 Tarihli Kararı : “…araştırma görevlileri, 2547 sayılı Kanun’un 35 inci maddesine göre yapılan görevlendirme kapsamında çalışırken her ne kadar maaş almakta iseler de; taahhütname ve kefalet senedindeki şartların ihlali halinde bu çalışma karşılığı alınan maaş ödemelerinin geri verilmesi yönündeki düzenleme ile başlangıçta angarya yasağı söz konusu değilken, taahhüdün ihlali halinde maaşların geri verilmesi halinde, araştırma görevlisi ücret ödenmeksizin çalışmış olma durumunda olacağından, senet maddesinde maaşların geri ödeneceği yönündeki düzenlemenin bu yönüyle de angarya yasağının ihlali olduğu kabul edilmelidir…”
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 10.01.2024 Tarihli Kararı : “…Mahkemece; taahhütname ve kefalet senedindeki mecburi hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde araştırma görevlisi kadrosunda bulunmanın ve çalışmanın karşılığı olan maaşların geri verileceğine dair senet hükmünün geçersiz olduğu…”

TAAHHÜTNAME VE KEFALET SENEDİ DAVALARINDA YARGI YERİ

35. madde kefalet senedi imzalayanlarda mecburi hizmeti yerine getirmeden istifa ya da müstafi sayılma halinde senedin hükümsüzlüğünü isteyen kişiler yargı yoluna başvururken taahhütname ve kefalet senedinin geçersizliğini idari yargı da mı yoksa adli yargı mı olduğunda tereddüt yaşamaktadır; görevli yargı yeri adli yargıdır;

• Danıştay 8. Dairenin 24.11.2022 Tarihli Kararı : “Bu durumda, uyuşmazlığın, taahhüt ve kefalet senedinin davacı ve kefilleri tarafından tek taraflı olarak imzalanarak idareye karşı taahhütte bulunulması ve bu taahhüt dolayısıyla taraflar arasında taahhütname ve kefalet senedinden kaynaklı bir alacak-borç ilişkisi doğduğu görülmekle, söz konusu uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre adli yargıda açılacak bir dava ile çözüme kavuşturulması gerekmekte olup, işbu davanın işlemin ikinci kısmına ilişkin bölümünün adli yargının görev alanında kaldığı gerekçesiyle görev yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir…”

ÜNİVERSİTE TAAHHÜTNAME VE KEFALET SENEDİ İMLAMAMIŞSA NE OLUR?

Üniversite bazı durumlarda 35. madde kefalet senedi imzalamayı unutmakta ya da taahhütname ve kefalet senedindeki asli şartları unutmaktadır. Bu gibi durumlarda senedin olmamasını yargı kararları kişi lehine hüküm tesis etmektedir;

• Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 31.10.2023 Tarihli Kararı : “…taraflar arasında bir taahhütname ve kefalet senedinin de bulunmadığı gözetildiğinde mecburi hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde araştırma görevlisi kadrosunda bulunmanın ve çalışmanın karşılığı olan yurt içi aylıklarının iade edilmesinin angarya yasağı kapsamında olduğunun kabulü gerekmektedir…”

ÖYP SENETLERİ GEÇERLİ Mİ?

ÖYP kapsamında görev yapan araştırma görevlilerinin önce 50d araştırma görevlisi akabinde 33a araştırma görevliliklerine geçirildiği ve bu kapsamda kefalet senedi istenmesi yıllarca şahit olduğumuz bir konudur. Bu anlarda üniversite Taahhütname ve kefalet senedi istemiş ve 35. madde kefalet senedi imzalattırmıştır. Bu senetlerin geçerli olduğu yargı kararları ile ortaya konulmuştur. (Danıştay 8. Dairenin 13.04.2023 Tarihli Kararı)

İSTİFA HALİNDE TAAHHÜTNAME VE KEFALET SENEDİ

Burada asıl önemli olan konu ise mecburi hizmet yükümlüğünü yerine getiremeyen ve 35. madde kefalet senedi imzalayan kişilerin senedin geçersiz kılmak adına ne yapmaları gerektiğidir; öncelikle istifa etmeden önce “Avukata Sor” ya da “Online Danışmanlık” kısmından avukatlarımızdan taahhütname ve kefalet senedi hakkında bilgi almaları, mecburi hizmet devri mi yoksa kefalet senedinin iptalinin mi mantıklı olacağını sormaları ve yargı yoluna taşımada destek almaları önem arzetmektedir. Ayrıca 2547 Sayılı Kanun’un 35’inci Maddesi Kapsamında Alınan Taahhüt ve Kefalet Senetleri Üzerine Bir İnceleme isimli makaleyi okuyabilirsiniz.

