Klonlama; diğer adıyla kopyalama bir canlı hücresinin bölünme yoluyla ya da canlı hücre çekirdeğinin, başka hücre çekirdeğinin alınarak yerine yerleştirilmesi yoluyla döllenmenin gerçekleştirilmesidir.
İçindekiler
KLONLAMA (KOPYALAMA) NE İŞE YARAR?
Bilim insanları, insan ve hayvanların genlerini ve hücrelerini yıllardır klonlamaktadır. Kullanım amacına yönelik olarak üreme ve tedavi klonlaması iki kolda kullanılmaktadır.
- Üreme Amacıyla Yapılan Klonlama: İnsan embriyosu, hücresi ve hücreye bağlı unsurların tamamıyla bir bireyin, tam ve sağ bir insanın üretilmesi amaçlanır.
- Tedavi Amacıyla Yapılan Klonlama: Embriyo, hücre ve hücreye bağlanan unsurların kullanılarak tedavi veya iyileştirme maksadına yönelik klonlamadır.
Kopyalama işleminin en önemli özelliği ise sperm hücrelerine gerek duyulmadan gebelik gerçekleşir ve bu işlem sonucunda genetik ikiz meydana gelir. Bu gebelik için erkek bireye ihtiyaç duyulmaz.
KLONLAMANIN ETİK BOYUTU
Klonlama gelişmesi ve ilerlemesi için yapılan çalışmaların daha ileri seviyeye ulaşmasının önündeki en önemli engel, klonlamanın etik boyutu ve bu husustaki engelleyici nitelikteki yaşanan tartışmalar olarak ifade edilebilir. Kopyalama hususunda yaşanan etik tartışmalar, insan hakları ekseninde toplanmaktadır. Bu noktada insanın klonlanması hususunda asıl problem insanın ticarileşmesi ve fayda sağlanan bir neseye dönüştürülmesi sorunudur. Şu halde insan, genetik proğramı evvelden düzenlenmiş ve kendisinin kaynağı olan veya kendisini üretenlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere var edilen bir eşya, nesne olarak anlam kazanacaktır. Kopyalama yöntemiyle üreme, insanın yaratma merakının ortaya çıkardığı, kendini aşma niyetiyle kendi kimliğine karşı bir meydan okumadır. İnsanın, kendi eliyle, kendini insan yapımı bir nesne gibi çoğaltması, bu dünyadaki ruhsal oluşumun temel dinamiklerini sarsacaktır.
KLONLAMANIN SAKINCALARI
- İnsan türünün değişimine yol açabilecek çalışmalar insan haklarının altını oymaktadır.
- İnsanlar için aseksüel (seksüel olmayan) yeni bir üreme (üretme) çeşididir.
- İnsan tabiatına ve ruhsal, fiziksel, toplumsal yapısına aykırıdır.
- Bir açıdan insan türünün devam ettirilmesinde bir derece değil, tür farkını temsil eder. Bu yönüyle çok tehlikelidir.
- Hücre çekirdeği transferi, üremeyi cinsel ilişkinden bağımsızlaştırır.
- Ana babadan gelen genlerin birleşmesiyle üremeyi de sona erdirmektedir.
- Artık neslin dikey değil yatay devamı söz konusu olacaktır.
Bütün bu sayılanların önceside kopyalamanın doğal üreme yani seksüel ilişkiden kopuk şekilde olması, tepkileri çekmesi için yeterli olmaktadır.
KLONLAMA (KOPYALAMA) ÇEŞİTLERİ?
a)Üretim Amaçlı (Reprodüktif): Halihazırda mevcut olan veya daha önceden var olmuş olan bir canlının DNA’sıyla aynı DNA’ya sahip canlının üretilmesidir. Bir canlının birebir ikizinin meydana getirilmesi işleminde hiç sperm hücresi kullanılmadan yumurta hücresinin döllenmesi yapılır. Bu yöntem üreme hücresine sahip olmayan bir bireyin çocuk sahibi olmasına yardımcı olmak için de kullanılır.
b)Tedavi Amaçlı (Terapötik): Tedavi amaçlı klonlamada tıbbi tedavi ve yardım amacı vardır. Burada amaç doku mühendisliği tekniğiyle oluşturulan dokuların tedavi amaçlı olarak kullanılmasını sağlamaktır.Tedavi amaçlı klonlamada amaç hücrelerin elde edilmesi ve bu hücrelerden farklı dokular geliştirilerek, tedavi amacı ile kullanılmasıdır. Kopyalama sonrasında blastosist aşamasına ulaşan embriyonun içerisinde yer alan multipotent hücreler, genetik olarak klonlanan bireyle aynı özellikler taşımaktadır. Kişiye ait hücrelerden geliştirilen dokular, klonlanan kişi için bir yedek doku veya organ meydana getirilmiş olacaktır. Klonlanmış dokunun faydalı olacak yanı ise, kişinin genetik özelliklerinin bire bir aynısını taşıdığı için herhangi bir doku uyuşmazlığı, dokunun vücut tarafından reddedilmesi gibi risklerin oluşmayacak olmasıdır.
Organ nakli bekleyen hastalar için organ bulunamama sorunu günümüzde organ veya doku naklinde karşımıza çıkan en önemli sorundur. Eğer Terapötik klonlama istenen seviyeye gelir ve gerekli doku ve organlar klonlanabilirse doku uyuşmazlığı problemi çözülmüş olacak, ve tıp alanında yeni bir çığır açılmış olacaktır.
TÜRK HUKUKU AÇISINDAN KLONLAMA
Klonlama ve embriyonun hukukî statüsü, Türk Hukukunda açık olarak düzenlenmiş değildir. Ancak Türk Medeni Kanunu (MK) m. 28/2 “çocuk hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder” demek suretiyle hayatın başlangıcı meselesi, diğer bir deyişle embriyonun hukukî statüsü hakkında dolaylı da olsa bir hüküm içermektedir. Bu noktada Türk Hukukunda embriyonun insan statüsünde değerlendirilmediği sonucuna ulaşabiliriz. Fakat hayat hakkının ana rahmine düşmekle başladığını kabul eden bilim insanları da vardır.
KOPYALAMA İLGİLİ MALPRAKTİS DAVALARINDA SAĞLIK HUKUKU AVUKATI SEÇİMİ
Sağlık Hukuku ile ilgili mevzuat, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Avukatlık Kanunu veya başka herhangi bir mevzuatta ‘sağlık hukuku avukatı’ adı altında özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Sağlık hukuku avukatı, genel adıyla malpraktis davaları olmak üzere, organ nakli, klonlama, kısırlaştırmada (sterilzasyon), devlet hastanesinin ve özel hastanenin sorumluluğunda, hekime rücu davalarında, hekimin aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden kaynaklanan durumlarda, gelişen komplikasyonlarda, yanlış tıbbi müdahalelerde, hatalı estetik ameliyat davalarında ve işlemlerinde uzmanlaşmış veya çalışmalarını bu alanlara yoğunlaştırmış bir avukatı ifade eder.
ANKARA MALPRAKTİS AVUKATLARI AKADEMİK HUKUK & DANIŞMANLIK’TA
Ankara sağlık hukuku avukatlarının en tecrübelileri ile karmaşık olayları kısa zamanda çözen uzmanları Akademik Hukuk & Danışmanlık kadrosunda bulunmaktadır. Malpraktis davalarında hastanelerin sorumluluğu konusunda bilgi almak için İletişim Bilgilerimiz’e tıklayarak bizi arayabilirsiniz. Bununla birlikte ofise gelmeden istediğiniz yerden görüntülü ve farklı şekilde iletişim kurmak ve bilgi almak için Online Danışmanlık Sistemimizden randevu alabilirsiniz.
Malpraktis davalarında klonlama (kopyalama) dışında Sağlık Hukuku ile ilgili şu makalelerimiz de dava ve diğer süreçlerinizde size yardımcı olabilir:
- Malpraktis (Hatalı Tıbbi Müdahale)
- Komplikasyonda Hekimin Sorumluluğu
- Estetik Ameliyattan Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk
- Sağlık Hukukunda Aydınlatılmış Onam
- Sağlık Hukukunda Arabuluculuk
- Sağlık Hukukunda Hasta Hakları
- Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü
- Hekime Rücu Davaları
SAĞLIK HUKUKU SON MAKALELER