MADDE MECBURİ HİZMET DEVRİ

Taahhütname ve kefalet senedi devreye girmeden kişilerin eş ya da sağlık durumundan mecburi hizmet devri yapmaları mümkündür. Bu durumda 35. madde kefalet senedi devreye girmeyecektir. Akademisyenlerin eş durumundan mecburi hizmet devri ile ilgili makalemizi okuyabilir ve avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.

35. MADDE KEFALET SENEDİ VE TAAHHÜTNAME ÖRNEĞİ

2547 sayılı Kanunun 35. maddesine göre lisansüstü eğitim yapmak amacıyla başka üniversitelere gönderilen araştırma görevlilerinin, mecburi hizmet yükümlülüğü gereği 35. Madde Kefalet Senedi imzalamaları gerekmektedir, taahhütname ve kefalet senedi örneği aşağıda yer almaktadır; Noter tasdikli 2 adet doldurup Sicil Şube Müdürlüğüne teslim etmesi halinde ayrılma işlemleri gerçekleşecektir.

KAMU PERSONELİNE MAHSUS YÜKLENME SENEDİ VE MUTEBER İMZALI MÜTESELSİL KEFALET SENEDİ

1. 2547 Sayılı Kanun’un 35.maddesi hükümlerine göre, _________ Üniversitesi adına ___________ eğitimi görmek üzere __________ tarihleri arasında _______ Üniversitesine görevlendirildiğimden, aşağıdaki yer alan şartların kabulünü bu taahhütname ve kefalet senedi hükümlerinin tarafımdan ihlal edilmesi halinde taahhütname ve kefalet senedinde yazılı yaptırımların hakkımda aynen tatbik edileceğine rıza ve muvafakatımı beyan etmekteyim.
2. _________ eğitimini tamamlayıp _________ üniversitesindeki görevlendirmem bittiğinde; görevlendirilmemin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen müddet kadar _________ Üniversitesi’nin herhangi bir yerde gösterdiği veya göstereceği kanunlara uygun görevi kabul ve ifa etmeyi şimdiden taahhüt etmekteyim.
3. _________ üniversitesindeki görevlendirmem bittiğinde, görevlendirilmemin sona erdiği tarihten itibaren 15 gün içinde _________ Üniversitesindeki görevime başlayacağımı, aksi taktirde bu taahhütname ve kefalet senedinin hükümlerinin aynen uygulanmasını kabul ettiğimi beyan etmekteyim.
4. _________ üniversitesinde kaldığım sürece, kanun, tüzük, yönetmelik ve idari kararlara, gerek taahhütname ve kefalet senedi hükümlerine aykırı fiil ve hareketlerimin bulunması durumunda _________ Üniversitesine çağrılabileceğime, bu taktirde, hakkımda yine bu taahhütname ve kefalet senedinin yazılı müeyyidelerle birlikte mevzuatımızın gerektirdiği hukuki ve cezai tatbikatın icrasına muvafakatımı beyan ve ikrar etmekteyim.
5. _________ Üniversitesinde görevli olduğum sırada ya da bu taahhütname ve kefalet senedinin icabı mecburi hizmetimin ifası sırasında inzibati veya cezai yollardan meslekten veya devlet memurluğundan geçici veya daimi olarak çıkarıldığım veya müstafi addedildiğim ya da istifa suretiyle ayrıldığım taktirde, eksik kalan mecburi hizmet süremle orantılı olarak müfredatı aşağıda altıncı maddede belirtilen bilcümle matlubatı yine maddede tespit edilen hukuki esaslarla kayıtlı olmak şartıyla % 50 fazlası ile Kırklareli Üniversitesi’ne nakden ve tamamen ödemeyi taahhüt etmekteyim.
6. Yukarıda (1.maddede) yazılı sebeple _________ Üniversitesinde görevli olduğum sırada aylık, ücret, aidat, tazminat gibi adlar altında tarafıma yapılan her türlü ödemeler ile yol ve ikamet giderlerini ve bunlara ilave olarak şahsım adına her ne sebeple ve şartla olursa olsun sarf edilen meblağı; her biri için tediye ve sarf tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek ve tahakkuk tarihindeki mevduata uygulanan en  yüksek  faiz oranı  ve buna bağlı kanuni ödemelerle birlikte beşinci maddede belirtilen nedenlerden dolayı eksik mecburi hizmet sürem bulunduğu taktirde eksik süremle orantılı olarak, protesto  keşidesine ve hüküm istihsaline hacet kalmaksızın nakden ve defaten ya da bana verilen süre içerisinde eşit taksitlerle % 50 fazlası ile _________ Üniversitesine ödeyeceğimi şimdiden taahhüt ve kabul etmekteyim.
7. Kendi isteğimle öğrenimimi bıraktığım ya da başarılı olmadığım, Kırklareli Üniversitesi’nin izni dışında öğrenim  yerimi veya dalımı değiştirdiğim, ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve öğrenim planında yazılı hususlara riayet etmediğim, görevlendirilme sebebimle ilgili olarak çıkmış veya çıkacak olan kanun, tüzük, yönetmelik ve tüm mevzuat hükümlerine uymadığım ve yükleyecekleri  mükellefiyetlere rıza göstermediğim, izinsiz olarak yabancı veya yerli bir müesseseden burs aldığım takdirde, _________ Üniversitesinde görevli olduğum sürece tarafıma yapılan masrafların tümünün altıncı  maddede belirtilen usul ve şartlarla  tahsil  edilmesini ve  dördüncü maddede belirtilen  işlemlerin hakkımda uygulanması ile işgal ettiğim kadromla  ilişiğimin  kesileceğini  şimdiden kabul ve taahhüt etmekteyim.
8. Bu taahhütname ve kefalet senedinin tatbikatından doğacak bilcümle ihtilafların hallinde _________ Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkili kılınmıştır.
9. Bu taahhütname ve kefalet senedinden doğacak borç ve hesaplar için _________ Üniversitesi’nin kayıt ve defterleri muteber ve makbul olup, Hukuk Usulü Mahkemeleri Kanununun 287. maddesi gereğince esas ve delil olarak kabul edilip başkaca sübut deliller aranmayacaktır.
10. Bu taahhütname ve kefalet senedi ile ilgili ihtilaflarda bana yapılacak tebligat için açık adresim _________ olup, adresimdeki değişiklikleri iadeli taahhütlü mektuplarla ________ Üniversitesi’ne derhal bildirmeyi, bildirmediğim taktirde, yukarıdaki adrese çıkarılacak, bila tebliğ iade edilse dahi, bütün tebligatı şahsıma yapılmış olarak kabul ve beyan ederim.
11. Onbir maddeden ibaret olan bu taahhütname ve kefalet senedi _________ tarihinde iki nüsha olarak _________ Üniversitesine takdim edilmiş olacaktır.
12. TAAHHÜT EDEN (Bilgiler ve İmza)
13. MÜŞTEREK BORÇLU VE MÜTESELSİL KEFİLLER (2 Kişi) (Bilgiler ve İmza)
14. BİRİM AMİRİ (Bilgiler ve İmza)

Akademik Kadro Avukatına Soru Sorabilirsiniz.

Bu Konuda Belirleyeceğiniz Gün ve Saatte Avukattan Online Danışmanlık Alabilirsiniz.

Yükseköğretim 35. Madde Kefalet Senedi

Sorularınızı ve bu sorularla ilgili evrakı sisteme yükleyebilirsiniz. Online danışmanlıkta istediğiniz gün ve saati seçebildiğiniz gibi görüşme tipini de seçebilmektesiniz. Zoom, teams, whatsapp ya da telefon üzerinden görüşme sağlanabilmektedir. Ödemenin ardından tarafınıza randevu yapıldığına dair mail ile bilgi gelmektedir. Sistemde yaşanan herhangi bir sorun olduğundan iletişim numaralarımızdan iletişime geçtiğinizde toplantı manuel olarak planlanabilir. Müvekkillerimizin doğru bilgiye hızlı ve güvenilir şekilde ulaşmasını sağlamak için kurulan Online Danışmanlık Sistemimizden yüzlerce randevu alınmış olup müvekkillerimizin faydalanması amaçlanmıştır.

Yükseköğretim 35. Madde Kefalet Senedi